جوان آنلاین: افزایش جنجال‌ها و بهانه‌جویی‌های غرب و آژانس انرژی اتمی برای متوقف کردن صنعت استراتژیک و صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، ضرورت رشد و استقلال این فناوری را نزد سازمان انرژی اتمی دوچندان کرد. به این ترتیب این سازمان در ادامه توسعه فعالیت‌های صلح‌آمیز از سال ۱۴۰۰ نخستین گام خود را در راستای تهیه نقشه راه مشخص و جامع با تدوین سند جامع صنعت هسته‌ای کشور در افق ۱۴۲۰ برداشت تا مسیر ورود به فاز تجاری سازی اقدامات و تحقیقات این حوزه تخصصی را مهیا کند. در تکمیل این روند، روز گذشته نیز در مراسم گرامیداشت روز ملی فناوری هسته‌ای از هشت دستاورد جدید هسته‌ای در حوزه بهداشت، درمان، رادیودارو و صنعت رونمایی شد. این رویکرد اکنون توانسته است دستاورد‌های قدرت ساز و اقتدارآفرین را در بخش‌های مختلف انرژی، صنعتی، پزشکی، کشاورزی و محیط زیست ارائه دهد.
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت، صنعت هسته‌ای در زمینه تشخیص بیماری‌ها و بسیاری از روش‌های پیشرفته تشخیصی از جمله پت اسکن از مواد اولیه و سیکلوترون‌ها کمک کرده است. در حوزه درمان نیز دارو‌های فراوانی وجود دارد که از سوی سازمان انرژی اتمی ایران به مراکز درمانی تحویل داده می‌شود. به عنوان نمونه، بحث استفاده ار اشعه آلفا برای اولین بار در دنیا صورت گرفته که ایران با استفاده از این فناوری توانسته است به بیماران سرطانی کمک شایانی کند.
همچنین فناوری هسته‌ای با ارائه راهکار‌هایی نوین، می‌تواند چالش‌های کشاورزی ایران مانند کمبود آب و آفات را بهبود بخشد. این روش‌ها علاوه بر افزایش بهره‌وری، به تأمین امنیت غذایی و حفظ ذخایر ژنتیکی کمک می‌کنند. به طور مثال، تولید واکسن‌های تب برفکی و آنفلوآنزا با روش پرتوتابی گاما، دانش فنی پرتوتابی نهاده‌ها و فرآورده‌های دامی، تولید مکمل‌های زیستی و بهبوددهنده خوراک دام، طیور و آبزیان، تولید ماهیان تک‌جنس و تمام ماده قزل‌آلا از دستاورد‌های محققان کشاورزی هسته‌ای کشور بوده است.
همچنین استفاده از دانش هسته‌ای در بخش صنعت و حفاظت از محیط‌زیست از دیگر دستاورد‌های این فناوری باارزش بومی است. طراحی و ساخت سامانه‌شتاب‌دهنده «الکترواستاتیک الکترون» برای تصفیه پساب‌های صنعتی قابل‌استفاده در صنایع تولید لاستیک و صنایع پلیمری تحولی اساسی در این بخش‌ها ایجاد کرده است.
جهان به طور فزاینده‌ای الکتریکی خواهد شد
با توجه به بحث مهم انرژی و جایگزین کردن روش‌های مدرن به جای سوخت‌های فسیلی، انرژی هسته‌ای حرف اول را می‌زند. تقریباً تمام گزارش‌های مربوط به تأمین انرژی در آینده از سوی سازمان‌های بزرگ حاکی از نقش فزاینده انرژی هسته‌ای به‌عنوان روشی سازگار با محیط‌زیست برای تولید برق قابل اعتماد در مقیاس بزرگ است. افزایش استفاده از وسایل الکتریکی، خدمات دیجیتال، کاهش استفاده از سوخت‌های سنتی در سیستم‌های گرمایشی منازل و توسعه علوم همگی پیشرفت‌هایی هستند که به مقدار زیادی برق نیاز دارند و لزوم بهره‌وری از صنعت هسته‌ای در بخش برق را روشن می‌سازد.
بر اساس آخرین گزارش‌ها، ایران با تولید ۶/۶ تراوات ساعتی برق هسته‌ای در سال ۲۰۲۳ رشد یک درصدی را تجربه کرده و در رتبه ۳۰جهان از این نظر قرار داشته است. رئیس سازمان انرژی اتمی طی سخنانی در اول فروردین امسال نیز با اشاره به تولید برق هسته‌ای بیان داشت: «روند پیشرفت پروژه‌های برق هسته‌ای در سال‌های گذشته با کندی همراه بود، اما خوشبختانه طی دو سال اخیر روند صعودی داشتیم و طرح احداث ۲۰هزار مگاوات برق اتمی به عنوان ابرپروژه‌های ملی را با سرعت بیشتری اجرایی خواهیم کرد.»
به گفته کارشناسان، ایران براساس برنامه هفتم توسعه قصد دارد تا پایان سال ۱۴۰۷، ظرفیت تولید برق هسته‌ای را به ۳ هزار مگاوات افزایش دهد که به نظر می‌رسد این امر تنها از مسیر تکمیل فاز‌های ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر، امکان تحقق دارد که حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز آن ۱۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
بر همین اساس، دولت باید با اعتماد به بخش خصوصی زمینه تسهیل سرمایه‌گذاری داخلی را فراهم کند. همچنین با ارائه مشوق‌هایی می‌تواند منابع مالی عمومی را برای سرمایه‌گذاری مورد نیاز در بخش هسته‌ای به خدمت بگیرد.
اهمیت انرژی هسته‌ای در قدرت
از آنجا که انرژی هسته‌ای در حوزه‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، پزشکی و سایر بخش‌ها تحول‌آفرین است، از مهم‌ترین ارکان و مؤلفه‌های اقتدار و پیشرفت کشور محسوب می‌شود. وجود یک صنعت هسته‌ای ملی که به منابع خارجی وابسته نباشد، حاکمیت انرژی یک کشور را تقویت و زمینه توسعه بخشی از فناوری‌های نوین را مهیا می‌کند، از همین رو انرژی هسته‌ای متغیر جدی در تعیین جایگاه یک کشور در معادلات جهانی و منطقه‌ای به شمار می‌آید، به همین لحاظ بسیاری از کشور‌ها روی تولید و توسعه فناوری هسته‌ای سرمایه‌گذاری ویژه‌ای کرده‌اند و حتی برخی کشور‌ها رویکرد خود را تغییر داده‌اند. به طور نمونه، امارات متحده عربی اولین نیروگاه هسته‌ای خود را در آوریل ۲۰۲۱ افتتاح کرد و سه نیروگاه دیگر نیز در دست ساخت دارد. ترکیه نیز در حال توسعه برنامه هسته‌ای است. عربستان نیز درصدد ساخت و توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای است و غنی‌سازی اورانیوم را در دستور کار خود قرار داده است. فرانسه نیز در پی تردید‌های فزاینده نسبت به تعهدات امریکا در قبال اروپا احتمال بازنگری در دکترین هسته‌ای این کشور را مطرح کرده است.
علت مقابله غرب با انرژی هسته‌ای ایران
واقعیت این است که مخالفت‌ها و عناد غرب با انرژی هسته‌ای ایران و جنجال‌سازی‌ها پیرامون آن، بهانه‌ای برای دخالت کردن در این مؤلفه مهم قدرت است. فراتر از آن، فشار‌های غرب برای وادارکردن ایران به مذاکرات هسته‌ای، هدفی جز زدن یک پل ارتباطی با ایران برای محدود کردن یا به تعبیر بهتر معدوم کردن مؤلفه‌های دیگر قدرت و صنایع و علوم استراتژیک در پلن‌های بعدی ندارد، از این رو تنها راه مقابله با این ترفند غربی، بالا بردن توان هسته‌ای کشور در کنار تشدید تهدیدات علیه منافع غربی و امریکاست. این رویکرد، هزینه‌های اعمال فشار و تهدید علیه ایران را برای غرب و امریکا افزایش می‌دهد و آرزو‌های واهی آنها برای از بین بردن نقاط قوت کشور را غیرممکن می‌کند.
در واقع، غرب با تعقیب دیپلماسی انرژی هسته‌ای، دریچه‌ای برای فشار بر ایران گشوده است که در برهه‌های حساس از آن برای دست‌درازی در علوم و فناوری‌های نوین ایران بهره می‌جوید. بهانه‌سازی و غوغاپروری‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت یا کنترل فعالیت‌های هسته‌ای نمونه‌ای از این دست اقدامات است.
علاوه بر آن، رویش ایران در تکنولوژی مدرن که در رأس آن فعالیت‌های هسته‌ای قرار دارد، مسیر توسعه، خودکفایی و در نهایت قدرتمند شدن کشور را می‌گشاید. راز مخالفت‌ها با صنعت هسته‌ای ایران همین پیشرفت‌ها و رسیدن به مرز‌های دانش است که تاکنون در انحصار غرب بوده، بنابراین باقی قضایا بهانه است. رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «غربی‌ها می‌دانند که حرکت در صنعت هسته‌ای، در واقع، در حکم کلید برای پیشرفت‌های علمی در بخش‌های متعدد کشور است، این را نمی‌خواهند.»
