جوان آنلاین: روز‌های پایانی سال و تقارن ماه رمضان با عید نوروز در حالی رقم خورده که ایرانیان مسلمان برای این دو مناسبت، مراسم و برنامه‌های ویژه‌ای دارند و همین مسئله موضوع بازار و مدیریت آن را بیش از پیش مهم و ضروری می‌کند. متأسفانه امسال به خاطر شرایط تحریمی و و تورمی، قیمت‌ها به شدت افزایش یافتند و در این میان بی‌انصافی برخی کاسبان و ماهی گرفتن از این آب گل آلود، در سایه عدم نظارت مسئولان و سازمان‌های مربوطه باعث شده تا فشار زیادی به شهروندان و به خصوص طبقه متوسط و ضعیف و کم‌برخوردار در استان‌های مختلف وارد شود.
تورم افسار گسیخته از یک‌سو و کم بودن درآمد بخش زیادی از مردم قدرت خرید را از آنان سلب کرده و سبب شده تا انتخاب‌ها و خرید‌ها محدود شود، اما این گرانی‌ها گریبان فروشندگان و تولید کنندگان را هم گرفته است چراکه وقتی تقاضایی برای خرید نیست یا اندک است چرخ اقتصاد و بازار هم بسیار به کندی می‌چرخد.
هر چند طی هفته‌های اخیر مسئولان از تشدید نظارت بر بازار خبر داده‌اند، اما بازار بر مدار حرف‌های مسئولان نمی‌چرخد و قیمت‌ها خودسرانه از سوی برخی فرصت طلبان و سودجویان اداره می‌شود.
بی‌تدبیری‌ها درد را دو چندان کرده
بازار‌های ارومیه در آذربایجان‌غربی روز‌های کم رمقی را سپری می‌کند. مردم می‌گویند امسال قیمت اجناس خیلی بالاست و از خرید‌های غیرضروری عید صرف نظر می‌کنند. اما اجباراً برای ماه‌رمضان باید برخی کالا‌ها تهیه شود که با این وضع گرانی فقط می‌توان اقلام ضروری از جمله خورد و خوراک خانواده را تأمین کرد.
یکی از بازنشستگان ارومیه‌ای نیز با گلایه از بی‌توجهی مسئولان به وضعیت اقتصادی جامعه می‌گوید: «درست است در شرایط اقتصادی ناشی از تحریم‌های ظالمانه دشمنان قرار داریم، اما متأسفانه برخی بی‌تدبیری مسئولان نیز موجب وضعیت موجود شده است. هیچ نظارت محسوسی در بازار آخر سال وجود ندارد. گرانی و وضعیت اقتصادی هیچ حس و حالی را برای عید نگذاشته است. اگر هم خرید عید کنیم برای بچه‌ها خرید می‌کنیم.» این بازنشسته ادامه می‌دهد: «قیمت برخی کالا‌های ضروری در ماه رمضان نیز سربه فلک می‌کشد. مردم در خرید کالا‌ها و مایحتاج ضروری از جمله اقلام خوراکی دچار مشکل اساسی هستند و باید در این زمینه چاره‌اندیشی شود.»
کمبود نیروی بازرس
در میان هیاهوی بازار، صدای گلایه‌های مردمی از گرانی‌ها به گوش می‌رسد. در بوشهر هم شهروندان از وضعیت بازار گله دارند.
یکی از خانم‌های خانه‌دار بوشهری با بیان اینکه هر سال همین موقع‌ها بازار اینگونه می‌شود و قیمت‌ها افزایش چشمگیری پیدا می‌کند ولی امسال آنقدر شرایط سخت‌تر شده که نمی‌دانیم که باید چه بخریم و چه نخریم. با این وضعیت گرانی و کاهش قدرت خرید، واقعاً نمی‌دانیم چطور خرج کنیم، می‌گوید: «انتظار داریم مسئولان نظارت بهتر و بیشتری داشته باشند و دولت تلاش کند، اجناس با قیمت بهتری به دست مردم برسد.»
یک معلم بوشهری هم می‌گوید: «دستگاه‌های مختلفی مسئولیت نظارت بر بازار را بر عهده دارند که سازمان صنعت، معدن و تجارت، تعزیرات حکومتی، اتاق اصناف و بازرسان اتحادیه‌های صنفی، از جمله این دستگاه‌ها هستند. این دستگاه‌ها، با انجام گشت‌های بازرسی، دریافت گزارش‌های مردمی و بررسی شکایات، تلاش می‌کنند تا از گرانفروشی و احتکار جلوگیری کنند. اما وقتی کاری صورت نمی‌گیرد، معلوم می‌شود آنها هم به وظایف‌شان به درستی عمل نمی‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «نظارت بر بازار با چالش‌های زیادی روبه‌روست. کمبود نیروی بازرس، آگاهی ناکافی مردم از حقوق خود، عدم همکاری برخی فروشندگان و پیچیدگی قوانین و مقررات از جمله این چالش‌ها هستند.»
با این تفاسیر باید گفت که برای بهبود نظارت بر بازار و کاهش فشار معیشتی بر مردم، می‌توان مواردی همچون افزایش تعداد بازرسان و تجهیز آنها به امکانات لازم، افزایش آگاهی مردم از حقوق خود و نحوه گزارش تخلفات، تسهیل فرآیند رسیدگی به شکایات مردمی، برخورد قاطع و بدون اغماض با متخلفان و تقویت همکاری بین دستگاه‌های نظارتی را در دستور کار داشت.
استفاده از ظرفیت‌های مردمی در نظارت بر بازار، شفاف‌سازی قیمت‌ها و اطلاع‌رسانی به مردم و حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تأمین کالا‌های اساسی با قیمت مناسب از دیگر راهکارهاست.
حرف‌های تکراری مسئولان
گرانی‌ها موجب واکنش نماینده ولی فقیه در استان بوشهر هم شده و در همین راستا در نماز جمعه گذشته با اشاره به نکات مهم در عرصه معیشت و اقتصاد گفت: «نرخ تورم و گرانی موجب پایین آمدن جدی قدرت خرید و ایجاد مشکل در زندگی مردم شده و مایه گلایه آحاد جامعه است.»
آیت‌الله غلامعلی صفایی بوشهری یکی از وظایف مهم کنترل نرخ تورم و تناسب بین درآمد مردم و قدرت خرید کالا‌های اساسی دانست و تأکید کرد: «متأسفانه شاهد رو به رشد تورم و گرانی و پایین آمدن قدرت خرید مردم هستیم.»
وی ادامه داد: «از دولت تقاضا می‌شود در این رابطه اندیشه و مدیریت کنند و این مسائل موجب نشود، مردم در زندگی دچار چالش‌های جدی اقتصادی شوند، الان ماه مبارک رمضان و عید نوروز در پیش است اگر این روند کنترل نشود قطعاً در سال آینده دچار چالش جدی معیشتی خواهیم شد.»
با این حال مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر در جایگاه یک مسئول دولتی، همان حرف‌های تکراری گذشته را دوباره می‌گوید، برنامه‌های ویژه‌ای به منظور نظارت بر بازار صورت گرفته و این اقدامات به صورت مستمر ادامه خواهد داشت.
مهدی صفوی از رسیدگی به ۱۳هزار و ۵۴۳ مورد درخواست و شکایات مردمی طی سال‌جاری خبر داده و بیان می‌کند: «سامانه یکپارچه پاسخگویی آماده دریافت نظرات، پیشنهادات و شکایات مردمی از جمله گرانفروشی، کم‌فروشی، تقلب، احتکار، قاچاق کالا و... است.»
وی تأکید می‌کند: «طرح ویژه تشدید برخورد با اصناف متخلف به منظور تجدید نظارت‌ها به منظور پیشگیری و جلوگیری از افزایش تخلفات احتمالی به ویژه گران فروشی در سطح استان اجرا شده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر با بیان اینکه این طرح شامل همه گروه کالا‌های هدف و اولویت دار می‌شود، تصریح می‌کند: «در مدت زمان اجرای طرح ویژه نوروز در حوزه خدمات تمامی مراکز و دفاتر خدماتی و همچنین نظارت بر عملکرد انبار‌ها و سردخانه‌ها، میادین میوه و تره بار، خدمات خشک‌شویی و قالی‌شویی نیز مورد بازرسی و نظارت قرار خواهند گرفت.»
