سرویس اقتصادی جوان آنلاین: حجم عرضه ارز توسط بانک مرکزی به صرافی‌های مجاز افزایش قابل توجهی داشته است. در هفته‌های اخیر علاوه بر تسهیل‌گری در فرآیند خرید ارز رسمی، سهمیه سالانه افراد نیز از ۲هزار یورو (یا معادل آن به دیگر ارز‌ها) به ۵هزار یورو افزایش یافته است. کارشناسان وضعیت عرضه‌های بانک مرکزی را نشان دهنده وضعیت مناسب ذخایر ارزی کشور می‌دانند. با این حال برخی از جریانات با آدرس غلط دادن همچنان به دنبال آن هستند تا احیای برجام را تنها شرط کاهش قیمت دلار بدانند. یکی از فعالان رسانه‌ای اصلاح طلب در این زمینه نوشت: اگر قرار است اتفاقی در زمینه مذاکرات بیفتد خبر درمانی اثرگذار نیست. همچنین یکی از روزنامه‌ها نیز به نقل از مسعود نیلی به ارتباط میان قیمت ارز و تحریم پراخت و بخشی از گرانی دلار را به تحریم‌ها و فشار‌های خارجی و کاهش میزان فروش نفت و مشکل وصول ارز حاصل از فروش نفت مرتبط دانست و نوشت: در زمانی که آحاد اقتصادی انتظار دارند در ماه‌های آینده گشایشی در منابع ارزی حاصل شود حتی اگر به صورت واقعی این گشایش ایجاد نشده باشد، اما به دلیل آثار روانی قیمت ارز کاهشی خواهد شد. برعکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی اگر چشم انداز این باشد که فشار‌های بیرونی تشدید و افزایش می‌یابد، بدین معناست که عامل دوم یعنی محدودیت دسترسی به ارز در انتظارات مردم بیشتر می‌شود بنابراین منجر به افزایش نرخ ارز می‌شود. اصرار به مساله محدودیت ارزی، با توجه به گزارش‌های رسمی بانک مرکزی و تاکید این نهاد بر سبقت عرضه بر تقاضا و همچنین استقبال کم از عرضه‌ها در سامانه نیما، ادامه همان مسیر شرطی شدن اقتصاد است.
وضعیت مناسب ذخایر ارزی
در هفته‌های اخیر به دلایل احتیاط فعالان ارزی پس از دیدار حسین امیرعبداللهیان با وزیر خارجه قطر شاهد کوچ دلالان ارزی از این بازار بودیم با این حال گزارش‌ها علی رغم وضعیت مناسب ارزی، از شکاف میان ارقام رسمی و غیر‌رسمی دلار حکایت دارد. در شرایطی که قیمت دلار هفته گذشته به ۴۳ هزار تومان رسیده، اما این افت قیمت آنچنان به مذاق فعالان آزاد خوش نیامد و این افراد با نرخ‌دهی در سطوح قیمتی بالاتر قیمت اسکناس دلار در معاملات غیر‌رسمی را افزایش دادند و امروز به ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان رساندند. این در حالی است که امروز دلار در صرافی ملی در بازار نسبت به ۳ روز قبل، با ۳۶۲ تومان کاهش قیمت، با نرخ ۴۳۴۱۲ تومان عرضه شده است. نرخ دلار در بازار متشکل یا مبادله‌ای نیز نسبت به روز‌های قبل، بدون کاهش، ۴۲،۹۹۱ تومان معامله شده است.
برخورد قضایی با سوداگران ارزی
بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به فعالیت‌های سفته بازانه در بازار ارز گفت: نیاز‌های کاذب باید محدود شود و نوع مدل سیاستگذاری به نحوی باشد که فضای سوداگری، بیم از آینده و کم شدن ارزش دارایی سبب نشود، مردم به ذخیره ارزی پناه ببرند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در این رابطه افزود: کشور نیاز‌های ارزی واقعی و کاذب دارد. با توجه به ورودی ارز و توان پاسخگویی به نیاز‌های واقعی، بیشترین مشکل کشور نیاز‌های کاذب است که برای مدیریت آن باید وارد عمل شد. مدیریت این مسئله نیاز دارد تا در بخش‌هایی با کسانی که در صدد ایجاد آشفتگی در بازار هستند، برخورد قضایی صورت گیرد و در بخش‌هایی هم باید از ظرفیت صادرکنندگان و ارز دولت بهره ببریم تا بتوانیم ارز نیمایی و آزاد را بر هم منطبق سازیم.
محبی نجم‌آبادی درباره تاثیر این تصمیم بر اقتصاد کشور ابراز کرد: مسئله این است که هم ارز تحت تاثیر تورم قرار دارد و هم تغییرات ارز ممکن است، تورم را دچار تحول سازد؛ بنابراین رابطه دو طرفه بین تورم و قیمت ارز با تثبیت قیمت به شکل واقعی و نه دستوری برای سیاستگذاری‌ها در طول سال کمک جدی خواهد کرد.
وی اظهار داشت: سیاست رئیس کل بانک مرکزی بر این است تا بازار را با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان را به تعادل برساند و پیشنهاد مجلس هم این است که سامانه‌ای طراحی شود تا نیازمندان، ارز خود را به راحترین شکل و قیمت مناسب تهیه کنند.
گشایش‌های ارزی جدید در راه است؟
در هفته سوم بهمن یکی از خبر‌های مهم بازار ارز، ارائه مجوز بهارستانی‌ها به بانک مرکزی بود. نمایندگان مجلس به بانک مرکزی برای مداخله در بازار و خرید و فروش ارز مجوز رسمی دادند. نمایندگان مجلس با اصلاح برخی مواد طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران جهت تامین نظر شورای نگهبان موافقت کردند و در این راستا به بانک مرکزی اجازه دادند برای تحقق سیاست‌های ارزی خود، در بازار ارز مداخله و نسبت به خرید و فروش ارز یا اوراق ارزی اقدام کند. پیش از این نیز محمد رضا فرزین رئیس بانک مرکزی از مداخله ارزی و نرخ سازی در بازار ارز خبر داده بود. تحلیلگران ارزی می‌گفتند با این مجوز سایه بازار ساز در بازار سنگین‌تر خواهد شد.
همچنین احتمال گشایش‌های ارزی بین ایران و چین نیز می‌تواند قیمت ارز را به تعادل برساند. سید ابراهیم رئیسی قرار است با هیات همراه سه شنبه هفته جاری به دعوت شی جین پینگ رئیس جمهور چین به پکن برود تا در این سفر سه روزه، مراسم‌هایی از جمله امضاء اسناد همکاری، نشست مشترک تجار و فعالان اقتصادی، دیدار با ایرانیان مقیم چین و... با حضور رئیس دولت سیزدهم برگزار شود.
در این سفر محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی، رئیس جمهور را همراهی خواهد کرد تا بتواند ضمن گسترش همکاری‌های بانکی زمینه برای گشایش‌های ارزی را فراهم کند.
فرزین از ابتدای ورود به بانک مرکزی ارتقای دیپلماسی اقتصادی به ویژه در حوزه بانکی را در دستور کار قرار داده و پیش از این نیز از مذاکرات با کشور‌های از جمله قطر، امارات، چین و عراق در قالب دیپلماسی پولی و بانکی خبر داده بود.
او در این باره اعلام کرد که نتیجه این مذاکرات آزاد شدن بخش زیادی از منابع ارزی مسدود شده است که در حال حاضر در سامانه نیما از آن استفاده می‌کنیم و در همین راستا به عمان هم سفر می‌کنم.
