جوان آنلاین: «چگونه آمریکا در دور اول مذاکرات هستهای در مسقط حتی قبل از شروع آن شکست خورد؟ چرا جنگ تجاری شکستخورده ترامپ موقعیت مذاکره ایران را تقویت کرد؟» این عنوان سرمقاله امروز روزنامه فرامنطقهای رای الیوم است.
نویسنده و تحلیلگر فلسطینی، عبدالباری عطوان در این یادداشت ضمن تحلیل خود از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان نوشت: جمهوری اسلامی ایران توانسته در بازی «جنگ ارادهها» که این هفته در مسقط آغاز شده، یک «گل طلایی» به آمریکا بزند.
عطوان با اشاره به شکل برگزاری این مذاکرات تأکید میکند که تهران خواستار حفظ شکل غیرمستقیم گفتوگوها بود، در حالی که واشنگتن اصرار داشت گفتوگوها مستقیماً انجام گیرد.
عطوان ادامه میدهد: «این موضوع که مذاکرات بهشکل غیرمستقیم برگزار میشود، در واقع نخستین شکست آشکار آمریکاست؛ بهویژه آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اخیراً در کنفرانس خبری مشترک با نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، خواستار گفتوگوی مستقیم با ایران شده بود—درخواستی که حتی برای نتانیاهو نیز غیرمنتظره بود.»
به گفته این تحلیلگر عرب، هیأت آمریکایی به ریاست استیو ویتکاف، مشاور نزدیک ترامپ، در حالی وارد مذاکرات عمان شده که با دست خالی و از موضع ضعف ظاهر شده است. او میافزاید: «پس از شکست طرح ترامپ در تحمیل تعرفههای گمرکی بر بیش از ۲۰۰ کشور و نهاد، آمریکا امروز منزویترین کشور دنیاست. حتی دوستان دیرینش در اروپا، ژاپن و کره جنوبی نیز به صف مخالفان پیوستهاند.»
سردبیر رای الیوم میگوید هیأت ایرانی را عباس عراقچی، دیپلمات کارکشته و وزیر خارجه این کشور، رهبری میکند؛ فردی که در مذاکرات برجام نیز نقش اول را ایفا کرده بود و بهخوبی با فنون و تاکتیکهای مذاکره آشناست.
او مینویسد: «عراقچی تسلیم تهدیدهای ترامپ نشد و موفق شد همه شروط تهران را به طرف آمریکایی تحمیل کند. مذاکرات محدود به پرونده هستهای شد و هیچ بحثی درباره برنامه موشکی، پهپادها یا روابط با محور مقاومت مطرح نشد.»
ترس ترامپ از توقف صادرات نفت از خلیج فارس
به باور عطوان، این ترامپ بود که مجبور شد برای فرار از بحرانهای داخلی و بینالمللی، به ایران نزدیک شود و مسیر گفتوگو را انتخاب کند.
وی تاکید کرد: «او(ترامپ) دیگر نه تهدید نظامی میتواند بکند و نه بلوفهایش اثر دارد. تهدید به اعزام ناوها، هواپیماهای B-۵۲ و رزمایشهای خلیج فارس نهتنها ایران را نترساند، بلکه رهبر انقلاب اسلامی به آن پاسخ سختی داد و ارتش را در آمادهباش کامل قرار داد.»
نویسنده فلسطینی با اشاره به سخنان صریح آیتالله خامنهای مینویسد: «رهبر ایران هشدار داد در صورت هرگونه حمله، پایگاههای آمریکا در اطراف ایران هدف قرار خواهند گرفت و صادرات نفت از خلیجفارس بهطور کامل قطع خواهد شد. این پیام، عمیقاً در واشنگتن شنیده شد.»
ورشکستگی آمریکا و رویارویی چین با ترامپ در جنگ تعرفهای
عطوان سپس به وضعیت داخلی آمریکا میپردازد و مینویسد: «ایالات متحده امروز با بحرانی بزرگ در بدهی عمومی و کسری بودجه مواجه است. بدهی آمریکا از ۴۲ تریلیون دلار عبور کرده و کسری بودجه به ۱.۴ تریلیون دلار رسیده. این وضعیت اقتصادی، ترامپ را وادار کرده بهسرعت از تهدید نظامی عقبنشینی کرده و به میز مذاکره برگردد.»
او در ادامه تحلیل خود، به تأثیر چین در تحولات اخیر اشاره کرده و مینویسد: «چین یکی از دلایل اصلی افزایش قدرت چانهزنی ایران در مذاکرات عمان است.
پکن در پاسخ به جنگ تجاری ترامپ، نهتنها تعرفههای کالاهای آمریکایی را تا ۱۲۵ درصد افزایش داد، بلکه با تشویق بریکس، حمله به دلار و نظام سوئیفت را آغاز کرد. این حرکت چین، ستون فقرات مالی آمریکا را هدف گرفته است.»
ترس ترامپ از جبهه متحد به رهبری چین
عطوان تاکید کرد: «ترامپ که از تبعات شکست در اوکراین، شورش داخلی و بحران اقتصادی در رنج است، دیگر توان مقابله با جبههای متحد به رهبری چین و همراهی ایران و روسیه را ندارد. او حتی مجبور شد تنها سه روز پس از آغاز جنگ تعرفهای، عقبنشینی کند و آن را تحت عنوان «تعلیق ۹۰ روزه» به افکار عمومی بفروشد.»
این تحلیلگر سرشناس در جمعبندی نوشتهاش مینویسد: «سیاست ایران دیگر سیاست صبر استراتژیک نیست. تهران وارد فاز رویارویی شده است—هم در میدان نبرد نظامی و هم در عرصه دیپلماتیک. این کشور روی تقویت بازوی یمنی خود در دریای سرخ هم تمرکز کرده است».
عطوان در پایان با لحنی تمسخرآمیز مینویسد: «آمریکا در نخستین ماههای ریاستجمهوری ترامپ به کاریکاتوری خندهدار تبدیل شده و بعید نیست که در این دور از تقابل، ایران و متحدانش تنها بازماندگان پیروز این میدان باشند… و البته، همانطور که همیشه گفتهام: الأیامُ بیننا.»