جوان آنلاین: تیم ملی در بازیهای جام جهانی بالاترین میانگین سنی را در بین تمام تیمها داشت و همین مسئله بهانه خوبی بود برای دست بردن در لیست تیم ملی و باز کردن راه برای جوانترها. در واقع این بهترین فرصت برای تغییر نسل بود، فرصتی که هیچ استفادهای از آن نشد تا میانگین سنی تیم ملی یکی از دغدغههای امروز فوتبالدوستان باشد، چراکه هیچ بعید نیست همین مسئله چالشی بزرگ برای تیم ملی ایران در جام ملتهای آسیا باشد.
البته نفراتی، چون آریا یوسفی، سعید سحرخیزان و محمد قربانی به تیم ملی دعوت شدند، اما حضور آنها در تیم ملی به شرکت در اردوهای تمرینی ختم شد و جایی در لیست ۲۵ نفره اعزامی به ازبکستان نداشتند و همین مسئله ثابت میکند که کادر فنی اعتقادی به جوانگرایی ندارد که اگر داشت نفراتی، چون رامین رضاییان، احسان حاجصفی، شجاع خلیلزاده، وحید امیری، کریم انصاریفرد و مهرداد محمدی، حتی امید ابراهیمی ۳۶ ساله را که بارها و بارها گفته در فکر بازی خداحافطی است به تیم ملی دعوت نمیکرد یا حالا که باز انتخابش نفرات باتجربه بوده، فرصتی هرچند اندک و کوچک هم به جوانترها میداد تا در کنار نفرات اصلی تیم کسب تجربه کنند، اما نگاهی گذرا به لیست تیم ملی نشان میدهد که جوانگرایی جایی در تفکرات سرمربی تیم ملی فوتبال ایران ندارد. پاسخ کادر فنی میتواند این باشد که میدان جام ملتها جایی برای جوانگرایی در تیم ملی نیست. مسئلهای که بیتردید نمیتوان صراحتاً آن را رد کرد، اما چه زمانی قرار است تغییراتی هرچند اندک در ترکیب و لیست تیم ملی فوتبال ایران ایجاد شود؟
تیمملی درست با همین تفکر راهی جام جهانی شد. آن زمان هم گفته میشد که الان زمان جوانگرایی نیست، به همین دلیل تیم ملی ایران در جام جهانی بالاترین میانگین سنی را داشت، اما برخلاف آنچه تصور میشد، حضور ستارهای باتجربه و البته پا به سن گذاشته هم نتوانست راهگشا باشد و ایران با دو باخت از صعود به مرحله بعدی جامجهانی بازماند. درست همان موقع بود که پرویز مظلومی، پیشکسوت فوتبال ایران با اشاره به اینکه ساختار تیم ملی هم مثل یک ساختمان قدیمی نیاز به بازسازی دارد، جوانگرایی را یک ضرورت خواند: «کاپیتان امریکا ۲۳ داشت و این نشان میداد که این تیم با جوانگرایی و برنامهریزی مناسب خود را به جامجهانی رسانده، کاری که ما نکردیم و به همین دلیل هم هست که هنوز از نفرات گذشته و بازیکنان قبلی استفاده میکنیم.»
نگاهی به لیست تیم ملی فوتبال ایران که از جام ملتهای آسیا تاکنون تغییری در ترکیب اصلی خود نداشته ادعای مظلومی را ثابت میکند.
تردیدی نیست که فوتبال ایران لژیونرها و بازیکنان خوبی دارد که نام هر کدام میتواند وزنهای برای تیم باشد، اما واقعیت این است که رفت و آمد بازیکنان به تیم ملی باعث ایجاد پویایی و پیشرفت میشود که اگر غیر از این بود همچنان باید شاهد حضور امثال زیدان، بکام و رونالدوی برزیلی در ترکیب تیمهای ملی کشورشان بودیم، اما حتی فوقستارههایی، چون رونالدینیو و اولیورکان نیز روزی جای خود را به جوانترها دادند. اتفاقی که در فوتبال ایران به سختی رخ میدهد، بهطوریکه طی چند سال اخیر تیم ملی تقریباً با ترکیبی یکسان مقابل حریفان به میدان رفته و تغییراتی بسیار اندک را در لیست خود شاهد بوده است.
در این راستا ایسنا دست به مقایسهای جالب توجه زده است؛ از ترکیب تیم ملی فوتبال ایران در جام ملتها (سال ۲۰۱۹) برابر ژاپن که با شکست ایران در نیمهنهایی و عدم صعود به فینال همراه شد، اگر مصدومیت مرتضی پورعلیگنجی، وحید امیری و علیرضا جهانبخش را در نظر نگیریم، تنها دژاگه از ترکیب اصلی و پژمان منتظری، وریاغفوری و مسعود شجاعی از بین نفرات ذخیره از تیم کنار گذاشته شدهاند!
درحالیکه از ترکیب ژاپن در آن دیدار مقابل ایران تنها واتارو اندو و تاکهیرو تومیاسو در دیدار چند ماه اخیر برابر آلمان در ترکیب ثابت ساموراییها قرار گرفتند، اما در دیدار اخیر برابر سوریه که با برتری ژاپن به پایان رسید، هر ۱۱ بازیکن ترکیب این تیم نفرات جدید بودند! حال آنکه ژاپن در مصافهای اخیر همواره برنده بوده که مهمترین آن برتری دوباره مقابل آلمان بود که به ایجاد تغییرات در کادر فنی این تیم انجامید، ولی تیم ملی فوتبال ایران مقابل ازبکستان، تیم درجه دو آسیا به تساوی تن داد!
این درست که میدانهایی، چون جام جهانی و جام ملتهای آسیا جایی برای جوانگرایی نیست، اما وقتی کادرفنی تیم ملی حتی در مصاف با تیمی، چون افغانستان در تورنمنت کافا هم از میدان دادن به جوانترها طفره میرود، یعنی مسئله نه جام جهانی است و نه جام ملتها. مسئله دیگر به دو چیز ارتباط پیدا میکند؛ یکی جسارت کادر فنی برای میدان دادن به جوانترها و خط کشیدن روی نامها و دوم جسارت قبول باخت در صورت تغییرات حاصله. اما مسئله این است که همواره مربیان ترجیح میدهند راهی را بروند که بردهای مقطعی را برای آنها در پی دارد و این اصلیترین دلیل مقاومت برابر جوانگرایی در تیم ملی فوتبال ایران است، وگرنه فوتبال ایران جوانان مستعد و بااستعداد کم ندارد و این را برتری تیم جوانان برابر برزیل به خوبی ثابت کرد. ولی آیا کادرفنی تیم ملی جسارت استفانو پیولی، سرمربی ۵۸ ساله میلان را که در مصاف با فیورنتینا به فرانچسکو کاماردا ۱۵ ساله میدان داد، دارد که بتوان انتظار تغییر در تیم ملی و گام برداشتن به سمت جوانگرایی را داشت؟
بیتردید جواب مثبت نخواهد بود که اگر بود طی پنج سال گذشته شاهد تنها یک تغییر در ترکیب اصلی و سه تغییر اجباری در ذخیرههای تیم ملی نبودیم.