اختصاصی جوان آنلاین: امیر دریادار دوم «عبدالله معنوی» معاون عملیات نیروی دریایی ارتش در دوران جنگ تحمیلی به مناسبت هفته دفاع مقدس در گفتگو با جوان آنلاین درباره نقش نداجا در آن دوران اظهار داشت: نیروی دریایی ارتش مدت‌ها قبل از آغاز جنگ متوجه تحرکات ارتش عراق شد و در این رابطه گزارش‌هایی به مقامات مسئول در تهران ارسال کرد.
وی در همین رابطه افزود: ارتش عراق در حاشیه اروندرود اقدام به سنگرسازی کرد. از این رو 2 روز پیش از اینکه جنگ آغاز شود، نیروی دریایی ارتش شناورهایش را از پایگاه دریایی خرمشهر به منطقه دریایی بوشهر منتقل کرد. البته چند فروند شناور که دیگر امکان جابجایی آنها وجود نداشت در خرمشهر باقی ماند.
امیر معنوی خاطرنشان کرد: اگر آن شناورها جابجا نمی‌شد، ارتش عراق به راحتی و با آتش سبک می‌توانست به آنها آسیب وارد کند که صدمات بسیاری به همراه می‌داشت. قیمت هر یک از شناورها میلیون‌ها دلار بود.
ایجاد قرارگاه در بوشهر پیش از جنگ
این فرمانده نیروی دریایی ارتش در دوران دفاع مقدس در ادامه مهمترین اقدام این نیرو پیش از آغاز جنگ را ایجاد قرارگاه رزمی 421 در بوشهر در روز 29 شهریور 1359 دانست و گفت: این قرارگاه به منظور مقابله با حمله احتمالی ارتش عراق در دریا برپا شد. فرمانده آن جانشین وقت نیروی دریایی ارتش بود و تمامی یگان‌ها و شناورهای نداجا در جنوب کشور تحت امر این قرارگاه قرار بودند.
وی عنوان کرد: نیروهای سه‌گانه ارتش برای مقابله با تجاوز احتمالی دشمن طرح داشتند. آن طرح‌ها پیش از آغاز جنگ به‌روزرسانی و مصوب شده بودند. طبق آن طرح‌ها یگان‌ها و شناورهای نیروی دریایی ارتش در خلیج فارس اقدام به گشت‌زنی و شناسایی کردند. همچنین پس از اینکه صدام در تابستان 1359 سخنانی علیه تمامیت ارضی کشورمان بیان کرد، رزمایش بزرگی در خلیج فارس برگزار شد.
امیر معنوی اظهار کرد: گشت‌های شناسایی با هدف شناخت و تحلیل اهداف صدام از جنگ صورت گرفت. البته صدام گفته بود که جزایر بوموسی و تنب کوچک و بزرگ متعلق به اعراب است و باید به آنها برگردد. صدام همچنین می‌خواست در حوزه دریا و آب بر اروند مسلط شود. به هر حال لازم بود تاکتیک‌های عملیاتی آنها کشف شود.
معاون اسبق نداجا عنوان کرد: عراق تنها دارای یک بندر بود و وسعت راهبردی صدام در دریا متکی به بندر ام‌القصر بود. صدام اگر می‌توانست خوزستان را جدا کند، وسعت راهبردی‌اش بسیار افزایش می‌یافت و ساحل در اختیارش قرار می‌گرفت. قرارگاه رزمی 421 شرایط را سنجید و وضعیت را بررسی کرد و تحرکات را زیر نظر گرفت. رصد و کنترل توسط بالگردها، هواپیماها و شناورها انجام می‌گرفت.
وی به این نکته هم اشاره کرد که نیروی دریایی ارتش در شب نخست جنگ، شمال خلیج فارس را منطقه جنگی اعلام کرد؛ بدین معنا که هیچ شناوری بدون اجازه نمی‌توانست این خط را طی کند. امیر معنوی گفت: به تمام دنیا نیز اعلام شد که هر شناوری می‌خواهد عبور کند باید از نیمه جنوبی بگذرد، مگر اینکه اطلاع دهد. ما در دوران دفاع مقدس این منطقه را کنترل و تمامی شناورهای جنگی و غیرجنگی را بررسی کردیم.
مقاومت در خرمشهر و دفاع از آبادان
امیر معنوی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نقش نیروی دریایی ارتش در مقاومت 34 روزه خرمشهر و حفظ آبادان نیز اشاره کرد و گفت: با آغاز جنگ تحمیلی، گردان تکاوران نیروی دریایی ارتش به فرماندهی ناخدا هوشنگ صمدی از شمال کشور راهی بوشهر و سپس خوزستان شد. البته تعدادی از تکاوران آن گردان به منظور مقابله با ناامنی‌ها در خرمشهر حضور داشتند. آنها در جریان مقاومت 34 روزه رشادت‌های بسیاری از خود نشان دادند و توانستند در کنار سایر نیروهای رزمنده و مقاوم، سرعت پیشروی ارتش عراق را کُند کنند و 34 روز پشت دروازه‌های خرمشهر نگه دارند.
وی درباره حفظ آبادان نیز عنوان کرد: پس از سقوط خرمشهر، آبادان محاصره شد، اما از سوی نیروی دریایی ارتش پشتیبانی شد. آبادان به صورت 270 درجه محاصره شد و 90 درجه باقی‌مانده که به محاصره در نیامد، آب و راه دریایی بود. آبادان اگر راه دریایی نداشت و توسط نیروی دریایی از سوی ماهشهر پشتیبانی نمی‌شد، سقوط می‌کرد. در این زمینه هوادریا خیلی نقش داشت. اگر آبادان سقوط می‌کرد، مسیر سقوط اهواز و جداسازی خوزستان برای صدام هموار می‌شد.
سه عملیات موفق در 67 روز نخست
این فرمانده نیروی دریایی ارتش در بخش بعدی از صحبت‌هایش به سه عملیات موفقی که این نیرو در 67 روز نخست جنگ اجرا کرد، پرداخت و گفت: نیروی دریایی ارتش سه عملیات موفق با نام‌های اشکان، شهید صفری و مروارید انجام داد که هدف از اجرای آن عملیات‌ها ضربه زدن به اسکله‌های البکر و العمیه و از کار انداختن توان دریایی ارتش عراق بود.
وی اظهار داشت: صدام در عملیات مروارید همه شناورهایش را وارد دریا کرد. نیروی دریایی به همراه نیروی هوایی حماسه آفریدند و نیروی دریایی عراق را شکست دادند. بیشتر شناورهای عراق غرق شد و توانی برایش باقی نماند. ما در دفاع مقدس بر مبنای عقلانیت عمل کردیم. عملیات‌ها را بر مبنای شناخت، شناسایی و علی‌رغم تمام سختی‌ها و کمبودها انجام دادیم.
امیر معنوی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در هفتم آذر 1387 فرمودند که عملیات مروارید را خیلی‌ها می‌دانند، اما آن زمانی که کشتی‌ها و نفتکش‌ها برای تردد در دریا نیاز به امنیت داشتند تا اقتصاد کشورمان زنده بماند، نیروی دریایی جوهره خودش را نشان داد. اگر نیروی دریایی ارتش اقتدارش را در روز هفتم آذر برقرار نمی‌کرد، هیچ معلوم نبود، چه اتفاقی رُخ می‌داد. ایران در طول جنگ 300 میلیون تُن کالا وارد کرد. این میزان کالا چگونه وارد کشور شد؟
وی با بیان اینکه صدام در طول هشت سال جنگ، بیش از 2 هزار و 800 بار به خارک حمله کرد، یادآور شد: کار مهمی که نیروی دریایی ارتش در طول جنگ انجام داد، حفظ و تامین خطوط کشتیرانی ایران بود تا اقتصاد کشور زنده بماند. کشتی‌ها به بندر امام خمینی (ره) می‌رفتند. در آنجا بارگذاری می‌کردند و در کشور توزیع می‌شد. ما باید از این کشتی‌ها حفاظت می‌کردیم؛ آن هم در شرایطی که هزینه بیمه به مقداری گران شد که ایران نفتکش‌ها را خریداری کرد.
این فرمانده اسبق نداجا عنوان کرد: ما اسکورت کاروان کشتی‌ها را انجام می‌دادیم؛ گاهی به صورت تکی و گاهی جمعی که تا 25 کشتی و نفتکش هم می‌رسید. ما گاهی وقت‌ها برای اسکورت کشتی‌ها، عملیات فریب اجرا می‌کردیم. ورودی بندر امام خمینی (ره) تا مرز عراق، کمتر از صد کیلومتر است. عراق این فاصله را می‌توانست با بالگرد، موشک و... هدف قرار دهد. بنابراین کشتی‌ها و نفتکش‌ها در معرض خطر بودند، اما با عملیات‌های اسکورتی که انجام دادیم آنها را به سلامت به بندر رساندیم.
وی اظهار داشت: بنابراین بزرگترین نقشی که نیروی دریایی ارتش ایفا کرد، اسکورت 10 هزار کشتی بود. عراقی‌ها یک هزار و 100 فروند موشک به سوی ما پرتاب کردند، اما تعدادی اندکی از آنها به هدف اصابت کرد. 24 فروند کشتی در طول جنگ غرق شد.
جلوگیری از بروز فاجعه و قحطی
دریادار دوم معنوی گفت: اگر ما نمی‌توانستیم امنیت تردد را برقرار بکنیم، فاجعه رُخ می‌داد. در جنگ‌های جهانی اول و دوم که ایران نقش آنچنانی در جنگ نداشت، دچار قحطی شد، اما ما در جنگی که هشت سال به طول انجامید و همه دنیا در برابر ما بودند، اجازه ندادیم چنین فاجعه‌ای رخ بدهد. البته با کوپن زندگی کردیم، اما هیچگاه دچار قحطی نشدیم. ضمن اینکه قیمت نفت به شدت کاهش یافت و به کمتر از ده دلار رسید. سال 66، با 9 میلیارد دلار هم جنگ اداره شد و هم شکم مردم سیر شد.
وی اضافه کرد: آمریکا، شوروی و غرب به دنبال این بودند که ملت ایران را از پای دربیاورند، اما موفق نشدند. صدام بازیچه بود و آنها برای صدام طراحی می‌کردند. صدام ماهیانه 600 میلیون تا یک میلیارد دلار برای جنگ هزینه می‌کرد. اول اینکه این هزینه‌ها را از کجا می‌آورد و دوم اینکه در نهایت چه کار توانست بکند؟ همه دست به دست هم دادند، اما نتوانستند کاری بکنند و ما را از پا دربیاورند. تا پایان جنگ تحمیلی، مردم نان‌شان پای سفره‌شان بود. این‌ها از مسیر واردات تامین شد. اهمیت و نقش نیروی دریایی در اقتصاد دوران دفاع مقدس بی‌بدیل است و کشور را سرپا نگه داشت.
امیر معنوی در پایان از عدم معرفی نقش نیروی دریایی ارتش در دفاع مقدس و تبلیغات ضعیف در این باره ابراز تاسف کرد.
