محمدعلی افشانی در اولین نشست خبری شهرداری تهران که در محل برج میلاد برگزار شد، وعده داد: «تهران بدون متکدی» تا سال آینده محقق میشود. شهردار تهران صحبتهای دیگری هم داشت. اما این گفته وی، آرزوی دیرینه شهروندان تهرانی و کارشناسان آسیبهای اجتماعی است. بسیاری از وزرا، رؤسای جمهور و مسئولان شهرداریها طی چهار دهه گذشته این وعده را بر زبان راندهاند، اما پس و پیش گفتههای افشانی امیدوارکنندهتر از قبلیها بود. هیچ یک از وعدهدهندگان قبلی نتوانستند «تهران بدون متکدی» را عملیاتی کنند، اما عزم شهردار جدید ظاهراً بر رفع این معضل چندوجهی جزم شده است. هرچند اکنون بسیاری از شهروندان تهرانی به «سازمانیافته» و «زنجیرهای» بودن تکدیگری در تهران پی بردهاند و کار گدایان در تهران کساد شده است، اما باز هم تکدیگری چهره پایتخت را نامبارک کرده. مبارزه با این موضوع و تحقق این وعده، علاوه بر کار فیزیکی و عینی، کار فرهنگی هم میخواهد.
شهردار تهران با سپریشدن بیش از دو ماه از آغاز فعالیت رسمیاش نخستین نشست خبری خود را برگزار کرد. محمدعلی افشانی در این نشست با بیان اینکه در شهری زندگی میکنیم که زیست دوگانه دارد و محلات محروم و برخورداری دارد که در فاصله کم از یکدیگر شکل گرفتهاند، گفت: کاهش فاصله این محلات را تحت عنوان تبعیض مثبت پیگیری و به مناطق محروم با تعریف پروژههای خاص کمک میکنیم تا فاصلهشان کم شود.
۹۰ درصد متکدیان پایتخت، تهرانی نیستند
افشانی با بیان اینکه کاهش آسیبهای اجتماعی مورد تأکید رهبری و رئیسجمهور است و در دستور کار شهرداری قرار دارد، افزود: یکی از مهمترین اقداماتی که اصحاب رسانه میتوانند در کاهش آن به شهرداری کمک کنند، بحث کاهش تکدیگری در تهران است؛ چراکه این عارضه بد باعث زشت شدن چهره تهران شده و این برازنده پایتخت ایران نیست. بر همین اساس ساماندهی متکدیان در دستور کار قرار دارد و امیدواریم با اطلاعرسانی درست تا سال آینده در این موقع، گدا و متکدی نداشته باشیم که خوشبختانه همه از جمله استانداری پای کار هستند. شهردار تهران با بیان اینکه از مجموع متکدیان تهرانی ۷۰ درصد خارجی و تنها ۳۰ درصد ایرانی هستند و در این بین ۲۰ درصد متکدیان ایرانی هم تهرانی نیستند، گفت: یعنی ۹۰ درصد متکدیان پایتخت، تهرانی نیستند.
سرقولت بمان!
در چند دهه گذشته بارها تصمیمسازان و تصمیمگیران اراده بر جمعآوری متکدیان کردهاند، ولی همواره طرحهای نمادین فقط رسانهای شده و نتیجهای حاصل نشده است. حالا به نظر میرسد شهردار تهران که وعده یک هفته و یک ماه نداده و یکساله وعده داده میخواهد با برنامه وارد شود.
گدایان دیگر فقط پول نمیخواهند
با گذشت زمان و اجراییشدن انواع و اقسام طرحها، متکدیان به روز و شیکپوش شدهاند و دیگر بیشتر گدایان پولدستی نمیخواهند، بلکه به این افراد میتوان گفت، باندهای حرفهای با تغییر شیوه تکدیگری مردم را سرکیسه میکنند. تجمع این افراد جلوی اغذیهفروشیها، داروخانهها و مراکز خدماتی نمونهای از تغییر رفتار آنهاست. متکدیان جدید با طلب غذا، پول دارو، پول کرایه برای رفتن به شهرستان شهروندان را با اصرار مجبور به کمک میکنند.
شهروندان در خط اول مبارزه با تکدیگری
بارها شنیده شده است که شهر تبریز و تا حد زیادی اصفهان در مبارزه با تکدیگری موفق بودهاند. اینکه تبریز دیگر گدا ندارد، به دلیل مشارکت شهروندان است. تا زمانی که مردم کاسهگدایان را پر نکنند، آنها هم در شهر پیدا نمیشوند. تحقق «تهران بدون متکدی»، علاوه بر کار فیزیکی، عینی و ضربتی، کار فرهنگی و مردممحور هم میطلبد.
شهرداری اراده کرده است تا متکدیان را جمعآوری و ساماندهی کند که نیازمند یک زبان و فهم مشترک میان دستگاههای متولی است. جمعآوری متکدیان و کودکان خیابانی اعم از پسران و دختران که دست به گدایی میزنند، باید از معابر و خیابانهای ستادهای مبارزه همچون شهرداری و وزارت کشور آغاز شود. به عنوان نمونه جلوی ساختمان اصلی وزارت کشور، از چند سال پیش تاکنون هفت هشت دختربچه و پسربچه از قبل از سن بلوغ تا الان که چندسالی از بلوغشان میگذرد، بیهیچ مزاحمتی مشغول تکدیگری هستند.
کوچ متکدیان معضل ریشهدار
بسیاری از متکدیان از اتباع و کودکان خارجی همچون پاکستانی و بنگلادشی هستند که به صورت باندی یا خانوادگی گدایی میکنند. این افراد با اجرای طرحهای مبارزه از مکانی به مکان دیگری کوچ میکنند یا در یک بازهزمانی ناپدید میشوند تا اوضاع آرام شوند و باز سر و کله آنها پیدا میشود. لازم است تا با یک حرکت جمعی فرصت تصمیمگیری با برخورد قاطع از این افراد سودجو گرفته شود و با فعالترشدن بخشها و دستگاههای مددجویی نیازمندان واقعی شناسایی و با افراد متکدی برخورد شود.