جوان آنلاین: گرفتار شدن در چنبره فرم‌گرایی بیشتر متوجه شاعرانی است که حرفی برای گفتن ندارند.
رضا اسماعیلی، شاعر پیشکسوت در پاسخ به این سؤال که به‌رغم آثار قابل ملاحظه‌ای که در حوزه شعر منتشر شده است، ما کمتر اثری را می‌بینیم که موفق شده باشد به دست مخاطبان آن سوی آب هم برسد. آیا شعر ایران حرف جدیدی برای مخاطب جهانی ندارد یا این امر را باید در علل دیگری جست‌وجو کرد، می‌گوید: شعر امروز ایران، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. امروز ما شاعران خوبی داریم، ولی آنچه باعث مظلومیت و مهجوریت شعر ایران شده، بی‌توجهی به امر ترجمه است. ما در حوزه ترجمه آثار شاعران ایرانی و معرفی آنان به مردم جهان خیلی کم‌فروشی کرده‌ایم.
نهاد‌های متولی باید زمینه ترجمه اشعار شاعران ایرانی را فراهم کنند. ترجمه اشعار اولین قدم برای جهانی شدن شعر معاصر ایران است. عرضه کتاب‌های شاعران ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تعامل شاعران ایرانی با شاعران جهان از دیگر راهکار‌هایی است که در معرفی شعر امروز ایران به مردم جهان می‌تواند مؤثر باشد.
این کارشناس حوزه شعر در ادامه با بیان اینکه به خاطر سهولت در چاپ کتاب، در سال‌های اخیر، چاپ و انتشار کتاب‌های شعر روندی صعودی داشته است، توضیح می‌دهد: اگر به پشت‌صحنه چاپ کتاب‌های شعر نگاه کنیم، از این اتفاق خوشحال نخواهیم شد، چراکه پشت آشفته‌بازار چاپ کتاب شعر، بیشتر انگیزه‌های تجاری است. شمارگان کتاب‌ها نیز خیلی پایین است. بدتر از همه اینکه بخش اعظم و در مواردی تمام هزینه چاپ کتاب بر دوش شاعر است.
به اعتقاد او، گرفتار شدن در چنبره فرم‌گرایی نیز بیشتر متوجه آن دسته از شاعرانی است که «حرفی برای گفتن» ندارند. شاعرانی که حرفی برای گفتن داشته باشند با تلفیق هنرمندانه «فرم» و «محتوا» اثری درخشان خلق می‌کنند. راه رستگاری شعر معاصر توجه بیشتر به «اندیشه‌ورزی» است. اسماعیلی در پاسخ به اینکه در سال‌های اخیر شاهد تأثیر ترجمه بر سبک نوشتاری و محتوای گونه‌های مختلف ادبی مثلاً داستان بوده‌ایم، با توجه به افزایش عناوین ترجمه در سال‌های اخیر، این تأثیرگذاری در شعر به چه صورت بوده است، اینگونه توضیح می‌دهد: گاهی تأثیرپذیری از «ترجمه» به یک تهدید تبدیل می‌شود. البته اگر شاعر یا نویسنده هوشمندانه به این حوزه ورود پیدا کند، می‌تواند دایره و دامنه این تأثیرپذیری را به شکلی مدیریت کند که کارش به «تکرار و تقلید» و «کپی‌برداری» از آثار ترجمه نکشد. در شعر هم متأسفانه ما شاهد این تأثیرپذیری هستیم. البته اگر تأثیرپذیری با خلاقیت و ابتکار همراه باشد اشکالی ندارد، ولی کپی‌برداری صرف از آثار نویسندگان و شاعران خارجی چیز خوبی نیست و به ادبیات آسیب می‌رساند.
