جوان آنلاین: رشد اقتصادی صفردرصدی برای چند دهه پیدرپی، آمار بالای بیکاری، بهرهوری پایین، سهم غیرقابل قبول از تجارت جهانی و تعطیلیهای پیدرپی ناگهانی و بسیاری مشکلات از این دست قاعدتاً باید سیاستها را به سمت و سویی ببرد که تصمیمی جدی برای خروج جامعه ایران و اقتصاد کشور از این وضعیت اتخاذ شود، اما خبرها حاکی از آن است که لایحه دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته و اضافهشدن پنجشنبه به تعطیلات رسمی تا دو ماه آینده و پس از تصمیمگیری درخصوص بودجه ۱۴۰۴ تعیینتکلیف میشود. در صورت تبدیل این لایحه به قانون، تعطیلات مناسبتی و آخر هفته در مجموع به حدود ۱۲۸ روز میرسد و این در شرایطی است که در چند سال اخیر و به خصوص طی سال جاری به دلیل مشکلات تأمین انرژی و همچنین آلودگی هوا تعطیلات ناگهانی به بیسابقهترین میزان خود رسیده است تا جایی که برخی به کنایه به دولت اعلام کردند به جای اعلام استانهای تعطیل، غیرتعطیلها را اعلام کنید!
در سالهای گذشته مناقشات بر سر تعیین روز تعطیلات بود. بخش خصوصی اصرار به تعطیلی شنبهها و در مقابل دولت و مجلس بیشتر تمایل به تعطیلی پنجشنبهها داشتند، این مناقشات ظاهراً در ادامه با اعلام نظر قطعی مجلس به اینجا رسید که تعطیلی شنبه منتفی و به زودی تعطیلی پنجشنبه تعیینتکلیف میشود.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس روز جمعه در شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی استان یزد گفت: طرح تعطیلیهای پایان هفته در دستور کار مجلس قرار دارد و نهایتاً تا دو ماه آینده این موضوع به نتیجه میرسد و تعیینتکلیف میشود.
آخرین وضعیت لایحه افزایش تعطیلات رسمی
پیش از این شورای نگهبان در مرداد ماه ایراداتی به لایحه ساماندهی تعطیلات گرفته بود که ایرادات در مهر ماه از سوی کمیسیون اجتماعی برطرف شد. این لایحه، اما همچنان در صحن مورد بررسی قرار نگرفته است، هر چند برخی گمانهزنیها در خصوص بعضی ملاحظات از سوی رئیس مجلس درباره لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته مطرح شده است، اما برخی نمایندگان مجلس اعلام کردند دلیل عدمرسیدگی به این لایحه، بررسی بودجه سال آینده بوده و پس از تعیینتکلیف سند دخل و خرج ۱۴۰۴ دولت چهاردهم، لایحه ساماندهی تعطیلات که احتمالاً به روزهای ابتدایی سال آینده موکول میشود، بررسی خواهد شد. از سوی دیگر بر اساس قانون، چون این لایحه ارجاعی از سوی شورای نگهبان است، در صحن علنی مجلس نیز به بحث گذاشته نخواهد شد و صرفاً تعطیلی پنجشنبه و تقلیل ساعات کاری از ۴۴ به ۴۰ساعت رأیگیری خواهد شد.
به گفته یکی از نمایندگان مجلس، کار کمیسیون اجتماعی در خصوص لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته به پایان رسیده است و هیئت رئیسه مجلس باید در خصوص زمان در دستور کار قرار گرفتن این لایحه تصمیم بگیرد.
لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته چند ماه پیش در کمیسیون اجتماعی به تصویب رسید و بر این اساس روز پنجشنبه به عنوان دومین روز تعطیلات آخر هفته مشخص شد. همچنین ساعت کاری را با نگاه به افزایش بهرهوری به ۴۰ساعت کاری در هفته کاهش دادیم.
این نماینده مجلس با بیان اینکه بعد از مصوبهای که کمیسیون متبوعش برای رفع ایرادات شورای نگهبان داشت، جلسهای با رئیس مجلس در خصوص این لایحه برگزار نشده است، خاطرنشان کرد: ما منتظر هستیم لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گیرد.
در این باره جلال رشیدیکوچی، نماینده مجلس دوره یازدهم و از طرفداران تعطیلی شنبه، با انتشار پیامی در صفحه شخصی خود نوشت: طبق اخبار واصله به نظر میرسد تعطیلی شنبهها منتفی و پنجشنبهها به عنوان تعطیلی آخر هفته قطعی شده است.
هدف سیاستگذار از افزایش تعطیلات آخر هفته چیست؟ اساساً نه تعطیلی شنبه و نه تعطیلی روز پنجشنبه در شرایط فعلی تصمیم درستی نیست، هر چند افزایش تعطیلات آخر هفته با اهدافی همانند تعادلبخشی به جامعه، تقویت بنیان خانواده یا توسعه گردشگری در دستور کار قرار گرفته است، اما واقعیت این است که وضعیت شاخصهای کلان اقتصادی اجازه افزایش تعطیلات را نمیدهد.
در حال حاضر تعطیلات مناسبتی و آخر هفته در مجموع به حدود ۸۰روز میرسد و در صورت اضافهشدن پنجشنبه به آن ۴۸ روز دیگر به تعطیلات رسمی اضافه میشود، این در حالی است که اقتصاد کشور به دلیل محدودیتها در تأمین برق تابستان و گاز زمستان در تعطیلی تابستانی و خواب زمستانی فرو رفته است!
تشدید کاهش بهرهوری با تعطیلات بیشتر
توقف ١٠ماهه تولید و کاهش بیش از ۴۰درصدی حجم تولید و نیمهتعطیلشدن بسیاری از واحدها به دلیل کمبود گاز و مازوت برای صنایع کشور مشکلساز شده و بدون شک افزایش تعطیلات و کاهش ساعت کار در این شرایط میزان بهرهوری را کمتر میکند.
برآوردها نشان میدهد از ۴۴ساعت کار هفتگی قانونی در کشورهای توسعهیافته ۲۸ساعت به صورت مفید انجام میشود و در ایران با وجود انجام ۴۴ تا ۴۹ساعت و بیشتر کار در هفته، ساعات کار مفید فقط ۱۱ساعت است.
مرکز پژوهشهای مجلس چندی پیش اعلام کرد در خوشبینانهترین حالت ساعات کار مفید در ایران در هر روز تا دو ساعت است که میزان هفتگی آن به بیشتر از ۱۱ساعت نمیرسد، البته برخی آمارهای دیگر نیز این میزان را شش تا هفت ساعت در هفته برآورد کرده است، با این حال میزان ساعات کار مفید هفتگی در ژاپن ۴۰ تا ۶۰ ساعت و در کرهجنوبی نیز ۵۴ تا ۷۲ ساعت برآورد میشود. در صورت تصویب لایحه افزایش تعطیلات این وضعیت بحرانیتر نیز خواهد شد.
آخرین آمارها نشان میدهد عدمبهرهوری مناسب نیروی کار در ایران ۱۰۰هزارمیلیارد تومان به اقتصاد ملی آسیب زده است و در این شرایط ضروری است به جای تصمیماتی که به تعطیلی بیشتر اقتصاد کشور منجر شود، تمهیداتی اندیشید تا میزان بهرهوری نیروی کار از طرق غیر از کاهش ساعت کار افزایش یابد. بدون شک کشوری که کار و تولید نکند و نتواند در بازار بینالملل سهمی برای اقتصاد خود بگیرد، نمیتواند مستقل عمل کند. برای بهبود سبک زندگی، رفاه و رشد اقتصادی راهی جز جدی گرفتن کار و افزایش بهرهوری پیش رو نیست.