جوان آنلاین: رزمایش مشترک ایران با دو کشور چین و روسیه با عنوان «کمربند امنیتی دریایی ۲۰۲۵» در میانه تشدید تهدیدات امریکا و هجمه رسانه‌ای عناصر وابسته، حاوی پیام‌های متعددی برای امریکا و متحدان آن است، به همین دلیل بود که ترامپ در واکنش به این رزمایش نتوانست نگرانی خود را پنهان کند و گفت: «اصلاً نگران رزمایش‌های برنامه‌ریزی‌شده بین روسیه، چین و ایران نیستم، زیرا ما از آنها قوی‌تریم!» از سوی دیگر، افزایش ناظران رزمایش و حضور کشور‌های آذربایجان، آفریقای‌جنوبی، عمان، قزاقستان، پاکستان، قطر، عراق، امارات و سریلانکا تأکید بسیاری بر اهمیت مخابره پیام آن دارد. با توجه به سهم عمده تجارت دریایی از مبادلات اقتصادی و تمرکز امریکا بر مسدود کردن تجارت دریایی سه کشور، تأمین امنیت و تهدید علیه حضور نیرو‌های فرامنطقه‌ای در آبراه‌های حیاتی ضرورت پیدا می‌کند، خصوصاً که این سه کشور در تلاش برای دور زدن این محدودیت‌ها هستند. در این میان، شریان‌های حیاتی اقیانوس هند، طبق تهدیدات کاخ‌سفید آبستن ماجراجویی‌های جدید امریکا و رژیم‌صهیونیستی است و به احتمال قوی تاکتیک‌های جدیدی برای ایجاد تشنج و درگیری در این محل و در ادامه در سایر آبراه‌های پیرامونی آسیا اجرایی خواهد شد.
پیش‌تر ایران، نبرد‌های سایه دریایی را با امریکا و رژیم‌صهیونیستی با هدف اختلال در فروش نفت تجربه کرده است.
در همین زمینه، فرمانده سپاه پاسداران امسال در مصاحبه‌ای عنوان کرد: «در دریای سرخ و مدیترانه ۱۴کشتی از ما زدند که نفت صادر نشود. ما اوایل متوجه نبودیم که چه کسی این کشتی‌ها را می‌زند، اما بالاخره متوجه شدیم که رژیم‌صهیونیستی است، به‌گونه‌ای که مرموزانه و مبهم این کار را انجام می‌دادند.» علاوه بر آن، امریکا به همراه عناصر وابسته‌اش، همواره از بلوکی شدن سه کشور چین، روسیه و ایران برای مقابله با سیاست‌های خود هراس دارند و برای ممانعت از شکل‌گیری و قوام آن از هر طرح و ترفندی مدد می‌جویند، به همین دلایل، دو قدرت روسیه و چین به همکاری امنیتی ایران برای ایجاد ثبات دریایی و تدوین راهکار‌هایی برای مواجهه با نقشه جدید ترامپ نیاز دارند.
بر همین اساس حضور ایران در ردیف قدرت‌های منطقه‌ای جهت استحکام و پایداری امنیت برای کشور‌های منطقه امری مسلم و واضح است.
تأمین امنیت تنها با اتکا بر قدرت‌های منطقه‌ای
از مهم‌ترین پیام‌های این رزمایش این است که کشور‌های منطقه به تنهایی قادر هستند امنیت دریایی خود را تضمین و کشور‌های ثالث مداخله‌جو، باید این عرصه را ترک کنند.
امریکا پس از وقایع ۷ اکتبر در حال تقویت پایگاه‌های نظامی خود برای تغییر در معماری امنیتی در منطقه و در محیط اقیانوس هند است و این خطری را متوجه سه کشور ایران، چین و روسیه کرده است. مداخله امریکا و سایر بازیگران فرامنطقه‌ای سبب شده است اقیانوس هند به طور مستمر تنش‌های متعددی را تجربه کند و تهدیداتی را علیه تجارت دریایی این سه کشور به وجود آورد. یکی دیگر از اهداف قدرت‌های فرامنطقه‌ای جلوگیری از همگرایی سیاسی کشور‌های حوزه خلیج‌فارس و در ادامه واگرایی بین قدرت‌های رقیب امریکا، یعنی چین و روسیه با سایر کشور‌ها در این حوزه استراتژیک است، به همین دلیل این سه کشور برای مقابله با هژمونی، بی‌ثباتی و افزایش نفوذ منطقه‌ای ایالات‌متحده در زمینه‌های امنیتی مشارکت و رزمایش‌های مشابهی را در منطقه برگزار می‌کنند.
علاوه بر آن، رزمایش اخطار می‌دهد هر گونه خام‌اندیشی و حادثه‌جویی ترامپ در رابطه با تجارت دریایی با محوریت انرژی، پیامد‌هایی منفی را برای کاخ سفید در بر دارد.
اهمیت ایران در تأمین امنیت منطقه
یکی دیگر از پیام‌هایی که در این رزمایش وجود دارد، تأکید بر نقش تعیین‌کننده ایران برای تأمین امنیت منطقه‌ای است.
تردیدی نیست که امنیت در خلیج عمان به دلیل مسیر تجارت نفت و گاز برای کشور‌های منطقه حیاتی است. این موقعیت به سه کشور این فرصت را داده است با کنترل امنیت آن، نفوذ خود را در سراسر منطقه گسترش دهند.
لازم به ذکر است، بعد از تحولات پسا ۷ اکتبر و اتفاقاتی که در سوریه افتاد، برخی چه در داخل و چه در خارج گمان کردند ایران به لحاظ تضعیف قوای مقاومت، منزوی و امنیت آن متزلزل شده است، اما حضور پررنگ و نقش‌آفرینی مثبت ایران در موضوعات مهم منطقه‌ای نه تنها عدم‌انزوا و ثبات جایگاه تهران در منطقه را ثابت که فراتر از آن بر لزوم دخالت آن در معادلات غرب آسیا تأکید می‌کند.
ناکارآمدی فشار بر ایران برای مذاکره
نکته مهم دیگر به مذاکره احتمالی ایران و طرف‌های غربی اختصاص دارد. ارتقای مشارکت‌های امنیتی و بازنمایی نقش کلیدی ایران در تأمین امنیت منطقه، تهدیدات مکرر ترامپ را دچار چالش می‌کند.
علاوه بر آن، سیاست فشار حداکثری امریکا که تاکنون نتوانسته تغییری در سیاستگذاری ایران وارد کند، با گسترش مناسبات اقتصادی در سایه تأمین امنیت دریایی، کند خواهد شد.
در نهایت ابزار فشار و تهدید امریکا برای وادار کردن ایران به مذاکره یا به تعبیر رهبر معظم انقلاب تحکم و سلطه، کند می‌شود.
تردید در سیاست انشقاق
در سال‌های اخیر ایالات‌متحده و برخی جریان‌های سیاسی وابسته به طور نامحسوسی تلاش دارند روابط سه‌جانبه را دچار چالش‌های متعددی کنند.
این تلاش‌ها وقتی به اوج می‌رسد که به تعبیر ناظران غربی، دلیل تمایلات امریکا در نزدیک شدن به روسیه، دور کردن مسکو از پکن و تهران و نهایتاً شکسته شدن کمربند ضدامریکایی در جهان است، اما رزمایش سه‌گانه کشور‌های ایران، روسیه و چین تا حدود زیادی این دیدگاه را مخدوش کرده است و نشان می‌دهد اولویت سیاست‌های امنیتی هیچ‌گاه تغییر نخواهد کرد.
«پویایی اقتصاد» مزیت استراتژیکی رزمایش
حمل‌و‌نقل دریایی نقش مهمی در دور زدن تحریم‌ها ایفا می‌کند و لاجرم تأمین امنیت آن اهمیت دارد. در زمانی که امریکا فشار‌های اقتصادی و تحریم‌ها را علیه سه کشور ایران، چین و روسیه تشدید می‌کند، اقتدار تجارت دریایی و تأمین امنیت دریایی برای مبادلات اقتصادی می‌تواند در مقابل این تصمیمات بازدارندگی ایجاد کند. امریکا برای تشدید تحریم‌ها برنامه‌های متعددی را برای محدودیت تجارت دریایی ایران و راه تجارت چین دارد، اما از سوی دیگر، این کشور از عوامل ثانویه و نبرد‌های سایه در دریا‌ها برای مهار صادرات استفاده می‌کند. از آن سو، با وجود تعریف چرخش ترامپ به سوی مسکو، اما این کشور طی هفته گذشته روسیه را به تحریم‌های بیشتر تهدید کرد، بنابراین ضرورت این رزمایش‌ها آشکار است و آینده‌ای در تعارض با اهداف امریکا ترسیم می‌کند. علاوه بر آن، ارتقای همکاری‌های امنیتی در حوزه دریایی سبب گسترش مناسبات چندجانبه میان کشور‌های شرکت‌کننده می‌شود. کشور‌های مذکور به همراه سایر کشور‌هایی که خواهان استقلال در مبادلات اقتصادی هستند، در حال تدارک و تثبیت فرصت‌هایی برای رفع تحریم‌ها و دور کردن خود از نظام اقتصادی غربی هستند، مانند سازمان همکاری شانگهای و بریکس، بنابراین رزمایش‌ها امنیت توسعه این سازمان‌ها را تضمین و زمینه رشد آن را در جهان فراهم می‌کند. در نهایت نیز به بهبود اقتصادی سه کشور تحت تحریم‌های امریکا منجر می‌شود. همچنین مشارکت دادن کشور‌های بیشتر در منطقه اهداف این رزمایش‌ها را توسعه و دایره خطر را برای امریکا گسترش می‌دهد.
در سوی دیگر، خواسته دولتمردان برای نقش‌آفرینی مستقل در سیاست منطقه‌ای در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است، بنابراین انتظار می‌رود در آینده کشور‌های بیشتری در رزمایش‌های امنیتی شرکت کنند.
