دو سال از وعده مسکنی دولت سیزدهم میگذرد. اگر کار ساخت مسکن ملی به خوبی پیش میرفت، باید تاکنون یک تا ۵/۱ میلیون واحد مسکونی ساخته میشد، اما بر اساس آمار، ۶میلیون نفر در این طرح ثبتنام کردهاند و هنوز در انتظار پیشرفت پروژه هستند. وزارت راه و شهرسازی اخیراً به متقاضیان مسکن ملی که مبلغ پیشپرداخت اولیه را واریز کردهاند، اعلام کرده است باید تعهد محضری دهند تا پایان پروژه و تحویل واحد مسکونی از درخواستشان انصراف ندهند. اخذ این تعهد از متقاضی در حالی است که دولت هیچ تعهدی برای تحویل بموقع واحدها نمیدهد و گذر زمان و افزایش قیمت مسکن و زیان افراد فاقد مسکن هیچ تعهدی برای دولت ایجاد نمیکند.
دولت سیزدهم در ابتدای شروع کار با هدف کنترل نوسان بازار مسکن از طریق عرضه وعده داد طی چهار سال حدود ۴ میلیون واحد را وارد بازار کند و به این ترتیب این بازار و نوسانات قیمت آن ساماندهی شود. حال بعد از گذشت یکسالواندی دولت هنوز حتی یک واحد از مسکن وعده داده شده را هم تحویل نداده است و آمارها از اقبال اندک مشارکتکنندگان در این طرح حکایت دارد.
بر اساس گزارش سرپرست دفتر اقتصاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی در خرداد ماه اعلام کرد حدود یکمیلیونو۴۰۰هزار واحد مسکونی در حال ساخت و انجام عملیات اجرایی قرار دارد. ساخت ۱۰۹هزار واحد در بافت فرسوده، ۲۲۰هزار واحد در روستاها، ۸۰هزار واحد خودمالکی، ۲۴۰هزار واحد مسکن مهر و ۱۳۶هزار خانه یک طبقه از جمله پروژههایی است که در مراحل مختلف اجرا قرار دارد. حدود ۶میلیون نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبتنام کردهاند که همه این افراد به شکل برخط در سامانه پالایش و متقاضیان واجد شرایط شناسایی شد.
به رغم انتشار این آمار، در بسیاری از مناطق و استانها، هیچ خبری از آغاز پروژه نیست. زمینها آمادهسازی شده، اما به جای تیرآهن و میلگرد و سایر مصالح ساختمانی، فقط یک کانکس که به دیوارهای آن نقشه ساخت نصب شده، در وسط زمین رها شده است. این وضعیت بلاتکلیفی در حالی است که روزبهروز قیمت خرید واحد مسکونی و رهن و اجاره آن رو به افزایش است و متقاضیان مسکن ملی از عدمتوانایی در تهیه یک سرپناه برای خانوادهشان هراس دارند. اینکه دولت هر روز مدل برنامهریزیاش را عوض میکند؛ یک روز میگوید تولید انبوه خواهم داشت و یک روز هم اعلام میکند میخواهیم توزیع انبوه داشته باشیم و زمین بدهیم، با این صحبتها نه مسکنی تولید میشود و نه مردم صاحب مسکن میشوند و نه شرایط حاکم بر بازار مسکن اصلاح میشود، صرفاً ممکن است برای برخی رانت ایجاد شود. به نظر میرسد باید یک برنامهریزی مشخص با اولویت رفع موانع تولید در حوزه مسکن و ساختمان صورت بگیرد، به صورت کاملاً عملیاتی، به دور از شوآف و وعدههای غیرواقعی.
اخذ تعهد از متقاضیان مسکن ملی
اخیراً وزارت راه و شهرسازی به منظور جلوگیری از انصراف متقاضیان در طول اجرای پروژه ساخت اعلام کرده است متقاضیانی که درخواستشان پذیرفته شده باید تعهد محضری دهند تا انصراف ندهند. اخذ تعهد محضری در حالی است که دولت بابت دیرکرد در ساخت و تحویل بموقع واحدها هیچ تعهدی نمیدهد. مخاطبان جوان در تماس تلفنی با دفتر روزنامه با اعلام این موضوع خواستار پیگیری شدهاند. به گفته آنها، چرا دولت بابت تأخیرش تعهدی به متقاضیان نداده و ضرر و زیان شامل این قراردادها نمیشود؟ اما اگر متقاضی این تعهد را تحویل ندهد، درخواستش به بانک ارسال نمیشود و در مرحله نخست باقی میماند؟
به نظر میرسد وزارت راه و شهرسازی به منظور اقناع عموم مخاطبانش، با شفافسازی متقاضیان را با خود همراه کند تا این پروژه ملی که پاشنه آشیل دولت مردمی محسوب میشود تا پایان دوره چهار ساله به سرانجام خوبی برسد.