جوان آنلاین: درختان نه تنها تأمین‌کننده اکسیژن هستند، بلکه نقش کلیدی در کاهش آلودگی هوا، حفظ خاک و تأمین منابع آب ایفا می‌کنند. تداوم حیات بشریت به طور مستقیم به حفظ و گسترش این منابع طبیعی وابسته است. به همین دلیل، بسیاری از کشور‌های جهان روز درختکاری را با نام‌ها و شیوه‌های مختلف گرامی می‌دارند. به اعتقاد حمیدرضا لشکری، معاون اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان البرز، حفاظت از درختان و گسترش فضای سبز تنها یک وظیفه زیست‌محیطی نیست، بلکه ضرورتی برای بقای حیات روی کره زمین است و روز درختکاری فرصتی است تا همه ما در حفظ این گنجینه‌های طبیعی مشارکت کنیم. در ادامه دیدگاه‌های این کارشناس محیط زیست را درگفت‌وگو با «جوان» می‌خوانید.
حفظ درختان، مسئولیت مشترک مردم و دولت
با وجود تلاش‌ها برای حفظ فضای سبز، کشور همچنان شاهد نابودی جنگل‌ها و درختان به دلیل بهره‌برداری غیراصولی، طمع‌ورزی و پروژه‌های عمرانی است. همراهی دوطرفه مردم و دولت، کلید نجات این نعمت الهی است. در سال‌های اخیر، شاهد نابودی بخش‌هایی از جنگل‌ها و فضای سبز کشور به دلایلی مانند بهره‌برداری غیراصولی، طمع‌ورزی و اجرای پروژه‌های عمرانی بدون توجه به محیط‌زیست بوده‌ایم. این در حالی است که حفظ درختان و جنگل‌ها نه تنها یک وظیفه زیست‌محیطی، بلکه یک ضرورت برای بقای حیات و سلامت جامعه است. هدف از برگزاری مراسمی مانند هفته منابع طبیعی و روز درختکاری، همراه‌کردن عموم جامعه در حفظ این منابع ارزشمند است، اما این رابطه باید دوطرفه باشد. مردم باید ببینند که دستگاه‌های دولتی و مجریان قانون نیز به طور جدی در حفظ درختان و فضای سبز قدم برمی‌دارند. این اعتماد و باور عمومی، کلید موفقیت در حفظ محیط‌زیست است.
راهکار‌های پیشنهادی
اجرای پروژه‌های عمرانی با کمترین آسیب: در مواردی که اجرای پروژه‌های عمرانی نیاز به جابه‌جایی یا قطع درختان دارد، باید با دقت و حساسیت بالا اقدامات کنترلی و اصلاحی انجام شود. حتی اگر این اقدامات هزینه‌بر باشد، ارزش آن را دارد که درختان حفظ شوند و اعتماد مردم جلب شود.
افزایش نظارت و قانونگذاری: دستگاه‌های نظارتی باید بر بهره‌برداری از جنگل‌ها و فضای سبز نظارت بیشتری داشته باشند و با متخلفان برخورد جدی شود.
آگاهی‌بخشی به جامعه: آموزش و آگاهی‌بخشیدن به مردم درباره اهمیت درختان و محیط‌زیست باید به طور مستمر انجام شود. این کار می‌تواند از طریق مدارس، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی صورت گیرد.
مشارکت مردمی: مردم نیز باید در حفظ درختان و فضای سبز مشارکت فعال داشته باشند. این مشارکت می‌تواند از طریق کاشت درخت، گزارش تخلفات و همکاری با سازمان‌های محیط‌زیستی انجام شود. حفظ درختان و جنگل‌ها نیازمند همراهی دوطرفه مردم و دولت است. اگر دستگاه‌های دولتی و مجریان قانون به طور جدی در این مسیر قدم بردارند و مردم نیز مشارکت فعال داشته باشند، می‌توانیم از نابودی بیشتر این منابع ارزشمند جلوگیری کنیم. تنها در این صورت است که مراسمی مانند روز درختکاری به جای یک رویداد نمادین به حرکتی پایدار و مؤثر تبدیل خواهد شد
آموزش عملی از دوران کودکی
آموزش اهمیت درختان و راهکار‌های حفاظت از محیط‌زیست باید از سنین پایین و حتی از مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها آغاز شود. این آموزش‌ها نه تنها به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کنند، بلکه فرهنگ صحیح رفتار با طبیعت را در نسل آینده نهادینه می‌کنند. همه ما می‌دانیم که آموزش نقش کلیدی در شکل‌گیری رفتار‌ها و نگرش‌ها دارد. برای نهادینه‌سازی فرهنگ حفظ درختان و محیط‌زیست، باید آموزش را از سنین پایین و حتی از مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها آغاز کنیم؛ این آموزش‌ها باید شامل اهمیت درختان، راهکار‌های حفاظت از آنها و رفتار صحیح با طبیعت باشد.
در حال حاضر، مطالب مرتبط با محیط‌زیست در کتاب‌های درسی وجود دارد، اما با توجه به چالش‌های بزرگی مانند آلودگی هوا و کاهش روز‌های پاک در سال نیاز است که این آموزش‌ها گسترده‌تر و عملی‌تر شوند. آلودگی هوا یکی از بزرگ‌ترین مشکلات زیست‌محیطی کشور است و توسعه فضای سبز یکی از مؤثرترین راهکار‌ها برای مقابله با آن است؛ همچنین پیشنهاد می‌شود:
۱- آموزش در مدارس و مهدکودک‌ها: ایجاد باغچه‌ها و نهالستان‌های کوچک در مدارس و مهدکودک‌ها- برگزاری کارگاه‌های عملی برای کاشت و نگهداری از درختان - استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های آموزشی برای انتقال مفاهیم محیط زیستی به کودکان.
۲- توسعه فضای سبز در همه سطوح جامعه: تشویق شهروندان به کاشت و نگهداری از درختان در منازل و محله‌های خود - الزام صنایع و کارخانه‌ها به ایجاد و حفظ فضای سبز در محیط‌های کاری خود - مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان محیط‌زیست در آموزش و اجرای پروژه‌های فضای سبز.
۳- افزایش آگاهی عمومی: استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای آموزش و اطلاع‌رسانی درباره اهمیت درختان و محیط زیست. برگزاری کمپین‌های مردمی برای کاشت درخت و حفظ فضای سبز.
آموزش از سنین پایین، کلید نهادینه‌سازی فرهنگ حفظ درختان و محیط زیست است. با توسعه فضای سبز در همه سطوح جامعه و مشارکت فعال شهروندان، می‌توانیم به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی کمک کنیم. این حرکت نه تنها به نفع نسل حاضر، بلکه برای نسل‌های آینده نیز حیاتی است.
