جوان آنلاین: عید نوروز امسال به خاطر تقارن ماه رمضان و عید نوروز انتظارات را از ویژه برنامه‌های نوروزی تلویزیون بالا برد. بینندگان تلویزیون احتمال می‌دادند این رسانه این‌بار در ویژه برنامه‌های نوروزی‌اش دست به خلاقیت بزند و از روند تکراری سال‌های گذشته در پخش ویژه‌برنامه‌های نوروزی دوری کند، اما امسال هم همانند قبل، خبری از خلاقیت برنامه‌سازان تلویزیونی نبود و همه چیز همچون گذشته تکرار شد.
محسن برمهانی، معاون سیما در نشست خبری پیش از عید نوروز با اذعان به نبود خلاقیت در برنامه‌سازی در شب‌های عید چنین گفته بود: «درباره خلاقیت باید این را پذیرفت که باید تغییراتی داشته‌باشیم. خود ما در جمع همکاران می‌گوییم اینکه یک میز هلالی و دسته‌های گل روی آن در نظر گرفته‌می‌شود، باید تغییر کند، از این رو تنوع فرم و محتوا را در برنامه‌های امسال خواهید دید.» همین که مسئولان تلویزیون به چنین موضوعی واقف بودند، امیدواری‌ها را جهت بالا رفتن کیفیت برنامه‌ها بالا برد، اما در عمل اتفاق خاصی نیفتاد و ویژه برنامه‌های نوروزی با کمترین خلاقیت و به همان شکل و شمایل همیشگی اجرا شدند. دعوت از یکسری چهره و میهمان تکراری و صحبت‌های معمولی درباره موضوعات مختلف چیزی نیست که مخاطب امروز تلویزیون را سر ذوق بیاورد.
مخاطبان کم ویژه‌برنامه‌های نوروزی
برای بررسی میزان مخاطبان برنامه‌های نوروزی تلویزیون سری به تلوبیون زدیم تا آمار مخاطبان و محبوبیت برنامه‌ها تا حدودی دست‌مان بیاید. برنامه «ایران دوست‌داشتنی» ویژه برنامه شبکه یک در روز تحویل سال به طور میانگین بین ۲ تا ۳ هزار بازدید داشته که رقمی بسیار کم به حساب می‌آید. برنامه «شب عیدی» شبکه دوم سیما نیز تنها ۲ هزار و ۵۰۰ بازدید ثبت کرده و به خوبی میزان موفقیت این برنامه‌ها در میان مردم را نشان می‌دهد. به قدری آمار بازدید‌های برخی شبکه‌ها پایین است که ویژه برنامه نوروزی شبکه سوم سیما با ۷۰ هزار بازدید را باید برای تلویزیون موفقیت‌آمیز دانست. همچنین برنامه‌های مناسبتی تلویزیون مثل «هلال» و «آفتابگردون» در جذب مخاطب و دیده شدن ناموفق بودند و نتوانستند به برنامه‌هایی مخاطب‌پسند تبدیل شوند. میانگین بازدیدکنندگان این برنامه‌ها در تلوبیون بین هزار تا ۲ هزار بازدید است و مشخص می‌کند ساختن برنامه‌های گفت‌و‌گو‌محور اینچنینی برای مردم از جذابیت بالایی برخوردار نیست. حتی برنامه «نسیم ۴۰۴» با اجرای کامران نجف‌زاده نیز که تلاش دارد با دعوت از چهره‌های ورزشی و هنری مشهور، درصدی از مخاطبان را به سمت خودش جذب کند، در این کار ناموفق ظاهر شد و نتوانست به برنامه‌ای فراگیر و پربیننده تبدیل شود. این برنامه به طور میانگین به ۲ تا ۳ هزار بیننده داشته و حتی قسمتی که به دعوت از یحیی گل‌محمدی اختصاص داشت که در آن حرف‌هایی جنجالی زده‌شد، نتوانست بیش از ۵ هزار مخاطب جذب کند. نکته عجیب در مورد بعضی برنامه‌ها به آمار بسیار پایین مخاطبان برنامه‌های مناسبتی شبکه‌های دیگر برمی‌گردد که آمار مخاطبان‌شان در بعضی شب‌ها به ۲۰۰ نفر هم نمی‌رسد!
ساختن برنامه‌های استودیویی و گفت‌و‌گو‌محور، ساده‌ترین شکل برنامه‌سازی است که به خاطر تمرکزشان در یک موقعیت و شکل اجرایی ثابت، دردسر کمی برای ساخته شدن دارند. قطعاً این سبک برنامه‌سازی ایده‌آل برخی برنامه‌سازان است، اما تلویزیون باید از این شکل برنامه‌سازی فاصله بگیرد و اگر خواهان جذب مخاطب در فضای رسانه‌ای امروز است، به خلاقیت و ابتکار بیشتری فکر کند.
قدیمی‌ها به داد تلویزیون رسیدند
برنامه‌های پربیننده تلویزیون در نوروز امسال، همان برند‌های قدیمی و محبوب بودند. «محفل» و «زندگی پس از زندگی» همچنان مخاطبان خودشان را در بین مردم داشتند و توانستند طراوت و تازگی‌شان را در بین مردم حفظ کنند. همین نشان می‌دهد اگر برنامه‌ای ایده‌ای خوب و ساختاری درست داشته باشد، با گذشت چندین سال همچنان برای مردم جذاب باقی می‌ماند. همچون سال‌های قبل سریال «پایتخت» برگ برنده تلویزیون در روز‌های نوروز بود. «پایتخت ۷» که با حدس و گمانه‌های زیادی بالاخره در شب‌های عید نوروز به آنتن شبکه یک رسید، از همان نخستین قسمت مخاطبانش را پای تلویزیون نشاند. با وجود بعضی انتقادات نسبت به پایین آمدن کیفیت سریال، اما «پایتخت» همچنان بین مردم محبوب است و می‌تواند مخاطب زیادی را جذب کند.
«پایتخت ۷» در هفت قسمت نخستش در تلوبیون ۳۳۰میلیون دقیقه تماشا به ثبت رسانده و تنها قسمت اول آن بیش از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار مشاهده داشته‌است. این سریال در طول هفت قسمت بیش از ۱۵ میلیون بازدید داشته که نشان می‌دهد اگر برنامه و سریال‌های جذاب ساخته شود، مردم اشتیاق زیادی جهت تماشای آن دارند. آمار مخاطبان «پایتخت» با دیگر سریال‌های مناسبتی تلویزیون نشان می‌دهد دیگر سریال‌های تلویزیون توفیقی در جذب مخاطب نداشته‌اند. سریال «مرهم» در حالی که در قسمت سی‌ام در ۱۱ فروردین ۴۶ هزار بازدید داشته که «پایتخت ۷» در همان روز توانسته بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار بازدیدکننده داشته باشد.
چهره‌ها به تنهایی جذاب نیستند
توجه به آمار برنامه‌ای مثل «پانتولیگ» که محمدرضا گلزار اجرای آن را برعهده دارد، نشان می‌دهد حضور چهره‌هایی مثل گلزار در مسابقاتی که توان ارتباط‌گیری با مردم را ندارد، بدون فایده است. میانگین آماری بینندگان این مسابقه در نوروز بین ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر بوده و «پانتولیگ» بیش از این نتوانسته مخاطب جذب کند. این آمار برای جواد رضویان با برنامه «شوخی شوخی» بدتر بود و تعداد مخاطبان این برنامه نتوانست از مرز ۴، ۵ هزار نفر عبور کند. توجه به این آمار‌ها نشان می‌دهد حضور چهره‌های مشهور به تنهایی نمی‌تواند عاملی در جذب مخاطب باشد و آن برنامه به لحاظ کیفی باید حرف‌هایی برای گفتن داشته‌باشد.
تلویزیون در برنامه‌های نوروزی امسالش، نتوانست برند تازه‌ای را بین مردم جا بیندازد و برنامه‌ها و سریال‌های جدید رسانه ملی، ناکام‌های نوروز ۱۴۰۴ بودند. همچنان برند‌های پرمخاطب قبلی تلویزیون مثل «محفل» و «پایتخت» مردم را پای تلویزیون نشاندند و برنامه‌های جدیدتر فاقد چنین توانایی‌ای بودند. به گفته معاون سیما، تلویزیون در برنامه‌سازی و ساختن سریال بیش از هر چیزی به خلاقیت نیاز دارد و نمی‌تواند با تکرار فرمول‌های امتحان پس‌داده، مخاطبان را جذب کند. وقتی معاون سیما به چنین حرفی اعتقاد دارد، حداقل باید آن را در عمل ثابت کند و این نبوغ و خلاقیت را در برنامه‌های نوروزی تلویزیون می‌دیدیم؛ اتفاقی که امسال رخ نداد و بار تلویزیون را همان برنامه‌های پرمخاطب قبلی به دوش کشیدند.
