به رغم مخالفتهای جهانی با طرح ترامپ برای انتقال مردم غزه به کشورهای مصر و اردن، دولتمردان کاخ سفید همچنان روی خواسته جاهطلبانه خود پافشاری میکنند. در تازهترین اقدام برخی منابع اعلام کردند که واشینگتن پیشنهاد وسوسهانگیزی را به مصر داده تا در ازای دریافت ۲۵۰ میلیارد دلار، از ساکنان غزه پذیرایی کند؛ طرحی که حتی در داخل امریکا نیز طرفدارانی پیدا نکرده و مقامات این کشور آن را شرمآور خواندهاند. فلسطینیان نیز ادعای خیرخواهانه ترامپ را رد کرده و هشدار دادند که جایگزینی اشغالگر امریکایی به جای اسرائیل برای تسلط بر غزه را نخواهند پذیرفت.
درحالی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا پیشتر مدعی شده بود که به جنگ غزه خاتمه خواهد داد و توقف جنگ و امضای آتشبس بین حماس و اسرائیل را نیز به نام خود زده بود، اما در روزهای اخیر با رونمایی از طرح جنجالی خود برای آینده غزه، مناقشه فلسطینی را وارد فاز جدیدی از بحران کرده است. پس از دیدار ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر صهیونیستی که در آن سناریوی کوچاندن مردم غزه به اردن و مصر بهطور رسمی اعلام شد و ترامپ ادعا کرد که رهبران قاهره و امان با این طرح موافقت خواهند کرد، اکنون ابعاد جدیدی از این ماجرا برملا شده است که نشان میدهد دولت جدید واشینگتن به هر نحوی شده میخواهد غزه را از فلسطینیان خالی کند.
مصطفی بکری، نماینده پارلمان مصر و یکی از اصحاب رسانه این کشور در یک برنامه تلویزیونی در شبکه صدیالبلد گفت: دونالد ترامپ به عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر مبلغ مالی ۲۵۰ میلیارد دلار و حل بحران سد النهضه با حفظ حقوق آبی مصر در این سد را در ازای موافقت با کوچاندن فلسطینیها از نوار غزه پیشنهاد داد. بکری تأکید کرد: «السیسی به مواضع خود پایبند ماند و بر مخالفت با کوچاندن مردم غزه پافشاری کرد. مصر به تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی پایبند است.»
وی ضمن اشاره به تضاد شدید در مواضع قاهره و واشینگتن گفت: «آیا وارد جنگی با اسرائیل خواهیم شد؟ آیا امریکا روابط اقتصادی با مصر را قطع کرده و کشور ما را محاصره اقتصادی خواهد کرد؟» پیش از این رسانههای امریکایی از آمادگی مصر برای اقدام نظامی به منظور مقابله با هرگونه کوچاندن اجباری مردم غزه به شبهجزیره سینای مصر خبر داده بودند.
طرح غیرقابل اجرا
حتی اگر مصر با این طرح ترامپ موافقت کند اجرای آن با چالشهای اساسی روبهرو خواهد بود. ایجاد زیرساختهای لازم برای اسکان ۲ میلیون نفر نیازمند سرمایهگذاری عظیمی است که حتی با ۲۵۰میلیارد دلار نیز ممکن است پایدار نباشد و با توجه به بحرانهای اقتصادی و اجتماعی که مصر در یک دهه اخیر با آن دست به گریبان است، اسکان فلسطینیان در صحرای سینا میتواند تبعات منفی اقتصادی و امنیتی برای این کشور به همراه داشته باشد.
اردن نیز که یکی از کشورهای مقصد برای پذیرش ساکان غزه معرفی شده است، از زمان تأسیس رژیم صهیونیستی جمعیت زیادی از فلسطینیان آواره را در خود جای داده و به همین دلیل مخالف اسکان بیشتر آوارگان فلسطینی است، زیرا این موضوع میتواند تعادل داخلی این کشور را بر هم بزند. این طرح به دلایل سیاسی، انسانی و اجرایی بسیار بعید است که عملی شود و مخالفان منطقهای، واکنش منفی جامعه جهانی و مشکلات اجرایی، آن را به یک پیشنهاد غیرواقعبینانه و پرچالش تبدیل کرده است.
در روزهای گذشته بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که ترامپ با اخراج مردم غزه دنبال این است تا مسیر اشغالگری اسرائیل را هموار کند، اما اکنون ترامپ از سیطره امریکا بر این باریکه سخن میگوید. به گزارش «تایمز اسرائیل»، ترامپ روز پنجشنبه در پستی در شبکه اجتماعی تروث عنوان کرد: نوار غزه در پایان جنگ توسط اسرائیل به ایالات متحده تحویل داده میشود. وی بار دیگر بر طرح خود مبنی بر اینکه تمام جمعیت نوار غزه کوچانده خواهند شد، تأکید کرد و افزود: مردم غزه در جوامع بسیار امنتر و زیباتر، با خانههای جدید و مدرن در منطقه اسکان داده میشوند. ترامپ در توضیح طرح خود برای پاکسازی نژادی ملت فلسطین در نوار غزه و اشغال آن به دست امریکا گفت: «هیچ سربازی از امریکا برای حضور در غزه نیاز نخواهد بود، زیرا امریکا با همکاری تیمهای توسعه بزرگ از سراسر جهان، به آرامی و با دقت شروع به ساخت چیزی خواهد کرد که به یکی از بزرگترین و دیدنیترین پروژههای توسعهای در نوع خود روی زمین خواهد شد.»
از سوی دیگر، نتانیاهو هم که با آمدن ترامپ، جسارت بیشتری پیدا کرده است برای اینکه طرح اشغالگری در غزه را اجرایی کند، به کشورهای حامی فلسطین شاخ و شانه میکشد که موضعشان را در این باره شفاف اعلام کنند. نتانیاهو روز پنجشنبه تأکید کرد: قطر باید انتخاب کند که به خاطر خاورمیانه جدید در کدام صف میایستد. ما گفتیم برای آزادی اسرایمان میتوانیم خیلی روی قطر حساب باز کنیم. نمیتوان این مسئله را نادیده گرفت که قطر شبکه الجزیره را اداره میکند که جهان عربی و اسلامی را تحریک میکند. من خوشحال هستم که توانستیم تعداد زیادی از اسرا را آزاد کنیم و میخواهم بقیه را نیز آزاد کنم. نتانیاهو به شبکه ۱۴ تلویزیون صهیونیستی گفت: «من هیچ توافق عادیسازی را که اسرائیل را در معرض خطر قرار دهد امضا نمیکنم. تشکیل کشور فلسطین بعد از ۷ اکتبر پاداش بزرگی به «تروریسم» است. تشکیل کشور فلسطین تنها پیروزی بزرگی برای حماس نیست بلکه برای ایران نیز هست و یک شکست برای ما محسوب میشود.»
مخالفتهای بینالمللی با طرح ترامپ
هرچند ترامپ با خوی منیت خود مدعی است که در نهایت طرح او برای مردم غزه و آینده سیاسی و امنیتی این باریکه محقق خواهد شد، اما موج واکنشهای بینالمللی به این قضیه مانع جدی بر سر راه ترامپ و نتانیاهو است. حتی در داخل ایالات متحده، چنین طرحی با مخالفت گستردهای مواجه شده است، زیرا بسیاری از سیاستمداران امریکایی از جمله دموکراتها و برخی جمهوریخواهان، از جابهجایی اجباری مردم غزه حمایت نمیکنند. همچنین، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی چنین اقدامی را تهدیدی برای ثبات منطقه میدانند.
الکساندر گرین، نماینده دموکرات مجلس نمایندگان امریکا روز پنجشنبه در یک سخنرانی ضمن محکوم کردن این طرح تأکید کرد که پیشنهاد ترامپ «نوعی پاکسازی قومی است.» نماینده امریکا همچنین در سخنرانی خود از نتانیاهو انتقاد کرد و گفت که نخستوزیر اسرائیل «با دانستن تاریخ مردمش باید خجالت بکشد» که در آنجا بایستد و اجازه دهد چنین چیزهایی گفته شود. گرین با اشاره به طرح استیضاح ترامپ گفت: «من قبلاً این کار را کردهام. من اساس استیضاح را گذاشتم و این کار انجام شد. میدانم که زمان آن فرا رسیده است که دوباره پایه و اساس آن را بگذاریم.»
طرح ترامپ به قدری خطرناک است که حتی مقامات امنیتی صهیونیستی نیز با آن مخالفت کردهاند. به گزارش «یدیعوت آحارانوت»، «شلومی بیندر» رئیس واحد اطلاعات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی (آمان) در واکنش به طرح ترامپ برای کوچ اجباری فلسطینیان گفت: «طرح رئیسجمهور امریکا میتواند به وخامت فوری اوضاع در کرانه باختری بینجامد.»
به گزارش شبکه سیجیتیان، گوئو جیاکون، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در نشست خبری روز پنجشنبه در واکنش به طرح اخیر ترامپ گفت: «غزه متعلق به فلسطینیها و بخشی جداییناپذیر از خاک فلسطین است و ابزار معاملات و چانهزنیهای سیاسی نیست.» وی با اشاره به وضعیت ویرانی گسترده غزه در اثر جنگ، از جامعه بینالمللی خواست که به جای بدتر کردن اوضاع، برای ارائه کمکهای بشردوستانه و بازسازی غزه با یکدیگر همکاری کنند. «مایکل مارتین»، نخستوزیر ایرلند هم ضمن تحریکآمیز خواندن اظهارات «یسرائیل کاتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در ارتباط با تهیه طرحی برای کوچاندن و اخراج فلسطینیها از غزه، تأکید کرد: اظهارات وزیر جنگ اسرائیل تحریکآمیز بود و در حال حاضر تمرکز باید تنها بر پایان دادن به جنگ غزه باشد تا مرحله دوم آتشبس اجرایی شود و اسرای باقی مانده نیز آزاد شوند». مارتین تأکید کرد که مردم فلسطین حق دارند کشور خود را داشته باشند.
علاوه بر جامعه بینالمللی، گروههای فلسطینی نیز بار دیگر مخالفت شدید خود را با هرگونه جابهجایی جمعیتی در غزه اعلام کردند. حازم قاسم، سخنگوی حماس گفت: اظهارات ترامپ در این خصوص کاملاً غیرقابل قبول است زیرا غزه متعلق به مردم است و آنها آن را ترک نخواهند کرد و جایگزین شدن یک اشغالگر با یک اشغالگر دیگر را نخواهند پذیرفت. قاسم در گفتوگو با «العربیالجدید» تأکید کرد: «ما برای اداره غزه به هیچ کشوری نیاز نداریم و جایگزینی یک اشغالگر با یک اشغالگر دیگر را قبول نخواهیم کرد.» وی خاطرنشان کرد: «مخالفت با طرح ترامپ کافی نیست بلکه اتحاد فلسطین برای مقابله با آوارگی ضرورت دارد. ما از همه طرفها در فلسطین میخواهیم که برای مقابله با طرح ترامپ متحد شوند.» حازم قاسم ادامه داد: «این نگرانی وجود دارد که اسرائیل از اظهارات ترامپ برای گسترش جنگ در نوار غزه سوءاستفاده کند.» ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین نیز که برای حکومت بر غزه دندان تیز کرده است، به العربیه گفت: «هیچ کسی در مورد غزه با ما صحبت نکرده است، اما هیچ تصمیمی در مورد غزه بدون موافقت رهبری فلسطین گرفته نخواهد شد.»