جوان آنلاین: خوزستان از جمله استان‌هایی به شمار می‌آید که توانمندی‌های زیادی در جهت تولید ماهی و آبزیان دارد. بر همین اساس یکی از سیاست‌های مهم استان در حوزه شیلات، پرورش ماهی در قفس و دریاست که اداره کل شیلات استان به طور جدی به این دو مقوله ورود کرده و حالا شیلات خوزستان اعلام کرده که فقط از ابتدای سال‌جاری تاکنون بیش از ۱۸میلیون قطعه لارو در این استان تولید شده است.
یکی از مزیت‌های خوزستان در حوزه شیلات، دسترسی به آب‌های آزاد، رودخانه‌ها و رود اروند است که ظرفیت عظیمی در پرورش آبزیان ایجاد کرده است.
این امکانات و موهبت‌های الهی در شرایطی به کار می‌آیند که سیاست و برنامه‌هایی در جهت پرورش ماهی وجود داشته باشد. هم اکنون جمع زیادی از خوزستانی‌ها، در بخش شیلات مشغول به فعالیت هستند، اما با توسعه امور می‌توان افراد بیشتری را در این بخش به کار دعوت کرد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند، خوزستان باید به قطب پرورش و صادرات ماهی در قفس و دریا تبدیل شود. اما در چنین شرایطی و با وجود نخبگان زیادی که در حوزه شیلات استان وجود دارد، متأسفانه عملکرد حوزه پرورش ماهی در قفس ضعیف برآورد می‌شود.
خوزستان، رتبه‌دوم کشور به لحاظ تولید آبزیان را دارد و آن‌طور که مدیرکل شیلات استان عنوان کرده، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و برنامه تحولی با توجه به ظرفیت‌ها و استعداد‌های کم‌نظیر شیلاتی تدوین شده که در کارگروه‌هایی تخصصی چالش‌های موجود در مسیر توسعه شیلات خوزستان را شناسایی و مورد پیگیری جدی قرار خواهد داد.
وی درخصوص تسریع در پیشبرد روند تکمیل زیرساخت‌های طرح‌های شیلاتی مجتمع خاویاری شوهان دزفول و فاز ۲ مجتمع پرورش ماهیان گرمابی آزادگان شهرستان کارون هم توضیح داده که با توجه به گذشت هفت‌سال از شروع به کار طرح خاویاری دزفول که در زمینی به مساحت حدود ۵۰هکتار در حال ساخت است، برای تخصیص آب مورد نیاز و عقد قرارداد اجاره اراضی مجتمع یادشده تصمیم‌های لازم گرفته شده است.
هدفگذاری‌های خوزستان برای سال جدید
بر اساس آمار‌های سازمان شیلات ایران در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵۰۸میلیون قطعه انواع بچه ماهی، جهت بازسازی ذخایر آبزیان در حوزه دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان و آب‌های داخلی کشور تولید و رهاسازی شد که از این میزان ۵۶میلیون‌و۵۰۰ هزار قطعه بچه ماهی سفید در استان گیلان، مازندران و گلستان با مشارکت بخش خصوصی و جامعه صیادی اجرایی شد.
اواخر سال گذشته، زمانی‌که مدیرکل بازسازی ذخایر آبزیان سازمان شیلات ایران به منظور بررسی کارشناسی مسائل و مشکلات مراکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان و همچنین مزارع پرورش ماهیان خاویاری خوزستان به این استان سفر کرده بود، از مرکز بازسازی ذخایر آبزیان شهید ملکی اهواز و دشت آزادگان، مزرعه پرورش ماهی خاویاری کشت و صنعت میان بندان شوش، کشت و صنعت ماهی کارون شوشتر و مرکز پرورش ماهیان خاویاری امامی گتوند بازدید و از نزدیک در جریان روند فعالیت این واحد‌های تولید قرار گرفت.
در آن زمان، ناصر کرمی‌راد با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۵میلیون قطعه انواع ماهیان بومی و کپور ماهیان از سوی مراکز تکثیر و پرورش شهید ملکی اهواز و دشت آزادگان تولید و براساس نیازسنجی مناطق در دریاچه پشت سدها، رودخانه‌ها و تالاب‌های استان رهاسازی شد، گفت: «با توجه به ظرفیت، امکانات و سوابق موجود، تولید ۴۰میلیون قطعه انواع بچه ماهی برای این دو مرکز برای سال ۱۴۰۴ هدفگذاری شده است.»
وی ادامه داد: «از این میزان ۳۰میلیون قطعه شامل انواع ماهیان بومی گونه باربوس ماهیان نظیر گطان، عنزه، بنی، برزم، شیربت و ۱۰میلیون نیز برای تولید کپور ماهیان و رهاسازی جهت بهره‌برداری جامعه صیادی محلی حاشیه‌نشین این منابع آبی ارزشمند استان برنامه‌ریزی شده است.»
مدیرکل بازسازی ذخایر آبزیان سازمان شیلات ایران، با بیان اینکه تنها نگرانی عمده ما شرایط اقلیمی استان است، تصریح کرد: «خوزستان به لحاظ شاخص تولید گوشت و خاویار در رتبه پنجم کشور قرار دارد و با توجه به اینکه ظرفیت تولید مزارع فعال استان بیش از میزان فعلی است انتظار می‌رود، طی سال‌های آینده به جایگاه اصلی خود دست یابد.»
توسعه پایدار آبزی‌پروری
مرکز بازسازی‌و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان بومی و گرمابی شهید ملکی اهواز و مرکز توسعه ماهیان بومی سوسنگرد با آغاز فصل بهار، تولید لارو ماهیان بومی و کپورماهیان را شروع کردند. بر اساس اعلام شیلات خوزستان، تاکنون بیش از ۱۸میلیون قطعه لارو در این مراکز تولید شده است.
مدیرکل شیلات خوزستان، با بیان اینکه این عملیات با تلاش شبانه‌روزی کارشناسان و متخصصان و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فنی موجود، برای بازسازی ذخایر آبزیان بومی و حمایت از آبزی‌پروری در منطقه انجام می‌شود، می‌گوید: «تولید لارو‌های باکیفیت از گونه‌های بومی و اقتصادی ارزشمند مانند بنی، شیربت، گطان، برزم و عنزه، همراه با گونه‌های کپور معمولی، آمور، فیتوفاگ و بیگ‌هد، نه‌تنها نیاز بهره‌برداران را تأمین می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی، امنیت غذایی و پایداری اکوسیستم‌های آبی ایفا خواهد کرد.»
وی با اشاره به اهمیت توسعه زیرساخت‌های فنی، ابراز امیدواری کرد: «با تداوم این روند، ظرفیت تولید این مراکز افزایش یابد و خوزستان نقش پررنگ‌تری در توسعه پایدار آبزی‌پروری داشته باشد.»
۱۴مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی
کشور ژاپن از پیشروان بازسازی ذخایر در دنیاست و استرالیا، چین، دانمارک، فرانسه، ایسلند، کره، نروژ، اسپانیا، تایلند، انگلستان، امریکا و همچنین کشور‌های همسایه ایران از جمله بحرین، عربستان و کویت نیز از دیگر کشور‌های فعال در بازسازی ذخایر هستند.
در مورد فعالیت بازسازی ذخایر آبزیان در ایران باید گفت که این کار از سال ۱۳۵۰ آغاز شده است و درحال حاضر ۱۴مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان دولتی در حوزه دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان و در آب‌های داخلی کشور وجود دارد که وظیفه تکثیر و رهاسازی بیش از ۳۳گونه آبزی را به عهده داشته است.
این ۱۴مرکز شامل ۹مرکز بازسازی ذخایر آبزیان خاویاری و استخوانی در حاشیه دریای خزر در سه استان شمالی، چهار مرکز در حاشیه آب‌های داخلی، (خوزستان دو مرکز، سیستان‌و‌بلوچستان یک مرکز و آذربایجان‌غربی یک مرکز) و یک مرکز بازسازی ذخایر آبزیان نیز در حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان (هرمزگان) است.
