جوان آنلاین: نهمین جشنواره ملی تئاتر ایثار از ششم تا ۱۰ اسفند به میزبانی بنیاد شهید و امور ایثارگران به دبیری محمد کرم‌اللهی در تهران برگزار شد. در این جشنواره ۱۷ اثر در دو بخش صحنه‌ای و خیابانی با سوژه‌هایی مرتبط با حوزه ایثار و مقاومت روی صحنه رفتند و توانستند نظر علاقه‌مندان را جلب کنند. با دو کارگردان حاضر در این جشنواره به گفت‌و‌گو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
نویسنده و کارگردان نمایش «وقتی کلاغ‌ها آواز می‌خوانند»:
عصاره تئاتر ایران در ژانر مقاومت را در جشنواره ایثار می‌بینیم
نمایش «وقتی کلاغ‌ها آواز می‌خوانند» به نویسندگی و کارگردانی شهرام سلطانی از اراک در تماشاخانه ماه اجرا شد. سلطانی درباره فضای نمایشی که روی صحنه برد، می‌گوید: داستان نمایش به روز‌های ابتدایی و آغازین جنگ اشاره دارد و در جنوب کشور اتفاق می‌افتد. دو برادر برای ماهیگیری رفته‌اند که با حمله رژیم بعث، یکی از این برادران مورد آسیب شدید از ناحیه گلو قرار می‌گیرد. برادر دیگر برای اینکه صدای ناله‌های برادرش به گوش دیگر دشمنان نرسد او را درون آب می‌گذارد و حالا تماشاگران شاهد ادامه روند داستان آن هم در شبی که قرار بوده تا برای برادری که زخمی شده به خواستگاری بروند، هستند. سلطانی ادامه می‌دهد: داستان این نمایش همگی زاییده ذهن من به عنوان نویسنده است و تاکنون از سوی کارگردانان دیگری نیز با شیوه‌های متفاوت روی صحنه میزبان مخاطبان بوده است. از آنجا که بخشی از نمایش در شط و دریا روایت می‌شود، سعی کردیم در فضاسازی از استخر آب که نشان‌دهنده دریا و خلیج است بهره ببریم تا جذابیت بصری برای تماشاگران داشته باشد.
این کارگردان با بیان اینکه جشنواره ایثار جزو جشنواره‌های رده الف ماست، بیان می‌کند: جشنواره ملی تئاتر ایثار جشنواره وزین و باشخصیتی است چراکه اکثراً آثار این رویداد هنری ماحصل تمامی جشنواره‌هایی است که در طول سال برگزار می‌شود. در واقع آثار درخور و شایسته‌ای در این رویداد به رقابت می‌پردازند. فراخوان این رویداد معمولی نیست و بین اهالی تئاتر بسیار حرفه‌ای شمرده می‌شود و رویکرد مشخصی دارد. خوشبختانه از کار‌هایی که این دوره آمده مشخص است که سطح کیفی آثار بالا رفته و این نشان‌دهنده قضاوت عادلانه در زمان بازبینی است. کارگردان نمایش «وقتی کلاغ‌ها آواز می‌خوانند» می‌گوید: کار‌های این حوزه از نظر کیفی خوب هستند، اما کاش این آثار از نظر کمی هم بیشتر باشد. همه ما شرایط اقتصادی و سختی‌های آن را که تاری دور هنر تئاتر تنیده است، درک می‌کنیم، اما با وجود این اگر تمهیدی برای حضور گروه‌های بیشتری داشته باشد، قطعاً بهتر خواهد بود. جشنواره ملی ایثار، جشنواره‌ای است که عصاره تئاتر ایران در ژانر مقاومت را در آن شاهد هستیم.
کارگردان نمایش خیابانی «به توان نفس‌هایت»:
نمایش خیابانی ظرفیت بالایی در یادآوری فرهنگ ایثار به مردم دارد
آدینه رحیم‌نژاد، کارگردان نمایش خیابانی «به توان نفس‌هایت» در مورد دلایل شرکت در این جشنواره می‌گوید: جشنواره ملی تئاتر ایثار جزو جشنواره‌های معتبر است که نهمین دوره از آن در حال سپری شدن است و همیشه دغدغه من کار‌های با موضوع ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است و به نظرم این دوره در تهران اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد. در چندین دوره قبل جشنواره شرکت کردم و این دوره به عنوان کارگردان و نویسنده در خدمت دوستان هستم.
رحیم‌نژاد در مورد موضوع و پیام اثرش توضیح می‌دهد: دغدغه اصلی من موضوع زنان است و تا به امروز در موضوعاتی که کار کرده‌ام مسائل زنان را در آثارم مطرح کرده‌ام. تیتر یک خبر من را سراغ شکل‌گیری این موضوع برد؛ آن چیزی نبود جز ۶۴زنی که صدام حسین را عاصی کرده بودند. این ۶۴ نفر تنها گوشه‌ای از زنان پشتیبان جنگ هستند که در رختشویخانه بیمارستان کلانتری اندیمشک ملحفه‌ها و لباس رزمندگان را می‌شستند و بر اثر لباس‌های آغشته به مواد شیمیایی، بعضی از این زنان شیمیایی می‌شوند و در پایان، نمایش خیابانی «به توان نفس‌هایت» شکل گرفت.
او درباره تعامل با مخاطبان در تئاتر خیابانی بیان می‌کند: یکی از مزایای تئاتر خیابانی تعامل با مخاطب است و زمانی اجرای یک اثر خیابانی جذابیت پیدا می‌کند که بتواند در روند اجرای اثر مخاطب تعامل داشته باشد. ایثار مقوله‌ای است که بسیاری از کلیدواژه‌هایی را که در زندگی مردم جریان دارد در خود نهفته دارد. ما در تئاتر خیابانی محدودیت زمانی داریم و باید در کمترین زمان بیشترین پیام را به مخاطب القا کنیم. اولین نکته در آماده‌سازی نمایش برای من اهمیت داشت که به موضوع ۶۴ زن پشتیبان جنگ وفادار باشم.
رحیم‌نژاد همچنین شرایط تئاتر خیابانی را این‌گونه توصیف می‌کند: تئاتر خیابانی برای مردم است و زمانی معنا پیدا می‌کند که به اجرای عموم برسد. ما وقتی از ترویج فرهنگ ایثار و شهادت صحبت می‌کنیم و قرار است موضوعی را فرهنگ‌سازی کنیم، باید به اجرای عمومی آثار فکر کنیم. نمایش خیابانی ظرفیت بالایی دارد تا بتواند این فرهنگ‌سازی ایثار را بیش از پیش برای مردم یادآوری کند. اگر آثار فقط صرفاً به جشنواره ختم نشود و بنیاد شهید و مراکز استان‌ها از آثار حمایت کنند، شرایط خوبی برای تئاتر خیابانی وجود خواهد داشت.
