به گزارش «جوان»، بعد از چندین هفته خوشبینی درباره نزدیک بودن توافق ایران و طرفهای غربی، حدود دو هفته است که چشمانداز روشن مذاکرات به چالش برخورد کرده است. دلیل این چالش مشخص نیست، ولی احتمالاً در هفتههای پایانی که سیاستمداران طرفهای درگیر در مسئله هستهای ایران از نزدیک بودن توافق صحبت میکردند، آنها بر سر برخی موضوعات دچار اختلاف شدهاند. برخی منابع میگویند که دلیل معلق شدن مذاکرات، اصرار امریکا بر ورود مذاکرات به موضوعاتی است که به برنامه هستهای ایران محدود نمیشود. رویکرد تیم دموکرات اوباما، تمرکز بر چالش هستهای ایران همزمان با رسیدگی به بقیه چالشهای ایران (از جمله چالش برنامه موشکی و نفوذ منطقهای ایران) در سطحی جداگانه بود، ولی تیم بایدن، آنگونه که منابع امریکایی میگویند، خواهان رسیدگی به برخی چالشهای دیگر با ایران در یک بسته یکپارچه است. آندره پاراسیلیتی روز جمعه ۷ ژوئن ۲۰۲۳ در المانیتور نوشت: «برخلاف برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که صرفاً بر برنامه هستهای ایران متمرکز بود، به نظر میرسد رویکرد بایدن صریحاً مذاکرات هستهای را با آنچه مارک فیتزپاتریک «آتشبس» شبهنظامیان مورد حمایت ایران علیه امریکاییها مینامد، مرتبط میکند.» هرچند شواهد دقیقی در دسترس نیست، ولی احتمالاً تغییر رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران هم که در تیم مذاکراتی باراک اوباما حضور داشت، با این تغییر رویکرد مرتبط است، بهخصوص که به نظر میرسد نقطه ثقل معامله با ایران از وزارت خارجه به شورای امنیت کاخ سفید منتقل شده است. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا، چندمین نفری بود که جمعهشب گفت که توافق با ایران قریبالوقوع نیست. کربی که با روزنامه الشرق صحبت میکرد، گفته که واشنگتن همواره از کانالهای گفتگو با ایران حتی در دورهای که تلاشها برای احیای برجام متوقف شد، محافظت کرده و در این باره از گفتوگوهای «روتین در خصوص آزادی زندانیان امریکایی موجود در تهران با ایرانیها» سخن گفته است: «وجود خطوط ارتباطی با ایران مسئله بدی نیست بلکه بالعکس امر خوبی است.» با این همه کربی گفته که توافق قریبالوقوعی با ایران در این زمینه نداریم.
همزمان، جدیدترین موضع مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز چشمانداز چندان خوشبینانهای درباره توافق قریبالوقوع پیش روی نمیگذارد. رافائل گروسی در سخنانی در توکیو ژاپن، تأیید کرده که همکاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ایران ادامه دارد، ولی آن را رضایتبخش نمیداند: «همکاری آژانس با ایران ادامه دارد، اما نه در سطحی که من میخواهم باشد. من این موضوع را به همتایان ایرانی خود گفتهام.»گروسی که در کنفرانس خبری در باشگاه ملی مطبوعات ژاپن صحبت میکرد گفته که «وضعیت دشوار است... تلاشها [برای مذاکرات ازسرگیری دوباره برجام)]در حال حاضر متوقف شده است؛ بنابراین چیز زیادی برای رفتن به آنجا وجود ندارد.» گروسی به سفر خود به ایران در ماه مارس ۲۰۲۳ اشاره کرده و گفته که دو طرف دارای «مسائل معلق زیادی» هستند. مدیرکل آژانس گفته که با همتایان ایرانی خود بر سر «بیانیه مشترک و برخی فعالیتهایی که باید انجام دهیم» به توافق رسیده بود، اما اجرای این توافق بسیار کند بوده است. با همه اینها، گروسی گفته «سعی میکنم کارها را تسریع تا از بازگشت مجدد تنش جلوگیری کنم.»
مالی تحت بازجویی FBI
پس از آنکه دولت بایدن مجوز امنیتی رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران را تعلیق کرد و او را به مرخصی فرستاد، حالا سایت خبری Semafor گزارش کرده که پلیس فدرال امریکا (FBI) در حال بازجویی از راب مالی است. هفته قبل روزنامه جوان در گزارشی نوشته بود که امریکا در حال کشدادن ماجرای «مجوز امنیتی» رابرت مالی نماینده ویژه خود در امور ایران است و مایکل مککال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا به وزیر خارجه نامه نوشته و از او خواسته جزئیات بیشتری درباره مجوز امنیتی رابرت مالی و احتمال سوءاستفاده او از اسناد طبقهبندیشده ارائه کند. Semafor روز جمعه نوشت که جزئیات بیشتر درباره پرونده مالی نامشخص است، اما دخالت FBI حاکی از ظن یک جرم احتمالی است، به خصوص که یک منبع در وزارت امور خارجه امریکا گفته که تحقیقات امنیتی داخلی در مورد مالی به FBI تحویل شده است. CNN هم هفته گذشته گزارش داد که مجوز امنیتی مالی اوایل سال جاری در بحبوحه تحقیقات در مورد سوءاستفاده احتمالی از مواد طبقهبندی شده به حالت تعلیق درآمده، ولی نمایندگان کنگره شاکیاند که چرا وزارت خارجه امریکا از آن موقع تاکنون کنگره را مطلع نکرده و مقامات وزارت امور خارجه به قانونگذاران گفتهاند که مالی در «مرخصی شخصی طولانیمدت» به سر میبرد و مدعی شدند که غیبت او ممکن است به یک مشکل سلامت خانواده مرتبط باشد. به نوشته Semafor موضع رابرت مالی که طرفدار احیای برجام بوده، او را هدف خشم مقامات اسرائیلی قرار داد که او و دولت را متهم کردهاند که به هر قیمتی به دنبال بازگرداندن توافق هستهای هستند.