جوان آنلاین: در سال‌های اخیر، توجه به حفظ و احیای محیط‌زیست به یکی از اولویت‌های اصلی کشور تبدیل شده است. در این راستا، استان خوزستان با اجرای پروژه‌های گسترده زیست‌محیطی، گام‌های بلندی در جهت حفظ و توسعه جنگل‌های حرا برداشته است. براساس تفاهمنامه‌ای که میان اداره‌های کل بنادر و دریانوردی خوزستان و حفاظت محیط‌زیست استان به امضا رسید، عملیات کاشت ۸۰هزار درختچه حرا با هدف حفظ و صیانت از محیط‌زیست در سواحل خوریات منطقه ویژه اقتصادی بندر امام‌خمینی آغاز شده است.
خوزستان از جمله استان‌های ایران است که به خاطر موقعیت آب و هوایی‌اش ظرفیت بالایی در جهت گسترش جنگل‌ها و افزایش میزان کشت و زرع دارد. در همین راستا با کاشت ۸۰هزار درختچه حرا در سواحل بندرامام خمینی، حالا این منطقه هم به دارندگان جنگل‌هایی با درختان حرا تبدیل می‌شود.
درختکاری، به ویژه کاشت درختان حرا یا همان مانگرو می‌تواند تأثیر قابل توجهی در بهبود شرایط محیطی شهر بندر امام‌خمینی داشته باشد. این شهر به دلیل فعالیت‌های صنعتی و وجود پتروشیمی‌ها با آلودگی هوای بالایی مواجه است. درختان حرا توانایی جذب دی‌اکسید‌کربن و سایر گاز‌های آلاینده را دارند. این درختان با فتوسنتز، دی‌اکسید‌کربن را جذب و اکسیژن آزاد می‌کنند که به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند؛ ضمن اینکه درختان حرا در مناطق ساحلی و مردابی رشد می‌کنند و توانایی بالایی در تصفیه آب و خاک دارند. آنها می‌توانند فلزات سنگین و سایر آلاینده‌ها را از آب و خاک جذب کنند که به کاهش آلودگی محیط‌زیست کمک می‌کند. این درختان با ریشه‌های متراکم خود از فرسایش سواحل جلوگیری می‌کنند و به عنوان یک مانع طبیعی در برابر طوفان‌ها و سیل‌ها عمل می‌کنند. این موضوع برای شهر‌های ساحلی مانند بندرامام‌خمینی بسیار مهم است.
در همین راستا، مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان در رابطه با طرح کاشت درختچه حرا در بندر امام‌خمینی می‌گوید: «حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار از اولویت‌های ما در اداره کل بنادر و دریانوردی خوزستان است. طرح کاشت ۸۰ هزار درختچه حرا در سواحل خوریات منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی، در همین راستا و با هدف حفظ و صیانت از محیط‌زیست منطقه انجام می‌شود.»
ابوطالب گرایلو در خصوص اهداف اجرای این طرح توضیح می‌دهد: «هدف اصلی اجرای این طرح، احیا و حفاظت از اکوسیستم منطقه یا همان جنگل‌های حراست؛ درختان حرا نقش بسیار مهمی در حفظ سواحل، جلوگیری از فرسایش خاک، تصفیه آب و جذب کربن دی‌اکسید دارند.» وی تصریح می‌کند: «با کاشت این درختچه‌ها، امیدواریم بتوانیم به بهبود وضعیت محیط زیست منطقه و افزایش تنوع زیستی کمک کنیم.» گرایلو گفت: «این طرح با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان و با حمایت منطقه ویژه اقتصادی بندر امام‌خمینی انجام می‌شود.»
مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان می‌گوید: «در حال حاضر، مرحله نخست این طرح با پیشرفت ۳۲ درصدی در حال اجراست و عملیات کاشت نهال‌ها به تدریج و با توجه به شرایط محیطی و پیشرفت طرح ادامه خواهد داشت.»
حرا در بوشهر و خوزستان
جنگل‌های حرا به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، نقش مهمی در حفظ اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی ایفا می‌کنند. این جنگل‌ها نه تنها به عنوان زیستگاه بسیاری از گونه‌های آبزی و پرندگان مهاجر عمل می‌کنند، بلکه در جلوگیری از فرسایش سواحل و جذب دی‌اکسید کربن نیز بسیار مؤثر هستند. در ایران، جنگل‌های حرا عمدتاً در مناطق جنوبی کشور، به ویژه در استان‌های هرمزگان و بوشهر یافت می‌شوند. با این حال، پروژه‌های اخیر در خوزستان نشان می‌دهد که این استان نیز به یکی از قطب‌های مهم جنگل‌های حرا در کشور تبدیل خواهد شد.
هم‌اکنون جنگل‌های حرا در دو استان کشور وجود دارد. استان هرمزگان به عنوان مهم‌ترین منطقه دارای جنگل‌های حرا در ایران شناخته می‌شود. جنگل‌های حرا در جزیره قشم، بندر پل و خلیج نایبند از مهم‌ترین مناطق این استان هستند. این جنگل‌ها به دلیل وسعت زیاد و تنوع زیستی بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. جنگل‌های حرا در استان بوشهر نیز عمدتاً در مناطق ساحلی خلیج فارس، به ویژه در اطراف بندر دیر و بندر کنگان یافت می‌شوند. این مناطق نیز به دلیل شرایط مناسب آب‌و‌هوایی، میزبان تعداد زیادی از درختان حرا هستند.
اهمیت حرا از نظر اقتصادی و اجتماعی
جنگل‌های حرا نه تنها از نظر زیست‌محیطی اهمیت دارند، بلکه از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز بسیار ارزشمند هستند. این جنگل‌ها به عنوان منبعی برای تولید چوب، علوفه و مواداولیه صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، جنگل‌های حرا به عنوان جاذبه‌های گردشگری طبیعی، می‌توانند نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری ایفا کنند.
جنگل‌های حرا به دلیل موقعیت خاص خود در مناطق ساحلی و جزر و مدی، مناظر طبیعی بی‌نظیری را ایجاد می‌کنند که برای گردشگران داخلی و خارجی جذاب است. یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌ها در مناطق دارای جنگل‌های حرا، قایق‌سواری در میان این جنگل‌هاست. گردشگران می‌توانند با قایق‌های محلی به دل جنگل‌های حرا بروند و از زیبایی‌های طبیعی آن لذت ببرند. این تجربه منحصر‌به‌فرد، به ویژه در زمان جزر و مد بسیار جذاب است.
همچنین جنگل‌های حرا به عنوان زیستگاه بسیاری از گونه‌های پرندگان مهاجر و بومی، یکی از بهترین مکان‌ها برای علاقه‌مندان به پرنده‌نگاری هستند. این فعالیت می‌تواند گردشگران علاقه‌مند به طبیعت و حیات وحش را به خود جذب کند. از سوی دیگر، جنگل‌های حرا به دلیل تنوع زیستی بالا و اکوسیستم منحصر‌به‌فرد، مقصدی ایده‌آل برای اکوتوریسم هستند. گردشگران می‌توانند در تور‌های طبیعت‌گردی شرکت کنند و از نزدیک با گونه‌های گیاهی و جانوری این مناطق آشنا شوند.
کاشت درختان حرا در مناطق ساحلی و مردابی اطراف بندرامام خمینی می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش آلودگی هوا و آب، حفاظت از سواحل، افزایش تنوع زیستی و بهبود شرایط محیطی کمک کند. این اقدام می‌تواند بخشی از راه‌حل‌های بلندمدت برای مقابله با آلودگی در این منطقه باشد.
با وجود اهمیت جنگل‌های حرا این اکوسیستم‌های ارزشمند با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. آلودگی‌های نفتی، تغییرات اقلیمی و تخریب سواحل از جمله مهم‌ترین تهدیدات برای جنگل‌های حرا هستند. برای مقابله با این چالش‌ها، اجرای پروژه‌های حفاظتی و احیایی، مانند پروژه کاشت ۸۰ هزار درختچه حرا در خوزستان، ضروری است. علاوه بر این، افزایش آگاهی عمومی و مشارکت جامعه محلی در حفظ این جنگل‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
