جوان آنلاین: علی ایل بیگی، مسئول مرکز عملیات حرکت‌های جهادی، از جمله جهادگرانی است که دغدغه ایجاد یک زنجیره تعاملی میان گروه‌های جهادی را در ذهن می‌پروراند و به دنبال ایجاد قرارگاه‌هایی است که همه مسئولان فعالیت‌های جهادی را دور یک میز بنشاند و در قالب قرارگاه‌های جهادی، استعداد هم افزایی و همپوشانی را شکوفا کند، تا همه دست در دست هم بتوانند صفحه دیگری از این حرکت مقدس را بنگارند. این نگاه پویا و افق بلندی که در بخشی از فعالیت‌های بسیج سازندگی از سوی ایل‌بیگی و دوستانش پیگیری می‌شود، بهانه‌ای شد تا گفت‌وگویی با ایشان داشته باشیم و از طرح‌ها و ایده‌هایشان بیشتر آگاه شویم.
آقای ایل بیگی شما به عنوان مسئول مرکز عملیات حرکت‌های جهادی همیشه در دل کار‌ها و اقدامات قرار دارید، از نگاه شما قرارگاه در نهضت فعالیت‌های جهادی به چه معناست؟
از اینجا شروع کنم که فلسفه وجودی قرارگاه چه چیزی است. باید توجه شما را اول به فرمایشات مقام معظم رهبری در تاریخ دهم مرداد سال ۱۳۹۸ جلب کنم. آخرین دیدار مبارک و پربرکتی که حضرت آقا، با جمعی از بچه‌های جهادی داشتند به دو بخش زمانی تقسیم شده بود. در یک بخش عزیزان جهادگر گزارش دغدغه‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌هایشان را به عرض ایشان رساندند و در بازه زمانی دیگر رهبر معظم انقلاب توصیه‌ها و فرمایشاتشان را فرمودند. البته این نشست از یک نظر منحصر به فرد بود، از این جهت که امام خامنه‌ای (مدظله العالی) یک روز پس از این نشست صمیمانه بیانیه‌ای را منتشر نمودند که خیلی جای توجه داشت. این رهنمود‌ها که خطاب به قاطبه گروه‌های جهادی و بسیج سازندگی در یازدهم مرداد و فردای همان روز منتشر شد، دارای یک ساختار منظم و منطقی بود و همه دغدغه‌های معظم‌له را در خود گنجانده بود.
درباره این بیانیه که مقدمه ایجاد قرارگاه‌های جهادی شد به اختصار توضیح دهید.
یکی از آن نکات مهمی که در این بیانیه به آن اشاره کردند مطالبه و دعوت از همه جوانان ایران زمین برای حضور در فعالیت‌های جهادی بود. این دعوت همگانی در شعار جهاد سازندگی «همه با هم جهاد سازندگی» و «همه با هم بسیج سازندگی» تبلور پیدا کرده است. بدین معنا که مجموعه‌های جهادی علاوه بر کوشش و تلاش باید فضای جدیدی برای حضور بقیه جوانان باز کنند و همه مردم را درگیر امر خدمت رسانی کنند.
در آن جلسه صمیمانه جهادی‌ها، حضرت آقا از سردار محمد زهرایی، مسئول سازمان بسیج سازندگی درباره آمار و تعداد گروه‌های جهادی پرسیدند و این پرسش به نظر بنده معنادار بود و آن اینکه این گروه‌های جهادی چند درصد از جوانان جامعه ما را تشکیل می‌دهند؟ سردار فرمودند ۵درصد یا ۱۰درصد. حضرت آقا فرمودند: اصلاً اگر ۱۵درصد جوانان کشور الان در فعالیت‌های جهادی باشند آن ۸۵ درصد دیگر کجا هستند؟
حضرت آقا فرمودند: بروید برنامه‌ریزی کنید که اینها را بیاورید تا در این کار جهاد موفق و پربرکتی که شما دارید، آنها هم شریک شوند. در فرازی دیگر از فرمایشاتشان فرموده بودند: شما سه تا خدمت می‌دهید: خدمت اول به خودتان است، خدمت دوم به آن منطقه یا شخص محرومی که خدمت از شما می‌گیرد، حضرت آقا به خدمت سوم تأکید کردند و فرمودند: خدمت سوم دعوت کردن آنهایی است که توفیق خدمت به دیگران ندارند. کاری کنید که آنها هم این توفیق را پیدا کنند؛ البته یک مطالبه چهارمی هم بود و اینکه بین گروه‌های جهادی و دستگاه‌های دولتی و بسیج سازندگی مثل یک نخ تسبیح ارتباط و هم‌افزایی ایجاد شود. طوری که بدون بروکراسی معمول و دست و پاگیر اداری همکاری‌ها تعریف شود.
اولین قدم شما برای تحقق این مسئله چه بود؟
همایشی در هرمزگان با حضور گروه‌های جهادی مختلف برگزار کردیم که خیلی مایه برکت شد. آن هم در منطقه‌ای که بستر فعالیت‌های جهادی بود. از هرمزگان و بشاگرد گرفته تا سیستان‌و‌بلوچستان برکت این همایش اینقدر زیاد بود که خود من ذهنم درگیر شد، انگار که انتخاب این استان هم خیلی اتفاقی نبود و جهت‌دار بود در هرمزگان بچه‌های جهادی جمع شدند و ۱۰شبانه روز کمیته‌های مختلف تشکیل شد. ذیل آن هم مجامع، کارگروه‌ها و بچه‌های جهادی که از قبل در مرکز مطالعات بودند، دور هم جمع شدند و با همفکری جمعی، قرارگاه‌های جهادی طراحی شد. پس اصل فلسفه وجودی قرارگاه‌ها این بود که تمام مردم را به میدان بیاوریم و درگیر حرکت‌های جهادی کنیم، به این منظور ما باید یک مجموعه ساختارمند و هدفمند منضبط داشته باشیم که بستر ارتباط سازمان‌ها، نهاد‌ها و گروه‌های جهادی را با هم فراهم کند.
ایجاد این روند چه ملزوماتی دارد؟
خوب، این ملزومات در فرمایشات خود حضرت آقا قابل مشاهده است. ایشان توصیه کرده بودند وقتی شما می‌توانید نفرات خودتان را افزایش دهید که بتوانید گفتمان ایجاد کنید، اگر گفتمان شما فراگیر شد، نفرات شما افزایش پیدا می‌کند.
شما برای مدل‌سازی این حرکت عمومی چه قدم‌هایی برداشتید؟
در بررسی فرمایشات رهبری به یک نکته اساسی رسیدیم که برای ایجاد حرکت عمومی، نیاز به حلقه میانی داریم این حلقه میانی در حقیقت روش آوردن جوان‌ها به صحنه انقلاب است و این وظیفه و برنامه قرارگاه‌هاست. یعنی، قرارگاه به مثابه حلقه میانی، حلقه‌ای برای این حرکت عمومی باید مجموعه‌های مردمی را بتواند منضبط کند و خودمان هم چند نهاد مردمی ایجاد کنیم که در این لایه میدانی بتوانند با هم مرتبط شوند. نمی‌شود حرکت مردمی ایجاد کرد، اما نهاد مردمی نداشت. ما دو نهاد باید در کنار حلقه میانی داشته باشیم. یک مجموعه‌ای از سازمان ذهن فعال و زبان گویا که حضرت آقا در جمع بچه‌های جهادی فرمودند: بروید منظومه معرفتی اسلام که مشتمل بر صد‌ها درس، از لزوم انفاق لزوم خدمت رساندن به دیگران، لزوم نفع رساندن به دیگران، لزوم قیام به قسط و... را در مقابل چشم میلیون‌ها جوان بگذارید. یعنی این صاحبان ذهن فعال و زبان گویا وظیفه‌شان این است که در حوزه ذهن فعال، منظومه معرفتی عرصه خودشان را بتوانند احصا کنند و با زبان گویای خودشان آن را ترویج کنند. حالا با ابزار هنر و رسانه که لازمه‌اش تولید فکری در زمینه آن حرکت خاص است.
در این بین جای قرارگاه کجاست؟
قرارگاه می‌تواند از نظری فرایندی کمک کند. قرارگاه باید به کارکرد حلقه میانی بودن خودش تمرکز کند. در اینجا وقتی وظایف آن دو مجموعه بالادستی و پایین دستی مجموعه تبیین شود، ارتباط و وظیفه بین بخشی حلقه میانی هم مشخص می‌شود. در این وظیفه بین بخشی، سازمان با ذهن فعال و زبان گویا ابتدا باید این منظومه معرفتی، این ایجاد دغدغه و شناخت را به وجود آورند. انگیزه، امید و جهت‌گیری بدهند، پیشنهاد راهکار عملی بیان کنند. وقتی با آحاد جوانان مواجه می‌شوند، اینها فقط وظیفه دارند ذهنیت ایجاد کنند، ایجاد دغدغه کنند، یک کانال کشی فکری ایجاد کنند که چرا در آنجا نشستی و قیام به قسط نمی‌کنید؟ قیام به قسط، قیام به عدالت یک کار ثواب و مستحبی نیست، لزوم وظیفه اسلامی، شیعی و انقلابی هر مسلمانی است. این هم بیان لزوم موضوع و هم ایجاد انگیزه، هم شناخت از صحنه و هم راهکار عملی دادن و همین ایجاد عملیات ظرفیت ساز.
عملیات ظرفیت ساز به چه معناست؟
عملیات ظرفیت ساز، یعنی کارایی فرد در حل یک مسئله سنجیده شود و بر اساس یک برنامه‌ریزی زمینه همکاری او با قرارگاه ایجاد شود. برای مثال به فردی که توضیحات لازم داده شده گفته شود: خب حالا می‌توانی این کار‌ها را هم بکنی. یک قرارگاهی هست که شبانه روزی کار می‌کند، تو این تخصص را داری و می‌توانی تعاون در این امر نیکو داشته باشی حالا چند تا پیشنهاد هم داده شود، اگر ماشین دارد غروب‌ها ماهی یک ساعت غذا را به خانه فقرا و محرومین ببرد.
در این بین تفاوت قرارگاه جهادی با گروه جهادی چیست؟
قرارگاه عملاً حلقه میانی بین مردم و سازمان است و با سازمان‌های دیگر و گروه‌های مختلف جهادی در این حرکت مردمی، ایجاد هم‌افزایی و زنجیره خدمت‌رسانی می‌کند. روند حرکت را پایش می‌کند و به نوعی ظرفیت‌سازی و رهبری می‌کند.
سازمان بسیج سازندگی چه نقشی برای این حلقه‌های میانی دارد؟
ما به عنوان سازمان بسیج سازندگی یک نهاد پشتیبانی هستیم که مأموریتی از طرف حضرت آقا تحت عنوان سازماندهی، دسته‌بندی، الزام و مدیریت را به عهده داریم. اما کار دست خود مردم است، حلقه میانی مجموعه‌ای است برای ایجاد حرکت عمومی که با حکم آتش به اختیاری اتصال به نقطه ولایت مطلقه فقیه دارد، مأموریت مستقیم دریافت می‌کند و متناسب با آن مأموریت حرکت می‌کند. قرارگاه به عنوان یک مجموعه مردمی و به عنوان یک مجموعه جهادی وظیفه دارد بین سازمان ذهن فعال، زبان گویا وجوان متعهد متشکل حزب‌اللهی قرار بگیرد.
درباره انواع قرارگاه‌ها توضیح دهید؟
چندین مدل قرارگاه داریم. تاکنون ۱۱۰ قرارگاه پهنه‌ای به صورت گسترده در سراسر کشور گسترش پیدا کرده است، ۱۳۰ قرارگاه منطقه‌ای و بیش از هزار قرارگاه محلی در حال فعالیت و راه‌اندازی و تلاش هستند. این قرارگاه‌های عملیات جهادین که گفتیم، در سه سطح پهنه‌ای، منطقه‌ای و محلی فعالیت می‌کنند و یک جغرافیای مشخص دارند. در آن جغرافیا به عنوان حلقه میانی فعالیت می‌کنند. ما یکسری قرارگاه‌های نهادی داریم، قرارگاه‌های جهادی نهادی که کارکردشان پشتیبانی از این حرکت مردمی است. آنها ظرفیت‌سازی و هموارسازی و رفع موانع در مسیر عملیات جهادی می‌کنند که زمینه بیشتری برای فعالیت‌های گروه‌های مردمی و جهادی فراهم شود. مدل دیگر قرارگاه، قرارگاه موضوعی است. گاهی بعضی از مسائل در برخی از مناطق وجود دارد که باید بالاتر از یک کارگروه، به جهادی و مردمیبودن آن موضوع بپردازد. در این موارد قرارگاهی باید ایجاد شود که متخصص حل آن موضوع و مسئله باشد. مثلاً قرارگاه بحران در مسائلی مانند سیل، زلزله، بهداشت کشاورزی و...
