مدل جدید مشارکت صندوق توسعه ملی در پروژههای نفتی به این شکل تعریف میشود که صندوق توسعه ملی به جای اینکه از ابتدای پروژه به شکل ارزی منابع صندوق توسعه ملی را برای اعطای وام تخلیه کند؛ مجوزی تحت عنوان مجوز تنفس خوراک به شرکتهای توسعهدهنده صنعت نفت ارائه میدهد که به وسیله آن پس از ساخت پروژه و بهرهبرداری از پروژه نفتی، به میزان سرمایهگذاری انجام شده و معادل آن، به بهرهبردار پروژه پتروپالایشی، نفت خام رایگان به عنوان ماده اولیه رایگان اعطا خواهد شد. این نفت خام در ۱۰ سال آینده تسویه خواهد شد ولی اثر بسیار بزرگ آن بر جریانات مالی مثبت اولین سال پروژه به شکلی است که به طور کامل نرخ بازده داخلی را افزایش خواهد داد و سرمایهگذاری و تأمین مالی در این پروژههای نفتی را بسیار جذاب خواهد کرد. سالیان سال است که مهمترین مشکل کشور در زمینه توسعه صنعت انرژی کشور، متوسل بودن کشور در زمینه تجارت انرژی به بحث نفت خام بوده است؛ همواره رکود و رونق کشور نیز در زمانی بوده است که ما نفت خوب فروختیم یا نفت را کمتر فروختیم و عملاً اقتصاد کشور شرطی به بحث میزان صادرات نفت خام بوده است. در این شرایط برداشت منابع از میادین نفتی نیز به شدت متأثر از وضعیت صادرات نفت خام بود و در زمانهای رکود، با افت شدید تولید و کاهش برداشت از میدان مواجه میشدیم که همین امر سبب آسیب رسیدن به میدان میشد؛ از همین رو یکی از اقدامات کلیدی در زمینه اصلاح این روند افزایش مصرف نفت خام در داخل کشور و جلوگیری از خامفروشی نفت و توسعه زنجیره ارزش نفت بوده است. نفت به عنوان ماده اولیه میتواند به دو شاخه اصلی تبدیل شود؛ شاخه مرتبط با مواد سوختی که از طریق کانال پالایشگاه ساخته میشود و شاخه مرتبط با مواد شیمیایی که تداوم زنجیره آن به بحث پارکهای شیمیایی میرسد؛ که از اصلیترین راهکارهای مرتبط با توسعه زنجیره ارزش صنعت نفت است. با این وجود در زمینه بحث مربوط به تأمین مالی منابع موردنیاز برای توسعه زیرساختهای مدنظر به دلیل توسعه زمانبر و وابستگی اکثر این پروژهها به فاینانس خارجی، به مشکل جدی عدم سرمایهگذاری در این بخش برخورد میکنیم. از طرف دیگر به دلیل اعطای وام ارزی بسیار بالا و همچنین با مدل غلط، یکی از اصلیترین بازوهای تأمین مالی چنین پروژههایی یعنی صندوق توسعه ملی نیز نسبت به اعطای بلندمدت وام ارزی خودداری میکند زیرا اعطای وام ارزی و دریافت ریالی و همچنین مشکلات مربوط به عدم توسعه مناسب پروژههای تولیدی که با وام صندوق توسعه ملی ساخته شدند؛ موجب شده است عملاً این صندوق مهم توسعهای نیز از کارکرد خود فاصله بگیرد. یکی از رویکردهای مهم در زمینه اصلاح رویکرد صندوق توسعه ملی از اعطاکننده وامهای ارزی به تولیدی که شکل نمیگیرد تا یک نهاد توسعهای در کشور، نحوه ورود و مشارکت در پروژههاست. یکی از جدیترین اقدامات در زمینه تغییر سازوکار و کارآمدی اعطای تسهیلات به بخش مؤلد اقتصاد و همچنین مشارکت در ساخت پروژه، اعطای مدل جدیدی از تسهیلات از جنس انرژی است.