جوان آنلاین: چرا مجبور به انتخابیم؟! خب هر دو خوب است و هر کدام در جای خودش! چرا ثروت لزوماً باید بد باشد و در قیاس با علم مذموم است. چرا یکی بر دیگری باید فضیلت داشته باشد؟ مهم‌تر اینکه مگر برای داشتن یکی، دیگری باید حذف شود؟ یعنی یا علم یا ثروت؟ نمی‌توانیم مثلاً هر دو را با هم داشته باشیم؟ آیا برای به دست آوردن یکی، دیگری را باید از دست بدهیم؟! یعنی ما داریم درباره یک چیز خوب و یک چیز بد صحبت می‌کنیم؟!
منظور از ثروت چیست؟ پول، دوستان و عزیزان، زمان یا مواردی از این قبیل؟! منظور از علم چیست؟ کسب سواد یا طی‌کردن مدارج بالای دانشگاهی یا حتی ساده‌تر کسب دانش و اطلاعات؟! قطعاً همه ما برداشت‌مان از ثروت همان پول است و در مورد علم هم در همان سطح می‌گوییم کسب سواد و رفتن به مدارج بالاتر! در نتیجه ابتدای نگارش خودمانی این هفته نگاه خود را همسو می‌کنیم و بعد ادامه می‌دهیم.
اگر از عموم مردم پرسیده شود چرا به دنبال ثروت می‌روند بعضاً همه پاسخ می‌دهند برای آسایش بیشتر، مثل خرید خانه، ماشین، زمین و حتی سرمایه‌گذاری برای رسیدن به پول بیشتر و حفظ آن برای آیندگان یا اصلاً هیچ کدام، بلکه یکی پول می‌خواهد تا تمام دنیا را بگردد. خلاصه هرکسی پول را برای زدن به یک زخم یا رسیدن به هدفی می‌خواهد. حال مگر رسیدن به هرکدام از اینها در جا و به اندازه خودش و البته از راه حلال ایرادی دارد؟!
چرا وقتی همین سؤال را در مورد علم بپرسیم نظرات بسیار پراکنده است یا حتی خیلی‌ها نمی‌دانند چرا باید به سراغ علم بروند. در یک تحقیق که از بیش از ۱۰ هزار نفر در امریکا به عمل آمد و پرسیدند برای چه به دنبال علم رفتید بیش از ۵۸ درصد پاسخ دادند، تاکنون به این سؤال فکر نکرده‌ایم و، چون والدین ما از بچگی ما را به مدرسه فرستاده‌اند ما هم قبول کردیم و، چون دیدیم همه می‌روند ما هم رفتیم. حالا اصلاً امریکا نه در همین کشور خودمان چرا علم‌آموزی کنیم؟! اصلاً علم چه چیزی است؟!
برخی از ما علم را یک شرافت می‌دانیم و معتقد هستیم علم اساساً ارزشمند است چه به درد بخورد چه به درد نخورد. برخی از ما هم معتقدیم علم اگر به سایر اهداف ما که یکی از آن پول و ثروت است، کمک کند مفید خواهد بود، یعنی علم را مقصد و هدف نمی‌دانند، بلکه علم را می‌خواهند تا آن را به کار ببندند. می‌توان گفت دسته دوم زیادتر هستند، یعنی علم را به کار می‌بندند تا از آن استفاده کنند. چیزی که امروز هم شاهد آن هستیم. والدینی که تمام تلاش خود را می‌کنند تا اگر به اهداف خود از جمله پول و ثروت نرسیدند، فرزند خود را متقاعد کنند تا از مسیر علم به اهداف خود از جمله ثروت برسد. امروز رشته‌های پردرآمد پرطرفدار هستند. اصلاً خانواده‌ها سراغ مشاور و برنامه‌ریز تحصیلی می‌روند تا به آنها راهی را نشان دهند تا فرزندشان زودتر و بهتر و ساده‌تر به ثروت برسد. نگاه باطل و غلطی هم نیست، اما تا به حال فکر کرده‌اید که ما در حال هدایت فرزند خود به سمتی هستیم که به او بگوییم درس بخوان تا به ثروت برسی و این شده نتیجه چنین نگرشی که کمتر کسی طالب کسب دانش، آگاهی یا اطلاعات است، بلکه آن را یک وسیله برای اهداف خود می‌بینند. روایت است که پیامبر گرامی اسلام فرمود: اُطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ از گهواره تا گور، دانش بجویید.
آیا پیامبر خدا خواست به ما بگویید دانش کسب کنید تا به ثروت برسید آن هم تا پای گور؟! یا اینکه خواست به ما بگوید تا لحظه مرگ انسان نیازمند یادگیری و آموزش است و این فرق بین آدم و سایر جانداران است.
حالا ما به فرزند خود چه چیز را می‌گوییم و آموزش می‌دهیم؟! رفتن به سمت علم یا ثروت یا اینکه از همان ابتدا او را به سمتی هدایت می‌کنیم که برای رسیدن به هدف ثروت و مال از مسیر علم بگذرد؟! این می‌شود نتیجه صف طولانی پشت کنکوری‌ها برای رسیدن به نقطه پزشکی یا سایر رشته‌هایی از این قبیل. اصلاً جمله این است که کدام رشته بازار کار بهتری دارد، در حالی که قرار این نبود. قرار هرچه بود و نبود، این چند خط را نوشتیم تا همه کمی فکر کنیم که کدام مسیر را و برای چه هدفی انتخاب و چگونه این هدف را به نسل‌های بعد از خود منتقل می‌کنیم.
