جوان آنلاین: دونالد ترامپ در عرض چند روز، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را به کاخ سفید برد، پشت در‌های بسته با او ملاقات کرد و بعد از این دیدار، از شروع فرآیند مذاکراتی با ایران از روز شنبه آینده خبر داد؛ مذاکراتی که البته به ادعای او «مستقیم» خواهد بود ولی وزیر خارجه ایران، با فاصله‌ای کوتاه، این را روشن کرد که مذاکره در عمان با امریکا، غیرمستقیم است و تأکید کرد که سوای مستقیم یا غیرمستقیم بودن مذاکرات، چیزی که مهم است «جدی بودن یا جدی نبودن طرفین در مذاکرات، نیات طرفین در مذاکره و اراده برای رسیدن به یک راه‌حل است.» عراقچی همچنین در یادداشتی که در واشینگتن‌پست منتشر کرده، تلویحاً گفته که شرط تبدیل مذاکرات غیرمستقیم به مستقیم که او از تعبیر «حرکت رو به جلو امروز» برای آن استفاده می‌کند، این است که هیچ «گزینه نظامی» نمی‌تواند وجود داشته باشد و «هیچ راه‌حل نظامی» هم در دسترس نیست.
به گزارش «جوان»، جدید‌ترین سفر بنیامین نتانیاهو به واشینگتن، سفری عجیب بود. همین دو ماه قبل بود که نتانیاهو به واشینگتن دی‌سی رفت تا رئیس‌جمهور شدن دونالد ترامپ را تبریک بگوید، بنابراین، طبق روال معمول، دلیل چندانی برای رفتن مجدد او به واشینگتن وجود نداشت و گزارش‌ها هم نشان می‌دهد که درخواستی هم از طرف اسرائیل برای سفر مجدد وجود نداشته است. با این حال، ترامپ دوشنبه شب، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را برای مذاکره به کاخ سفید برد، دو ساعت پشت در‌های بسته با او گفت‌و‌گو کرد و در پایان، در حضور خبرنگاران گفت که امریکا روز شنبه مذاکره مستقیم با ایران را شروع خواهد کرد، مذاکراتی که او از تعبیر مذاکرات «سطح بسیار بالا» و «جلسه بسیار بزرگ» برای آن استفاده کرد. ترامپ یک بار دیگر گفت که ما «مستقیماً با آنها (ایران) سر و کار داریم و شاید قرار باشد معامله‌ای انجام شود»، معامله‌ای که او گفت که در صورت انجام «عالی» خواهد بود، این واقعاً برای ایران عالی خواهد بود. با وجود ابراز امیدواری ترامپ به موفق بودن معامله با ایران، او احتمال شکست مذاکرات را رد نکرد. خبرنگاری از ترامپ پرسید که خیلی از افراد معتقدند که این گفتوگوها به جایی نمی‌رسد زیرا ایرانی‌ها هرگز برنامه هسته‌ای خود را رها نمی‌کنند که او جواب داد: «شاید هم (توافق) نشود. این (هم) ممکن است» که در واکنش به این موضع ترامپ، خبرنگار مجدداً از او پرسید: «اگر دیپلماسی شکست بخورد، آیا ایالات متحده تحت رهبری شما آماده اقدام نظامی برای نابودی برنامه هسته‌ای ایران و رفع این تهدید است؟» که در پاسخ به این سؤال، ترامپ بدون اینکه پاسخ صریحی درباره مشارکت امریکا در اقدام نظامی بدهد، گفت: «فکر می‌کنم اگر مذاکرات با ایران موفقیت‌آمیز نباشد، ایران در خطر بزرگی قرار خواهد گرفت؛ و من از گفتن آن متنفرم. خطر بزرگ، زیرا آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند. این یک فرمول پیچیده نیست.»
«فعلاً» فقط مستقیم
هنوز ساعتی از موضع ترامپ در ملاقات با نتانیاهو نگذشته بود که عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در توئیتی ادعای ترامپ درباره مذاکره ایران و امریکا در روز شنبه را تأیید، اما تأکید کرد که این مذاکرات غیرمستقیم خواهد بود. او نوشت: «ایران و امریکا روز شنبه در عمان برای گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم در سطح عالی دیدار خواهند کرد» و تأکید کرد: «به همان اندازه که یک امتحان است، فرصت است. توپ در زمین امریکاست». نه ایران و نه امریکا توضیحی درباره جزئیات شکل مذاکره نداده‌اند و مشخص هم نیست که چرا ترامپ به‌رغم موضع رسمی ایران درباره مذاکره غیرمستقیم، روی شکل مذاکرات اصرار کرده است.
عراقچی صبح دیروز هم بار دیگر تأکید کرد: «مذاکرات غیرمستقیم، شیوه مذاکراتی مورد پذیرش ایران است و قراری برای تبدیل سریع آن نگذاشته‌ایم.» عراقچی معتقد است که «شکل مذاکره، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به نظر من در درجه اول نیست. آنچه که واقعاً اهمیت دارد، مؤثر بودن یا غیرمؤثر بودن مذاکرات، جدیت طرفین و نیات آنها و اراده آنها در رسیدن به توافق است. در این زمینه، ما شکل مذاکره را تابع مسائل مختلفی می‌دانیم و به همین دلیل مذاکرات غیرمستقیم را انتخاب کرده‌ایم.» عراقچی افزود: «دلیل این انتخاب این است که مذاکراتی که آنها به وسیله فشار و تهدید نکات خود را تحمیل کنند، در واقع دیکته کردن است و ما به این شیوه اعتقادی نداریم. مذاکره غیرمستقیم می‌تواند تضمین‌کننده یک گفت‌وگوی واقعی و مؤثر باشد. ما هم به این شیوه پیش خواهیم رفت.» عراقچی همچنین در یادداشتی که غروب دیروز واشینگتن‌پست آن را منتشر کرد، سیاست ایران در مذاکره با امریکا را تشریح کرد و گفت که مذاکراتی که روز شنبه در عمان کلید خواهد خورد، حداقل از جانب ایران «نه نمادین بوده و نه تشریفاتی» است: «ما آن را نشان‌دهنده تلاشی واقعی برای شفاف‌سازی مواضع و گشودن پنجره‌ای به سوی دیپلماسی می‌دانیم.»
تضمین نبودن راه‌حل نظامی
به گفته عراقچی مذاکرات در عمان «به همان اندازه که یک امتحان است، فرصت است» و مدل مذاکرات غیرمستقیم که ایران در مذاکرات بر آن اصرار دارد نیز مدل جدیدی نیست و در واقع همان کاری است که امریکایی‌ها خودشان در مورد اوکراین به همین شیوه عمل می‌کنند: «ایالات متحده خود در حال میانجیگری در مذاکرات غیرمستقیم بین روسیه و اوکراین است؛ یک درگیری بسیار شدیدتر و پیچیده‌تر که جنبه‌های استراتژیک، ارضی، نظامی، امنیتی و اقتصادی را به دنبال دارد.» او گفته است: «من شخصاً تجربه رهبری مذاکرات غیرمستقیم با امریکا را نیز دارم. با میانجیگری اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱، این فرآیند - اگرچه پیچیده‌تر و سخت‌تر از تعامل مستقیم - ممکن و سازنده بود. اگرچه در آن زمان از خط پایان عبور نکردیم، اما عمدتاً به دلیل نبود عزم واقعی دولت بایدن بود.» او گفته که پیگیری مذاکرات غیرمستقیم یک تاکتیک (نیست) یا (اینکه) بازتاب (هم) ایدئولوژی نیست، بلکه یک انتخاب استراتژیک است که ریشه در تجربه دارد. ما با دیوار قابل‌توجهی از بی‌اعتمادی روبه‌رو هستیم و تردید‌های جدی در مورد صداقت نیات داریم که با اصرار ایالات متحده بر از سرگیری سیاست «فشار حداکثری» قبل از هرگونه تعامل دیپلماتیک بدتر شده است.» عراقچی در یادداشت واشینگتن‌پست تلویحاً، مذاکره مستقیم را هم رد نکرده و ظاهراً نظر او این است که در مرحله اول مذاکرات غیرمستقیم، امریکا باید تضمین کند که دنبال گزینه نظامی نیست: «برای حرکت رو به جلو امروز، ابتدا باید توافق کنیم که هیچ «گزینه نظامی» نمی‌تواند وجود داشته باشد، چه رسد به یک «راه‌حل نظامی». وزیر خارجه ایران نوشته که «صرف دلار‌های مالیات‌دهندگان برای تشدید حضور نظامی ایالات متحده در منطقه ما، که به طور بالقوه سربازان امریکایی را دور از خانه به خطر می‌اندازد، برای یک نتیجه دیپلماتیک مفید نیست. ملت سرافراز ایران که دولت من برای بازدارندگی واقعی بر نیروی آن تکیه دارد، هرگز زورگویی و تحمیل را نمی‌پذیرد.» به گفته عراقچی دونالد ترامپ «ممکن است برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته‌ای امضا شده در سال ۲۰۱۵) را دوست نداشته باشد، اما (این توافق) حاوی یک تعهد حیاتی است: «ایران مجدداً تأکید می‌کند که تحت هیچ شرایطی ایران هرگز به دنبال، توسعه یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد بود». نکته دیگری که عراقچی بر آن تأکید کرده، چیزی است که به تعبیر او «یک تصور غلط جدی» است: «بسیاری در واشینگتن ایران را از منظر اقتصادی کشوری بسته معرفی می‌کنند. حقیقت این است که ما پذیرای کسب‌وکار‌های سراسر جهان هستیم. این دولت‌های ایالات متحده و موانع کنگره و نه ایران هستند که شرکت‌های امریکایی را از فرصت تریلیون دلاری که دسترسی به اقتصاد ما نشان می‌دهد دور نگه داشته‌اند.» عراقچی ادامه داده است: «پیشنهاد ما برای مذاکرات غیرمستقیم همچنان روی میز است. ما معتقدیم که اگر اراده واقعی وجود داشته باشد، همیشه راهی برای جلو وجود دارد. همان‌طور که تاریخ اخیر نشان داده است، تعامل دیپلماتیک در گذشته مؤثر بوده و هنوز هم می‌تواند کارساز باشد. ما حاضریم قصد صلح‌آمیز خود را روشن کنیم و اقدامات لازم را برای رفع هرگونه نگرانی احتمالی انجام دهیم. به نوبه خود، ایالات متحده می‌تواند با نشان دادن اینکه به هر توافقی که انجام دهد پایبند است، نشان دهد که در مورد دیپلماسی جدی است. اگر به ما احترام گذاشته شود، متقابلاً پاسخ خواهیم داد.»
دنبال صلحیم ولی تسلیم هم نمی‌شویم
به نوشته وزیر خارجه «افزایش (قوای) نظامی» که امریکایی‌ها با تقویت ادوات جنگی در اطراف ایران و همچنین پایگاه دیه‌گو گارسیا در حال انجام آن هستند «دقیقاً سیگنال مخالف را ارسال می‌کند.» عراقچی تأکید می‌کند: «ایران دیپلماسی را ترجیح می‌دهد، اما می‌داند چگونه از خود دفاع کند. ما هرگز در گذشته تسلیم تهدیدات نشده‌ایم و نه اکنون و نه در آینده تسلیم آن نخواهیم شد. ما به دنبال صلح هستیم، اما هرگز تسلیم را نمی‌پذیریم.» عراقچی در پایان نوشته است: «اکنون توپ در زمین امریکاست. اگر به دنبال یک راه‌حل دیپلماتیک واقعی است، ما قبلاً راه را نشان داده‌ایم. اگر در عوض به دنبال تحمیل اراده خود از طریق فشار است، باید این را بداند: مردم ایران با قاطعیت به زبان زور و تهدید به شیوه‌ای متحد پاسخ می‌دهند. این شانس برای ایالات متحده وجود دارد که بالاخره رئیس‌جمهور صلح داشته باشد. اینکه از این فرصت استفاده کنیم یا نه یک انتخاب است.»
حمایت روسیه، شکست نتانیاهو
در حالی که مذاکرا ت قرار است در عمان برگزار شود، احسان صالحی دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت تن دادن امریکا به مذاکره مستقیم در عمان (و حذف امارات) را حاکی از دست برتر ایران دانسته است. وال استریت ژورنال هم به نقل از مقامات دولت ترامپ نوشته که امریکا برای جلوگیری از طولانی شدن مذاکرات با ایران قصد دارد با ایران مذاکره مستقیم انجام بدهد: «ما نمی‌خواهیم تلاش‌های شکست‌خورده دولت بایدن برای احیای توافق هسته‌ای را تکرار کنیم».
تارنمای خبری آکسیوس دیروز به نقل از دو منبع آگاه نوشت که «استیو ویتکاف»، فرستاده رئیس‌جمهور امریکا در خاورمیانه، ریاست هیئت مذاکره‌کننده امریکایی در مذاکرات هسته‌ای با ایران در عمان را بر عهده خواهد داشت. در حالی که «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین روز سه‌شنبه گفت که مسکو از گفت‌و‌گو‌های ایران و امریکا بر سر موضوع هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و حامی حل‌وفصل سیاسی این موضوع است، آژانس رسانه‌ای رژیم صهیونیستی گزارش داد که سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم به واشینگتن ناتمام ماند و به صورت مشکوک و ناگهانی به پایان رسید.
روزنامه صهیونیستی اسرائیل‌هیوم نیز افزود که شوک و عصبانیت در چهره افراد هیئت اسرائیلی در واشینگتن به وضوح دیده می‌شد. مجله «تایمز آف اسرائیل» نیز سفر نتانیاهو به کاخ سفید را ناامید کننده خواند. این مجله با استناد به ادعای مذاکرات مستقیم ایران و امریکا توسط ترامپ، سفر مذکور را ناامیدکننده توصیف کرد. نیو دیمور، سخنگوی یائیر لاپید، رئیس مخالفان کابینه رژیم صهیونیستی نیز در واکنش به نیمه‌کاره‌بودن این سفر گفت: رسانه‌های اسرائیل باید حقیقت را همان‌گونه که هست به مردم بگویند؛ این یکی از تحقیرآمیزترین دیدار‌ها برای یک نخست‌وزیر اسرائیل در تاریخ بود که به تحقیر اسرائیل مقابل دوربین‌های زنده و شکست کامل اسرائیل منجر شد و حتی تعرفه‌های گمرکی نیز کاهش نیافت. وی افزود: ترامپ از نتانیاهو فقط به‌عنوان یک گلدان تزئینی برای مشروعیت‌بخشی به مذاکرات با ایران استفاده کرد.
