جوان آنلاین:انرژی خورشیدی از جمله انرژی‌های پاک و تجدید‌پذیری است که در همه جای جهان قابل بهره‌برداری است. این انرژی به‌لحاظ قدرت بازدهی و اقتصادی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با اینکه بسیاری از نقاط ایران برای بهره‌برداری از این نوع انرژی و تولید انرژی پاک دارای ظرفیت است، اما هنوز کار بزرگی در این زمینه صورت نگرفته است. نیروگاه‌های خورشیدی و بادی می‌توانند علاوه بر کمک به تأمین منابع انرژی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، موجب کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش تلفات انرژی در سطوح انتقال و توزیع و کمک به تنوع‌بخشی منابع انرژی با هدف توسعه پایدار و پدافند غیرعامل شوند. چند روز پیش در شهرستان حاجی آباد هرمزگان، فاز اول نیروگاه خورشیدی ۱۳ مگاواتی به بهره‌برداری رسید که می‌تواند اتفاق خوبی برای ادامه این روند در این استان باشد.
در شرایطی که گرما بیداد می‌کند و با حاکمیت گنبد حرارتی روی سر کشور‌های خاورمیانه و از جمله ایران، روز‌های داغ، موجب بالا رفتن میزان مصرف برق به خصوص در بخش خانگی شده است، حالا مسئولان بیش از پیش به موضوع تولید برق آن هم با بهره‌مندی از نور خورشید پی برده‌اند. متأسفانه سال‌هاست در مورد توجه به انرژی‌های پاک و تولید برق از باد و خورشید صحبت‌های زیادی می‌شود، اما گویی متولیان امر هنوز ترجیح می‌دهند چشم‌شان را به نفت و گاز بدوزند و خود را وارد بازی‌های پیچیده نکنند.
البته تصدی‌گری دولت بر حوزه انرژی هم علت دیگری است که هرگز راه را برای ورود بخش خصوصی باز نکرده و هر چه بوده فقط شعار و قول‌هایی روی کاغذ بوده و بس.
با این حال چند سالی می‌شود که کار‌های کوچکی در استان‌های مختلف انجام شده و با اینکه چند روز پیش معاون وزیر نیرو با اشاره به چالش‌های تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی گفته «در حال حاضر ۱۳ هزار مگاوات نیروگاه برق تجدیدپذیر در دست احداث است»، اما باز به جای این نیروگاه‌ها و استان‌هایی که اقدامات در آن انجام می‌شود و زمان وارد مدار شدن آن‌ها اشاره‌ای نکرده است.
باصرفه و پاک
تأمین سوخت یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعه نیروگاه‌های حرارتی است. هم اکنون به ازای هر کیلووات ساعت برقی که در نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود یک سوم متر مکعب سوخت مصرف می‌شود.
یعنی هر کیلووات ساعت برق تولیدی در نیروگاه‌های حرارتی بالغ بر ۷ هزار تومان هزینه بر جای می‌گذارد، اما متوسط هزینه تولید برق در نیروگاه‌های تجدیدپذیر بین ۳ هزار تا ۳ هزار و ۵۰۰ تومان است.
روز پنجشنبه گذشته بود که فاز اول نیروگاه خورشیدی ۱۳ مگاواتی، با ظرفیت ۱۰ مگاوات در بخش فارغان شهرستان حاجی آباد هرمزگان به بهره‌برداری رسید. در آیین افتتاح این نیروگاه خورشیدی، معاون وزیر نیرو گفت: «این نیروگاه خورشیدی از سوی بخش خصوصی و با سرمایه‌گذاری ۳ هزار و ۴۸۴ میلیارد ریالی و به‌کارگیری مدل سرمایه‌گذاری تابلو برق سبز بورس ساخته شده است.»
محمود کمانی افزود: «تولید سالانه این نیروگاه بیش از ۲۱ میلیون کیلووات ساعت است که در فصل اوج مصرف برق، کمک شایانی به شبکه برق استان می‌کند و مرحله بعدی نیروگاه نیز به ظرفیت ۳مگاوات در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد.»
وی با بیان اینکه با بهره‌برداری از این نیروگاه، ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر در هرمزگان به بیش از ۳۵ مگاوات رسید، ادامه داد: «ساخت نیروگاه فارغان در زمینی به مساحت ۳/۱۴ هکتار از سال گذشته آغاز شده بود که با بهره‌برداری از این نیروگاه خورشیدی برای ۱۵ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد شده است.» معاون وزیر نیرو، توسعه این قبیل نیروگاه‌ها را اولویت کشور دانست و گفت: «طی سنوات گذشته همواره رابطه توسعه نیروگاهی بین نیروگاه‌های حرارتی ۸۵درصد در قیاس با نیروگاه‌های تجدیدپذیر بوده است، اما این روند از سال گذشته به صورت کاملاً معکوس اصلاح شده است و توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر سهمی ۸۵ درصدی را در کشور نصیب خود کرده‌اند.»
کمانی ضمن دعوت از صنایع استان هرمزگان جهت راه‌اندازی نیروگاه‌های تجدیدپذیر گفت: «در حال حاضر ۳ هزار و ۴۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر صنعتی در کشور راه‌اندازی شده است.»
سرمایه‌گذار حمایت نمی‌شود
با گذری به برخی استان‌ها مشخص می‌شود کار‌هایی در زمینه تولید انرژی خورشیدی صورت گرفته است، اما این کارها، چون حمایت نمی‌شوند، خیلی کوچک و در مقابل نیاز استان و ایران به این نوع برق‌ها در حد صفر است. سیستان و بلوچستان از جمله استان‌هایی است که بنا به شرایط اقلیمی که دارد، برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی بسیار مناسب است. موضوعی که رئیس انجمن علمی انرژی ایران در «ساتبا» (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق) نیز به آن اشاره کرده و گفته است: «سیستان و بلوچستان به‌دلیل تابش مناسب و خوبی که دارد جزو مناطق ایده‌آل برای استفاده از پنل‌های خورشیدی است. متوسط میزان تابش این استان بین ۲ تا ۲ هزار و ۳۰۰ کیلو وات ساعت بر مترمربع در سال است که بسیار مناسب برای نیروگاه‌های خورشیدی است.» با اینکه مسئولان مدعی هستند سرمایه‌گذاران برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در این استان علاقه‌مندی زیادی دارند و تعدادی از شرکت‌های سرمایه‌گذار، متقاضی احداث نیروگاه در زابل، سراوان و بخشی از زاهدان هستند، اما باز هم به‌دلیل بعضی از محدودیت‌هایی که در سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد، مانند شرایط بانکی و تأمین منابع مالی برای سرمایه‌گذاران، هنوز راه‌اندازی این نیروگاه‌ها محقق نشده است!
آبان ماه سال گذشته بود که اولین نیروگاه خورشیدی در منطقه زاهدان در سیستان و بلوچستان به بهره‌برداری رسید.
در آن زمان مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان گفت: «در راستای مصوبه هیئت دولت در خصوص تأمین ۲۰ درصد برق مصرفی ساختمان‌های دولتی از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، اولین نیروگاه برق خورشیدی در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان به بهره‌برداری رسید.» قربانعلی مردانی ادامه داد: «این نیروگاه با همکاری واحد برنامه‌ریزی و خدمات مهندسی منطقه با توان ۱۵ کیلووات و با اعتباری بیش از ۵ میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیده است. برق تولید شده از سوی این نیروگاه به منظور تأمین بخشی از برق مصرفی ستاد منطقه و صرفه‌جویی در هزینه‌های مصرف برق با استفاده از انرژی سبز در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته است.» وی هدف از راه‌اندازی این نیروگاه و نیروگاه‌های مشابه در کشور را کمک به تأمین منابع انرژی، کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش تلفات انرژی در سطوح انتقال و توزیع و کمک به تنوع‌بخشی منابع انرژی با هدف توسعه پایدار و پدافند غیرعامل عنوان کرد.
