جوان آنلاین: سؤال کلیشه‌ای تمام انشا‌های هفته اول مهر برایمان آشناست: «تابستان خود را چگونه گذراندید؟» این پرسش کلیشه‌ای و تکراری در واقع برآیند یک مجموعه و پازل تکراری و کلیشه‌ای ذیل سه ماه تابستان است. با چنین نگاهی نتیجه عملی ماجرای اوقات فراغت تابستانی نیز یک مشت کلاس‌های بی‌هدف و تکراری، تفریحات نه چندان کیفی و اثربخش همچون بازی‌های رایانه‌ای و اتلاف وقت در گیم‌نت‌ها، سفر‌های نه چندان دلچسب و خاطره‌انگیز است. شاید اشتباه بزرگ ما این بوده و هنوز هم هست که یک سؤال مهم را به جای آنکه قبل از تابستان بپرسیم، در انتهای تابستان می‌پرسیم، در حالی که فعل گذشته «چگونه گذراندید؟» را باید تغییر دهیم و بنویسیم «چگونه می‌گذرانید؟» و در پی آن، قبل از ورود به فرآیند فراغت درباره آن نقشه راه مناسب بکشیم.
واقعیت این است که سه ماه تابستان، یعنی ۹۰ روز خالص و ناب می‌تواند بستر اتفاقاتی مهم و ماندگار در زندگی فرزندان ما باشد. برتراند راسل، فیلسوف نامدار انگلیسی گفته است: «آخرین دستاورد تمدن، توانایی انسان در پرکردن هوشمندانه اوقات فراغت است.» براساس این گفته طلایی راسل، واقعاً ما چقدر هوشمندانه و هدفمند به فکر اوقات فراغت تابستانی فرزندان خود بوده‌ایم؟ آیا جز این است که با تعطیلات مدارس و در آستانه تابستان، نهایت فشاری که به مغز خود آورده‌ایم این است که «بچه را کلاس کامپیوتر و زبان ثبت‌نام کنیم و سفری هم به شمال برویم و تنی به آب بزنیم....» بعضی‌های‌مان تا این حد هم به خود زحمت فکرکردن نمی‌دهیم و فراغت تابستانی را وصل به ۹ ماه تحصیلی می‌کنیم و بی‌رحمانه می‌گوییم: «ببینیم مدرسه برای تابستان بچه‌ها چه برنامه‌ای دارد؟!»
این در حالی است که همین سناریوی ساده والدین نیز در عمل تحقق پیدا نمی‌کند و بیشتر زمان فراغت تابستانی دانش‌آموزان را نشستن پای ایکس باکس و PC و انواع بازی‌های رایانه‌ای یا حضور در گیم‌نت‌ها می‌بلعد. واقعیت این است که امروزه صنعت بازی‌های رایانه‌ای تبدیل به غولی شده که شکار اصلی آن کودکان و نوجوانان است. براساس آماری که چندی پیش در گفتوگوی کاشانه با دکتر محمدصادق دهنادی کارشناس رسانه اعلام شد، ۴۵درصد گیمر‌ها کودک و نوجوان هستند که به صورت تقریبی حدود ۱۵میلیون نفر می‌شوند. این تعداد که عمده آن‌ها دانش‌آموزان هستند حتی در ایام تحصیل نیز به طور متوسط ۸۰ تا ۹۰ دقیقه از زمان روزانه خود را صرف بازی با تلفن همراه یا سایر ابزار‌های الکترونیکی می‌کنند و این زمان در ایام تعطیلات تابستانی چند برابر هم می‌شود.
بی‌تردید تا وقتی نگاهی سهل‌انگارانه و کلیشه‌ای به اوقات فراغت فرزندان‌مان داریم، موضوع انشای «تابستان خود را چگونه گذراندید؟» همچنان در گذشته باقی خواهد ماند و در اوقات فراغت نیز روی همان پاشنه همیشگی خواهد چرخید. پس چاره‌ای جز شکستن کلیشه‌های قبلی اوقات فراغت و بازتعریف و بازسازی دوباره آن نداریم.
