جوان آنلاین: به میهمانی می‌رویم، اما با فلانی و فلانی قهریم یا سرسنگین هستیم. خانه پدرومادر نمی‌رویم، چون با خواهر و برادرمان مشکل داریم. قلب پدر و مادر خود را آزرده می‌کنیم، چون زیاده‌خواه و پرتوقع هستیم. کینه قلب را کدر و سنگین می‌کند. باید مسیر‌های مختلف را امتحان کنیم تا قلب‌مان رقیق شود و بتوانیم بگذریم و ببخشیم. بخشش و گذشت سخت است، آن هم گذشت از کسانی که در حق ما ظلم کرده‌اند یا با حرف و سخنی قلب‌مان را شکسته‌اند یا با سؤالات بیهوده و قضاوت آبروی ما را دستمایه حرف و حدیث کرده‌اند. بعضاً برخی افراد مسیر زندگی ما را تغییر داده‌اند که بعد‌ها متوجه آن شده‌ایم. مگر می‌توان از این افراد گذشت؟!
تا به حال فکر کرده‌ایم قدرتی بالاتر از ما توان این را دارد که داد ما را بستاند؟! مگر نه آنکه در قرآن می‌خوانیم: اَنَا عِندَ المُنکسِرَةِ قُلُوبُهُم، من همدم قلب‌های شکسته هستم. پس این همه دست و پا و قهر و کینه برای چیست؟! خودمان، قلب‌مان، زندگی‌مان و از همه مهم‌تر دیگران را به خدا بسپاریم که او بهترین انتقام‌گیرنده است.
هیچ می‌دانستید که دعای چهار گروه در شب قدر مستجاب نخواهد شد؟! کسی که مورد خشم والدین است، کسی که قطع رحم کرده است، کسی که کینه مؤمن را بر دل دارد و آنان که شراب می‌نوشند. خیلی جالب است که به جز مورد چهارم که وضعیت آن مشخص است تقریباً سه گروه دیگر کاملاً به یکدیگر ربط دارند. اتفاقاً ما هر قدر به کسی نزدیک‌تر باشیم، بیشتر از او آسیب خواهیم خورد و خویشان ما جزو همان افرادی هستند که به همان اندازه که خیر و خوبی از آنها خواهیم دید، احتمال دارد که شری هم از جانب آنها به ما برسد، اما جالب این است که در احادیث و روایات به شدت بر ارتباط با خویشان تأکید شده است.
از حضرت علی (ع) نقل شده که فرمودند با خویشاوندان‌تان پیوند و رفت و آمد داشته باشید، هر چند آنان با شما قطع رابطه کرده باشند. همچنین امام صادق (ع) می‌فرمایند: پیوند خویشاوندی خویش را حتی با جرعه‌ای از آب محکم کن. بهترین راه برای خدمت به آنان این است که (لااقل) از تو آزار و مزاحمتی نبینند.
امام حسین (ع) نیز می‌فرمایند: از خوبی‌ها و حسنات دنیا و آخرت این است که پیوند خویشاوندی و خانوادگی را برقرار و مستحکم کنی و با کسی که از تو قطع رابطه کرده، پیوند برقرار و صله‌رحم کنی و کسی که تو را ناامید کرده ببخشی و از کسی که به تو ستم کرده است، درگذری. نقل شده است که یکی از شیعیان از امام صادق (ع) میپرسد: برخی خویشاوندانم خط و تفکر دیگری دارند، غیر از فکر و مرامی که من دارم. آیا آنان بر من حقی دارند؟ حضرت فرمود: آری، حق قرابت و خویشاوندی را چیزی قطع نمیکند. اگر با تو همفکر و هم‌عقیده باشند که دو حق بر تو دارند: یکی حق خویشاوندی، دوم حق اسلام و مسلمانی، حتی اگر بستگان، مایه آزار انسان را هم فراهم کنند، باز حق گسستن پیوند را نداریم.
در حدیثی آمده است: مردی خدمت رسول خدا (ص) آمد و عرض کرد: یا رسول‌الله! من خویشاوندانی دارم که من با آنان پیوند میکنم و رابطه دارم، اما آنان آزارم میدهند. تصمیم گرفتهام آنان را ترک کنم. حضرت رسول فرمود: آنگاه، خدا هم تو را ترک می‌کند!... گفت: پس چه کنم؟ رسول خدا فرمود: به کسی که محرومت کرده، عطا کن، با کسی که از تو بریده، رابطه برقرار ساز، کسی که بر تو ستم کرده، از او درگذر. هر گاه چنین کردی، خداوند پشتیبان تو خواهد بود.
بعد از عبور از ضرورت‌های بخشش، چند سؤال مهم پیش می‌آید که آیا اساساً صله ارحام واجب است؟ مهم‌تر اینکه اگر خویشاوندان ما در قید و بند واجبات و محرمات نیستند، باز هم باید رفت و آمد داشته باشیم؟!
حضرت امام خمینی (ره) در پاسخ به استفتائات تأکید دارند که صله‌رحم مطلقاً واجب است و در هیچ شرایطی حتی با خویشان کاملاً متفاوت نباید ترک شود و رهبر معظم انقلاب نیز در مورد صله ارحام با افراد نامحرم فامیل می‌فرمایند: اگر خویشان نسبی باهم قطع رابطه نکنند و احیاناً با مراعات ضوابط شرعی از حال یکدیگر باخبر شوند و به خصوص در مشکلات به یاری یکدیگر بشتابند، به وظیفه صله‌رحم عمل کرده‌اند، برای انجام صله‌رحم، الزاماً رفت و آمد و ارتباط مستقیم شرط نیست.
