جوان آنلاین: همایش روز ملی هوای پاک در هوایی قابل‌قبول برگزار شد. هر چند باران و باد تا حدودی زحمت مسئولان را برای پاکی هوا کم کرد و با آغاز هفته هوای پاک به لطف آسمان و باران وضعیت هوای تهران قابل‌قبول بود، اما همه طبق پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی کشور با عبور سامانه بارش زا قرار است از روز چهارشنبه دوباره با پایداری جوی مواجه باشیم و این بدین معناست که دوباره آلودگی هوا به کلانشهر‌ها و به خصوص پایتخت باز می‌گردد. به همین‌خاطر هم با وجود برگزاری همایش روز ملی هوای پاک در هوای قابل‌قبول و آسمان آبی پایتخت، محوریت این همایش کار‌های زمین مانده و بخش‌های اجرا نشده قانون هوای پاک بود؛ از اسقاط خودرو‌های فرسوده گرفته تا عدم استفاده از انرژی‌های پاک و تجدید‌پذیر و از همه مهم‌تر بی‌توجهی به تناسب منابع و مصارف و رشد بی‌رویه پایتخت که می‌تواند زندگی را مختل و نابود کند.
دی ماه امسال بیشترین روز‌های آلوده سال را تجربه کرد. بر اساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایتخت‌نشینان در ماه گذشته ۲۵ روز هوا آلوده تنفس کردند و حدود دو هفته مدارس تهران تعطیل شد. از ابتدای سال جاری تاکنون تهرانی‌ها فقط پنج روز هوای پاک، ١٠٢ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ١٧ روز ناسالم برای همه افراد داشتند. در چنین شرایطی روز ملی هوای پاک با حساسیتی بیشتر از همیشه برگزار شد و این همایش میزبان رئیس‌جمهور بود.
حل مشکل محیط‌زیست برای زندگی
«اگر مشکل محیط‌زیست را حل نکنیم، هیچ‌کس امکان زندگی نخواهد داشت.» این جمله‌ای است که مسعود پزشکیان در سخنرانی‌اش در روز ملی هوای پاک گفت. در همایش «روز هوای پاک» با تأکید بر اینکه قطعاً به دنبال اجرای قوانین هستیم، گفت: برای اجرای قوانین مصوب باید منابع لازم را در اختیار داشته باشیم و این در حالی است که امروز بین نیاز‌ها در حوزه‌های مختلف و منابع موجود، فاصله زیادی وجود دارد که باید آن را مدیریت کنیم. رئیس‌جمهور کاهش آلودگی هوا، افزایش استفاده از انرژی‌های پاک و تجدید‌پذیر و توسعه حمل و نقل عمومی را از جمله اولویت‌های دولت در حوزه محیط‌زیست عنوان کرد و گفت: «می‌توانیم با کمک و همدلی مشکلات را حل کنیم، خوشبختانه امروز همدلی خوبی بین سه قوه ایجاد شده و این همدلی با هیچ دوره‌ای قابل‌مقایسه نیست.»
قانونی که اجرا نشد!
قانون هوای پاک یکی از قوانینی است که بیشترش اجرا نشده‌است. همچنان که شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در همایش روز ملی هوای پاک با تأکید بر اینکه این قانون به درستی اجرایی نشده، گفت: «واقعیت این است که وقتی در اواخر دهه ۷۰ شمسی روز ۲۹ دی ماه به عنوان روز ملی هوای پاک تصویب شد، اولین هدف از تصویب این روز آن بود که وقتی در آلوده‌ترین فصل سال هستیم، بتوانیم توجه عام را به آلودگی هوا جلب کنیم، وقتی در سال ۱۳۷۹، اولین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در هفت محور جامع به تصویب رسید، امیدوار بودیم در این ایام انتظار وارونگی کمتری داشته باشیم، اما به دلایل مختلف علاوه بر شهر تهران هفت کلانشهر دیگر در فصل سرد سال با آلودگی هوا مواجه هستند.»
وی در تشریح اجرایی نشدن قانون هوای پاک اینگونه توضیح داد: «وقتی در سال ۱۳۹۶ قانون هوای پاک توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید ۲۲۸ تکلیف داشتیم که بخش اندکی از آن اجرایی شد، به طور مثال در کشور ۲۴ میلیون خودروی فرسوده به ثبت رسیده که جزو منابع اصلی آلودگی هوا هستند، اما در روند اسقاط خودرو‌های فرسوده رقم ناچیزی اسقاط شده، اما با تغییر فرایند و حضور وزارت صمت در این حوزه در ۹ ماه اول سال ۲۷۳ هزار خودرو اسقاط شد و باید به اهداف برنامه هفتم مبنی بر اسقاط ۵۰۰ هزار خودرو در سال برسیم.» به گفته انصاری وزارت نیرو در ارتقای راندمان نیروگاه‌های کشور فعالیت‌های خوبی را شروع کرده‌است.
وی افزود: «در پنج ماهه گذشته و با تشکیل دولت چهاردهم کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا را فعال کردیم و در این جلسات با محور کلانشهر‌های اراک، اصفهان، مشهد، اهواز طرح موضوع و مصوباتی را تصویب کردیم که قابل‌پیگیری باشد، با همکاری وزارت نفت موضوع بهبود کیفیت سوخت در دستور کار قرار داده‌شد، با همکاری وزارت نیرو کیفی‌سازی نیروگاه‌ها و ارتقای راندمان نیروگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته است.»
معاون رئیس‌جمهور تأکید کرد: «ما باید مشکلات آلودگی هوا را برای مردم تشریح کنیم و بتوانیم با وفاق و هماهنگی بین دستگاه‌ها مشکلات را مرتفع کنیم.» مسعود پزشکیان هم با تأکید بر ضرورت اجرای قوانین گفت: «متأسفانه برخی قوانین تعادل بین منابع و مصارف را رعایت نمی‌کنند. اگر بخواهیم توسعه پیدا کنیم، باید تعادل بین منابع و مصارف را رعایت کنیم، امکان زیست در تهران با روند توسعه فعلی وجود ندارد، منابع و مصارف تهران همخوانی ندارد و اگر اینطور ادامه یابد، خود را به سمت نابودی می‌بریم.»
رئیس‌جمهور در این همایش، گریزی هم به موضوع فرونشست زمین زد و با اشاره به اخبار مربوط به نشست زمین در تهران افزود: «در کشور‌های دیگر اگر یک یا ۲سانتی‌متر زمین نشست کند، جلسه اضطراری تشکیل می‌دهند که جلوی آن را بگیرند، اما ما حتی نیم تا یک متر نشست زمین را نادیده می‌گیریم و توسعه را همچنان ادامه می‌دهیم و برای آن قانون هم می‌نویسیم! امکان ندارد با منابع زیرزمینی موجود، آب مورد نیاز تهران را پشتیبانی و تأمین کرد.»
پزشکیان با تأکید بر اینکه امسال قرار بود مازوت نسوزانند، تصریح کرد: «گیر کردیم. اگر مازوت نمی‌سوزاندیم باید گاز خانه‌ها را قطع می‌کردیم، چراکه مصرف ما چندین برابر مصرف خارج است. برنامه طراحی کردیم تا سال آینده به مشکل نخوریم.»
وی در خصوص اقدامات صورت گرفته برای رسیدن به هوای پاک هم گفت: «ما دنبال این هستیم ۳۰هزار مگاوات تا ۵۰ هزار مگاوات تا دو سال آینده برق خورشیدی تولید کنیم. همه تلاش خود را به کار گرفتیم از پنل‌ها خورشیدی و انرژی بادی استفاده کنیم. چندین برابر اروپایی‌ها برق و گاز مصرف می‌کنیم، اما حقوق نداریم به پرسنل بدهیم.»
رئیس‌جمهور تأکید کرد: «ما با مصرف نادرست انرژی ارزشمند را دود می‌کنیم، اما بعد در پرداخت در حوزه‌های مختلف با مشکل مواجه هستیم. اگر اینها را مدیریت کنیم می‌توانیم به زندگی نیروهای انسانی خود برسیم؛ چه محیط‌بان چه اساتید دانشگاه و چه هر قشر دیگری. اعضای هیئت علمی ما امروز بین ۲۰ تا ۲۵ میلیون حقوق می‌گیرند. چگونه با ۲۰ میلیون می‌شود در تهران زندگی کرد؟ همه جا ناترازی به وجود آمده چه در آب، برق و محیط‌زیست. بعد می‌گوییم با ادامه همین روند مشکل را حل کنیم، چگونه؟ هر که بلد است به میدان بیاید.»
پزشکیان در خصوص دیگر اقدامات دولت در خصوص مدیریت انرژی و پاکی هوا افزود: «برای داشتن هوای پاک در تلاش هستیم پنل‌های خورشیدی را راه‌اندازی کنیم. هر روز در دولت جلسه داریم. منابع و پول دادیم و تأکید کردیم که باید این کار انجام شود، چراکه چاره‌ای نداریم. اگر نتوانیم تغییر دهیم به مشکل می‌خوریم. رهبری فرمودند سال تولید با مشارکت مردمی است. از طرف دیگر دولت برق و گاز تولید را قطع می‌کند، چون باید گاز را بسوزانیم، برق کم نیاید. یا گاز در خانه مصرف شود. ما در مجلس قانون نوشتیم که روستا‌ها را گاز بکشیم. وقتی گاز کشیدیم، اما گاز نداریم چگونه در زمستان تأمین کنیم. منابع ما معلوم است، اما نیاز‌های ما نامعلوم. بعد باید مملکت را تعطیل کنیم.»
قوانین ناترازی دارند
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه قطعاً به دنبال اجرای قوانین هستیم، باز هم به سراغ کلید واژه دولت چهاردهم یعنی «ناترازی»رفت و گفت: «اما قوانینی که ناترازی ندارند. ما برای پرداخت حقوق بازنشستگان و پرداخت مطالبات گندم‌کاران هم ناترازی داشتیم. از رهبری اذن گرفتیم تا از صندوق توسعه ملی برداشت کنیم. بین نیاز و منابع فاصله زیاد است و باید این را مدیریت کنیم. راهی جز این برای حل مشکل هوا و زیست‌محیطی نیست. اگر این مشکلات حل نشود، امکان زیست برای ما وجود ندارد. اکنون با دانشگاه‌ها صحبت کردیم تا محققان به ما راه نشان دهند. اولویت ما انرژی پاک است که با قدرت به دنبال اجرای آن هستیم. بحث حمل و نقل عمومی را دنبال می‌کنیم. باید به هر شکلی مشکل آن حل شود. وقتی حمل و نقل عمومی در دسترس نیست هر فردی تک‌سرنشین می‌شود. خود این امر آلودگی و ترافیک ایجاد می‌کند.»
وفاق و همدلی کلید واژه دیگری بود که رئیس‌جمهور برای رسیدن به هوای پاک هم بر آن تأکید کرد و افزود: «هر جا را نگاه می‌کنیم، ما می‌توانیم مشکلات را با کمک و همدلی حل کنیم. الحمدلله قوه قضائیه و مجلس و دولت با هم همراه هستند. با کمک علم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم در تلاش هستیم تابستان برق را قطع نکنیم و تولید‌کننده‌ها مشکل قطع برق نداشته‌باشند. زمستان آینده نیز این مشکل‌گاز حل شود. گروه ویژه گذاشتیم تا حل مشکلات را دنبال کنند.»
