جوان آنلاین: شاهوار با حدود ۴ هزار متر ارتفاع بلندترین قله استان سمنان و در مرز استان‌های سمنان و گلستان در منطقه البرز شرقی واقع است. قله زیبایی که مدت‌ها مورد هجوم معدنکاوان قرار داشت و می‌رفت طبیعت این منطقه را به نابودی بکشاند، اما پس از پیگیری‌های مستمر مردم و دوستداران محیط زیست، بالاخره در تاریخ بیست و ششم اسفند ۹۹ با شماره ۸۸۵ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور ثبت شد. این اتفاق دست معدنکاران را از این منطقه کوتاه کرد و فرصت نفس کشیدن دوباره را به شاهوار بازگرداند، اما گویی شاهوار نباید روز خوش ببیند و این‌بار قرار است شهری با وسعت ۴۰۷ هکتار بین قطار زرشک و نکارمن بنا شود؛ شهری که فقط برای تأمین آب و تعیین محلی برای دفن زباله‌ها و خلاص شدن از دست فاضلاب‌هایش راهی جز حمله به طبیعت نخواهد داشت و از هم اکنون می‌توان فردای شاهوار را تصور کرد!
شاهوار بلندترین قله البرز جنوبی، بزرگ‌ترین تأمین کننده آب شهرستان شاهرود اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ بود که اسیر دست معدنکاری بی‌رحمانه‌ای شد. دست سخت آهنی که با پاک تراشی صورت این مادر طبیعت را زخمی می‌کرد و با قطع شریان‌های حیاتی چشمه‌هایش، کیفیت و کمیت آب شرب ۲۰۰ هزار نفر از مردم ایران را تحت تأثیر قرار داده بود.
چند سالی می‌شد که برداشت از معدن بوکسیت در کوه شاهوار به یکی از مهمترین چالش‌های مردم و به ویژه دوستداران محیط زیست در شهرستان شاهرود تبدیل شده بود. به گفته منتقدان، برداشت از معدن موجب نابودی ذخیرگاه‌های آب و آلودگی آن به مواد معدنی خطرناک و نابودی زیستگاه درخت کمیاب ارس کوهی و نیز حیوانات در حال انقراض مانند خرس در این منطقه می‌شد.
اما با ثبت ملی شاهوار به یکی از مهمترین درخواست‌های مردم که جزء نگرانی‌های آنها هم بود پاسخ داده شد.
در آن زمان مراتب ثبت قله شاهوار به عنوان میراث طبیعی ملی از سوی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به استاندار سمنان ابلاغ شد.
در بخشی از این نامه آمده است: «اثر یاد شده ضمن رعایت حقوق مالکانه تحت نظارت و حمایت وزارت میراث فرهنگی است و تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین عرصه و حریم آن بر عهده این وزارتخانه خواهد بود. همچنین هرگونه دخل و تصرف یا اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر در اصالت اثر شود ممنوع است.»
مردم، حامیان اصلی شاهوار
چند سالی می‌شود که به همت مردم، دوستداران محیط زیست، اقشار مختلف مردم از کسبه و بازاریان تا خانواده شهدا، فرهنگیان، رسانه‌ای‌ها و سازمان‌های مردم نهاد و فعالان محیط زیست و معدود مسئولانی که کنار مردم مانده‌اند، معدنکاری در شاهوار متوقف شد، اما از همان موقع مثلث زر و زور و تزویر دستگاه عریض و طویل خود را برای بازگشایی معدن به هر قیمتی بر خلاف خواست مردم استان سمنان به کار انداخته است.
روز پنج‌شنبه گذشته شاهرود شاهد سومین بزرگداشت ثبت ملی شاهوار بود آن هم با دو برنامه محوری که یکی پیمایش خودرویی و موتوری با هدف حمایت از شاهوار بود و دیگری، همایشی بزرگ مردمی و دوستداران شاهوار و کسانی که دل در گرو شهر معلمان دین و اخلاق دارند.
در این همایش رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو با بیان اینکه کوهستان شاهوار دارای تنوع خارق‌العاده است به صورتی که هر سال یک گونه آندمیک جدید از این کوهستان گزارش می‌شود، گفت: «این ظرفیت‌ها بسیار نادر و البته قابل توجه هستند که باید آن را پاس داشت.»
محمد درویش با بیان اینکه کسانی که به دنبال فعالیت‌های توسعه‌ای جاده‌ای، احداث شهرک و ایجاد ثروت از معدنی را دنبال می‌کنند هموطنان ما هستند، گفت: «آنها هم ایران را دوست دارند باید به یک زبان مشترک برسیم. این نیازمند هنر، تداوم و صداقت است.»
وی با بیان اینکه ایران به طرز شگفت انگیزی یکی از دیرینه‌ترین تمدن‌های بشری را در دنیا ثبت کرده است، تصریح کرد: «کوهستان‌هایی مانند دماوند، شاهوار، الوند، زردکوه، تفتان و همه آن مناطقی که می‌توانند برف و یخ دائم داشته باشند ارزشمند هستند. از قبال همین کوهستان‌های پر برف توانستیم ۹۳ رودخانه دائم داشته باشیم و در ۱۰ محصول کشاورزی جزء تولید کننده برتر جهان قرار گیریم.»
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو با بیان اینکه دوباره تعداد گونه‌های آندمیک ایران از ثبت هزار و ۶۰۰ به بیش از ۲ هزار و۵۳۰ گونه رسیده است، ابراز داشت: «بخش بزرگی از گونه‌های آندمیک در کوهستان‌ها زیست می‌کنند.»
وی با بیان اینکه برخی نمی‌دانند ادامه فعالیت معدن در شاهوار معامله الماس با شکلات تلخ است، افزود: «هیچ گروهی حاضر نیست چنین ثروت عظیمی را به پای استخراج معدن از دست دهد و این بزرگ‌ترین دستاورد کنشگری حق‌طلبانه و امیدبخشی است که در شاهرود می‌توان دید و امیدواریم در حوزه‌های دیگر نیز الهام بخش باشید.»
درویش با تأکید بر اینکه شاهرود شهر بزرگ‌ترین و تناورترین چنار‌های ایران است، گفت: «چنار‌ها آیه‌های خلقت و نشانه برکت این سرزمین هستند و صد‌ها سال توانسته‌اند به حیات خود ادامه دهند.»
شهرک فقط ویرانی دارد
نماینده تشکل‌های زیست محیطی شاهرود نیز در این مراسم با بیان اینکه شاهوار مهمترین دارایی مردم شاهرود یعنی آب را در دل خود دارد، گفت: «دامنه شاهوار دارای مراتع غنی و بیشترین پوشش گیاهی است، آبخوان حوضه آبریز شاهوار و سرچشمه قنات‌ها از این منطقه جاری می‌شود.»
امیرحسین ولیان با بیان اینکه خواهان ابطال شهرسازی بر دامنه شاهوار هستیم، افزود: «باور کردنی نیست وقتی می‌کوشیم تا معدن بوکسیت را برای همیشه از شهر برانیم، طرح جدیدی ارائه می‌شود و همان شهرک ۴۰۷ هکتاری است که دولت قرار است در دامنه شاهوار با همه مشکلات آبی و محیط زیستی اجرا کند!»
وی با اشاره به اینکه شهری با وسعت ۴۰۷ هکتار بین قطار زرشک و نکارمن به تصویب رسیده است، گفت: «این طرح و فکر برخلاف قوانین جاری کشور است، بنابراین مردم شاهرود اجازه نمی‌دهند بر پیکر شاهوار زخم جدید ایجاد شود و معتقد هستیم این طرح ویرانگر طبیعت است.»
