جوان آنلاین: چه دردی است این زمین‌های زراعی که از زمان کاشت تا برداشت و حتی بعد از آن با اینکه پر از برکت می‌شود، اما کشاورز را می‌آزارد و اجازه نمی‌دهد حاصل دسترنجش را به شیرینی برداشت کند. متأسفانه به خاطر حمایت نشدن کشاورزان هر وقت نوبت به برداشت محصول و به ثمر رسیدن زحمات کشاورزان می‌رسد، صدای ناله آنها بر می‌خیزد. آنچه مهم است اینکه با کمی حمایت به خصوص در بازاریابی برای محصولات می‌توان گام بزرگی در جهت حمایت از کشاورزان برداشت.
استان بوشهر به عنوان قطب تولید گوجه‌فرنگی خارج از فصل کشور محسوب می‌شود که با رعایت الزامات و استاندارد‌های کشت می‌توان زمینه افزایش صادرات این محصول را فراهم کرد.
اراضی کشاورزی از شمال تا جنوب استان بوشهر در فصل‌های پاییز و زمستان زیرکشت گوجه‌فرنگی می‌رود و در فصلی که بسیاری از نقاط کشور با کمبود در تولید روبه‌رو هستند، محصول این منطقه روانه بازار‌ها می‌شود تا کمبود‌ها را جبران کند. البته حجم بالای تولید گوجه‌فرنگی در این فصل در برخی از ایام سال باعث می‌شود که قیمت این محصول بسیار پایین آمده و در برخی موارد کشاورزان حتی رغبتی برای برداشت نداشته باشند. یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای رفع این چالش که تقریباً هر ساله تکرار می‌شود، استفاده از بازار‌های خارجی و صادرات محصول گوجه‌فرنگی است که می‌تواند بخشی از تولید را روانه خارج از کشور کرده و تناسب بهتری را بین عرضه و تقاضا در کشور فراهم کند که کشاورزان کمتر دچار ضرر و زیان شوند. با وجود تلاش‌های کشاورزان برای تولید محصول سالم، در برخی موارد استفاده از برخی کود‌ها و سموم یا استفاده بیشتر از میزان استاندارد باعث می‌شود محصول تولیدی راهی به بازار‌های صادراتی نیافته یا اینکه برگشت بخورد.
در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی بوشهر با بیان اینکه به منظور حمایت از کشاورزان در نقاط مختلف استان آماده هستیم و در بازدید از مزارع به مسائل و مشکلات کشاورزان رسیدگی می‌شود، می‌گوید: «پیش‌بینی می‌شود که در سال زراعی جاری حدود ۱۲هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان بوشهر به کشت گوجه‌فرنگی اختصاص یابد که کشت پاییزه در سطح ۲ هزار هکتار انجام می‌شود.»
مرتضی بحرانی با اشاره به اجرای کشت زمستانه در سطح ۹ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی استان بیان می‌کند: «پیش‌بینی می‌شود بیش از ۲۵۰ هزار تن محصول گوجه‌فرنگی استان بوشهر صادر شود.»
وی با اشاره به اینکه ۱۴۰ هزار تن محصول گوجه‌فرنگی نیز خوراک صنایع تبدیلی و فرآوری می‌شود، توضیح می‌دهد: «مابقی به صورت تازه‌خوری برای تعدیل و تنظیم بازار‌های داخلی روانه بازار می‌شود.»
بحرانی از پیگیری مسائل کشاورزان استان از جمله تأمین بذر و مسائل مربوط به تهیه و فراهم‌سازی بذر خبر داده و می‌گوید: «مسئله اخذ عوارض صادراتی برای محصول گوجه‌فرنگی از دیگر مطالبات کشاورزان است که در این راستا پیگیر هستیم.»
تلخی‌های زرشک ترش
زرشک سرخ و بی‌دانه خراسان دردانه قیمتی جنوب خراسان بوده و در کنار زعفران و عناب گنجینه گوهر‌های بی‌بدیل این دیار را تشکیل می‌دهد. این استان مهد تولید و رتبه اول تولید زرشک کشور و جهان را دارد، اما با این وجود مشکلاتی برای تولید، فرآوری، ارزش‌افزوده و فروش آن وجود دارد که این مشکلات موجب دلسردی کشاورزان سختکوش استان شده است. یکی از کشاورزان و صادرکنندگان زرشک در یکی از روستا‌های بیرجند می‌گوید: «هر چند در حال حاضر قیمت زرشک نسبت به گذشته افزایش داشته، اما باز هم به جایگاه اصلی خود نرسیده است. تولید، کاشت و برداشت زرشک مشکلات خاص خود را دارد و با توجه به اینکه این محصول با آغاز فصل سرما برداشت می‌شود این امر برای کشاورزان مشکل‌ساز بوده است، به طوری که در این زمان کارگر کم شده و محصول نیز هر آن امکان سرمازدگی دارد و این امر بر هزینه‌های کشاورزان می‌افزاید.» او یادآور می‌شود: «علاوه بر این موضوعات خشکسالی‌های متوالی نیز ضربه سنگینی به کشاورزان وارد کرده و بسیاری از محصولات از جمله زرشک درگیر آفت هستند.»
نبود بارگاه‌های بهداشتی و همچنین سردخانه‌هایی برای نگهداری محصول تا زمانی که بازار خوبی برای محصول کشاورز پیدا شود از دیگر مشکلات بر سر راه زرشک کاران است. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد، در بحث فروش محصول زرشک متأسفانه هنوز این محصول آنچنان که باید برای مردم شناخته نشده و اکثر مردم تنها آن را در پلو استفاده می‌کنند، در حالی که اگر این محصول شناخته شود و مورد فرآوری قرار گیرد، مطمئناً بازار بهتری خواهد داشت.
توجه به نیاز کشاورز
در کنار بی‌توجهی‌های استان‌های دیگر باید اقدامات خوب را هم مدنظر داشت. در ایلام معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان از تأمین بذر سیب‌زمینی‌کاران ایلام خبر داد و گفته که برنامه‌ریزی برای تولید ۴۵۰ بذر در استان انجام شده است.
تولید غده بذری سیب‌زمینی نیاز کشاورزان به بذر را که در حال حاضر از استان‌های دیگر وارد می‌شود و متحمل پرداخت هزینه هنگفت حمل‌و‌نقل می‌شوند را مرتفع سازد و علاوه بر تأمین سیب‌زمینی استان، مازاد آن نیز صادر می‌شود. سطح زیر کشت سیب زمینی در استان ایلام براساس آمارنامه کشاورزی در سال زراعی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ حدود ۵۳۲ هکتار بوده که با میانگین عملکرد ۳۰ تن در هکتار حدود ۱۶ هزار تن سیب‌زمینی در استان ایلام تولید شده است. افزایش عملکرد سیب‌زمینی با استفاده از بذور گواهی شده، سال‌هاست برای کشاورزان شناخته شده است. در بین عوامل متعدد و تأثیرگذار بر تولید محصول سیب‌زمینی بدون تردید بذر (غده) به عنوان یکی از مهم‌ترین نهاده‌های تولید مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. از اهداف برنامه کنترل و گواهی بذر، تولید و تکثیر غده‌های سیب زمینی بذری با اندازه مناسب و عاری از بیمار‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی در سن فیزیولوژیکی است که به عنوان یکی از عوامل مؤثر در افزایش میانگین عملکرد در واحد سطح است.
به گفته معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، نظر به اهمیت توسعه پایدار تولید سیب‌زمینی به عنوان یکی از اهداف استراتژیک کشاورزی کشور، ضرورت تولید و تکثیر بذر (غده) گواهی شده جهت دستیابی به این مهم را دو چندان می‌کند. براین اساس و با توجه به اقلیم مناسب و سطح زیر کشت سیب‌زمینی در استان برای اولین بار مجوز شرکت تولید و فرآوری غده بذری سیب‌زمینی به منظور تأمین نیاز بذری استان و سایر استان‌های کشور صادر شده است. فریدون سلیمانی می‌گوید: «در استان ایلام با توجه به شرایط اقلیمی پنج رقم سیب‌زمینی از جمله آگریا، جلی، سانته، ساگیتا و کلومبا در سطح حدود ۱۰ هکتار کشت شده و پیش‌بینی می‌شود از این سطح حدود ۴۵۰ تن غده بذری سیب زمینی تولید شود.»
