ناترازی بنزین یکی از دغدغههای اصلی اقتصاد است و مصرف بیرویه و ناکارآمد خودروهای داخلی به افزایش چشمگیر واردات بنزین منجر شده است. مشکل آنقدر بزرگ است که تخمین زده میشود ۵میلیارد دلار اضافی برای واردات بنزین هزینه شود. همچنین اتکای ایران به واردات بنزین خطرات اقتصادی و امنیتی قابل توجهی را برای کشور به همراه دارد. پیشبینی میشود تا سال ۱۴۱۵ مصرف بنزین به میزان سطوح بالایی از ناترازی بنزین تبدیل خواهد شد تا جایی که باید یکمیلیون بشکه در روز به فروش برسانیم تا تنها پاسخگوی نیاز ارزی حاصل از واردات بنزین باشیم، به این شکل واردات بنزین و عدمچارهاندیشی برای آن، امنیت انرژی کشور را تهدید میکند. افزایش استفاده از CNG به عنوان سوخت جایگزین بنزین، گامی حیاتی در حل مشکل ناترازی بنزین است و با ترویج استفاده از CNG، کشور میتواند وابستگی خود را به واردات بنزین کاهش دهد، در ذخایر ارزی صرفهجویی کند و انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهد. برای دستیابی به این هدف، سرمایهگذاری در زیرساختهای CNG، ارائه مشوقهایی به دارندگان خودرو برای تبدیل خودروهای خود به مدلهای دوگانهسوز و تخصیص سهمیه CNG مبتنی بر پیمایش به خودروهای فعال در صنعت حملونقل ضروری است.
کسری بودجه حاصل از ناترازی بنزین مستقیماً از منابع تبصره هدفمندی بودجه و به قیمت بالای واردات بنزین و در عوض اعطای قیمت سرکوبشده بنزین در داخل باید تخصیص یابد. وضعیت ناترازی بنزین و واردات آن از محل کاهش درآمدهای ارزی از یک طرف و از طرف دیگر اعطای یارانه انرژی شرایط را به صورت وضعیت باخت- باخت تبدیل کرده است، بنابراین چارهجویی برای این مشکل ضروری است و یکی از راهحلهای ممکن، تمرکز بر افزایش مصرف گاز طبیعی فشرده (CNG) در سبد سوخت کشور و جایگزینی CNG به جای بنزین است.
برای رفع این مشکل، صنعت خودروسازی ایران باید بر توسعه سوختهای جایگزین مانند گاز طبیعی فشرده (CNG) یا گاز مایع (LPG) تمرکز کند تا وابستگی کشور به بنزین کاهش یابد.
مزایای استفاده از CNG به عنوان سوخت جایگزین متعدد است. به عنوان مثال، این سوخت پاکتر و دوستدار محیطزیست نسبت به بنزین است و گازهای گلخانهای و سایر آلایندهها را به میزان قابل توجهی کمتر منتشر میکند، علاوه بر این، CNG سوخت مقرونبهصرفهتری نسبت به بنزین است که میتواند به کاهش بار اقتصادی بر مصرفکنندگان و کل کشور کمک کند. همچنین افزایش استفاده از CNG میتواند به کاهش وابستگی کشور به واردات بنزین کمک کند. در حال حاضر، ایران برای تأمین نیازهای خود به بنزین به شدت به واردات متکی است که این امر بر اقتصاد کشور فشار وارد میکند. با استفاده بیشتر از CNG، کشور میتواند وابستگی خود را به واردات کاهش دهد و ذخایر ارزی را ذخیره کند.
برای دستیابی به این هدف، اطمینان از دوگانهسوزبودن تمامی خودروهای فعال در صنعت حملونقل کشور و استفاده انحصاری از سوخت CNG در طول مدت فعالیت خود در این صنعت با تکیه بر تخصیص سهمیه CNG مبتنی بر پیمایش ضروری است. همچنین برای تسریع در دوران گذار باید دولت به ارائه مشوقهایی برای دارندگان خودرو جهت تبدیل خودروهای خود به مدلهای دوگانهسوز اقدام کند و سرمایهگذاری در زیرساختهای CNG نیز انجام بپذیرد. افزایش استفاده از CNG به عنوان سوخت جایگزین بنزین گامی حیاتی در حل مشکل ناترازی بنزین در ایران است.
با ترویج استفاده از CNG، کشور میتواند وابستگی خود را به واردات بنزین کاهش دهد، در ذخایر ارزی صرفهجویی کند و انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهد. برای دستیابی به این هدف، سرمایهگذاری در زیرساختهای CNG، ارائه مشوقهایی به دارندگان خودرو برای تبدیل خودروهای خود به مدلهای دوگانهسوز و تخصیص سهمیه CNG مبتنی بر پیمایش به خودروهای فعال در صنعت حملونقل ضروری است.
رویکرد دولت چهاردهم در زمینه حل معضل ناترازی بنزین با تکیه بر تخصیص سهمیه CNG مبتنی بر پیمایش به خودروهای فعال در صنعت حملونقل مورد انتظار کنشگران است.
مصرف سرانه بنزین در ایران بالاترین میزان مصرف در جهان است
نادیا محرابی، کارشناس انرژی درباره وضعیت نامطلوب مصرف بنزین در کشور به «جوان» میگوید: یکی از دلایل اصلی مصرف بالای بنزین در ایران، کیفیت پایین خودروهای تولیدشده در کشور است. اکثر خودروهای تولیدشده در ایران به فناوری قدیمی مجهز و به شدت به بنزین متکی هستند، در نتیجه مصرف سرانه بنزین در کشور بالاترین میزان مصرف در جهان است. برای حل این مشکل کارشناسان طیف وسیعی از راهکارها را ارائه میدهند؛ از سیاستهای قیمتی گرفته تا سیاستهای غیرقیمتی، اما باید روی عامل اصلی شدت بالای مصرف انرژی تمرکز شود.
وی میافزاید: این موضوع به مسئله مصرف بسیار بد و غیراستاندارد و غیربهینه بنزین در خودروهای درون بازار ایران بازمیگردد. برای رسیدگی به این موضوع نیز دولت باید سیاستهایی را اجرا کند که در وهله اول وضعیت خودروهای تولیدی داخل کشور اصلاح شود که این راهکار بلندمدت است و برای راهکار کوتاهمدت آن باید دولت به سمت دوگانهسوزکردن تمامی خودروهای فعال در صنعت حملونقل و اعطای سهمیه CNG مبتنی بر پیمایش این خودروها حرکت کند.
محرابی تصریح میکند: توسعه سوختهای جایگزین نه تنها برای کاهش وابستگی ایران به واردات بنزین بلکه برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای نیز ضروری است. توسعه سوختهای جایگزین از سوی صنعت خودروسازی ایران مهمترین راهکار برای رفع نارضایتیهای ناشی از اتکای کشور به واردات بنزین است. دولت باید بر ترویج استفاده از CNG و LPG به عنوان سوخت جایگزین، ارتقای کیفیت خودروهای تولیدشده در کشور و سرمایهگذاری در زیرساختها برای حمایت از استفاده از این سوختها تمرکز کند. با اجرای این سیاستها، ایران میتواند وابستگی خود را به واردات بنزین کاهش دهد، کیفیت هوا را بهبود بخشد و فرصتهای شغلی در بخش انرژی ایجاد کند.
وی در رابطه با اهمیت و مزیت استفاده از CNG به عنوان منبع سوخت جایگزین بنزین برای خودروهای فعال در صنعت حملونقل تأکید میکند: استفاده از CNG به عنوان منبع سوخت جایگزین بنزین برای خودروهای فعال در صنعت حملونقل به کاهش آلودگی هوا ناشی از سوزاندن بنزین منجر میشود، زیرا CNG سوخت پاکتری است. این امر به بهبود کیفیت هوا در مناطق شهری و کاهش خطرات بهداشتی مرتبط با آلودگی هوا کمک میکند. علاوه بر این، استفاده از CNG به عنوان منبع سوخت نیز به توسعه صنعت گاز داخلی و ترویج بومیسازی تولید خودروهای CNG کمک میکند.
محرابی میگوید: دوگانهسوزکردن خودروها در صنعت حملونقل مستلزم سرمایهگذاری قابل توجهی در زیرساختها مانند جایگاههای سوخت CNG و کیتهای تبدیل خودرو است. با این حال، مزایای بلندمدت این سرمایهگذاری بسیار بیشتر از هزینهها خواهد بود، زیرا به کاهش واردات بنزین، بهبود کیفیت هوا و ارتقای توسعه صنعت گاز داخلی کمک میکند.
وی در پایان خاطرنشان میکند: پذیرش خودروهای دوگانهسوز در صنعت حملونقل گامی مهم در جهت رفع مشکل عدمتعادل بنزین در ایران است. با استفاده از CNG به عنوان منبع سوخت میتوان مصرف بنزین را کاهش داد و در منابع ارزی ارزشمند صرفهجویی کرد. این اقدام همچنین به بهبود کیفیت هوا، ارتقای توسعه صنعت گاز داخلی و ایجاد اشتغال و تحریک رشد اقتصادی کمک خواهد کرد. برای دستیابی به این مزایا و تحقق اهداف توسعه انرژی و صنعتی کشور، اولویت اجرای خودروهای دوگانهسوز در صنعت حملونقل برای دولت و ذینفعان ذیربط ضروری است.