جوان آنلاین: سفر‌های دوران کودکی بر پایه تصمیم و سلایق دیگران است؛ با هدف قبلی نیست به همین دلیل ممکن است علاقه‌ای به طبیعت شکل نگیرد. علاقه به طبیعت‌گردی و آشنایی با آن، زمانی شکل می‌گیرد که با برنامه‌ریزی و به صورت آگاهانه باشد. در اصل سفر اگر از روی خرد و معرفت باشد دستاورد و آموخته‌ای برای مسافران خواهد داشت. این تعریف از سفر را نسرین صالحی، کارشناس گردشگری و نویسنده کتاب «طبیعت‌گردی در ایران» ارائه می‌دهد. او مقالات زیادی در این حوزه دارد و کتاب‌هایی نیز در زمینه خوراکی‌های ایرانی به نگارش درآورده است. وی اشاره‌ای هم به تصمیمات آنی خانواده‌ها برای رفتن به سفر دارد و آن را علت تعداد کم سفر در بین خانواده‌ها می‌داند. وی معتقد است برای رفتن به سفر باید از قبل برنامه‌ریزی کرد تا در هر فصل، مکان مناسب آن فصل انتخاب شود. به گفته این کارشناس هر سفر باید با هدف آشتی‌دادن فرزندان با طبیعت باشد، بنابراین لازم است والدین از شرایط و علاقه‌مندی فرزندانشان آگاهی داشته باشند و آن‌ها را به مکان‌های صعب العبور و ترسناک نبرند. اگر این پارامتر‌ها رعایت شود سفری به یادماندنی خواهیم داشت.
سفری ایمن و دلچسب با حضور «راهنما»
صالحی برای سفر به بعضی مناطق از طبیعت، حضور راهنما را لازم می‌داند و می‌گوید: برای بازدید از بعضی مکان‌ها مانند کویر همراه داشتن راهنما ضروری است، چراکه حضور راهنما ما را در شناخت و علاقه به آن منطقه ترغیب و از همه مهم‌تر ایمنی سفر را تضمین و سفر را دلچسب کند. این نکته‌ای است که معمولاً خانواده‌ها کنار همه هزینه‌ها فراموش می‌کنند و توجهی به آن ندارند.
کودکان را طبیعت زده نکنیم!
این کارشناس گردشگری از کویر، جنگل و آب به عنوان عناصر طبیعت نام برده و می‌گوید:همه این عناصر در جای خود جذاب است به شرط اینکه برای بازدید هر کدام از این مناطق فصل مناسبی انتخاب شود. به طور مثال اگر در تابستان به بازدید منطقه‌ای کویری برویم یا در یک روز پاییزی یا زمستانی به بازدید منطقه جنگلی برویم این سفر قطعاً خوش نمی‌گذرد و جذابیت آن درک نمی‌شود. از طرفی انتخاب هر منطقه برای سفر در فصل مناسب خودش به فرزندان کمک می‌کند تا با طبیعت انس بگیرند و به طبیعت‌گردی علاقه‌مند شوند. از سویی والدین باید سلیقه فرزندانشان را بشناسند تا در انتخاب مکان سفر موفق باشند. ممکن است کودک با دیدن یک غار بترسد در این صورت قطعاً او از طبیعت آسیب می‌بیند و دیگر با این مدل از طبیعت انس نمی‌گیرد.
آرامش و تربیت پاسداران طبیعت، دستاورد‌های طبیعت‌گردی است
وی درخصوص دستاورد‌های طبیعت گردی در سبک زندگی و تقویت نسل‌ها اظهار می‌دارد: مهم‌ترین دستاوردی که طبیعت‌گردی به دنبال دارد آرامش است. صدای آب، پرندگان و باد از جمله صدا‌هایی است که در شهر کمتر شنیده می‌شود و باید در طبیعت به دنبال آن گشت. حس به گل و گیاهان هم مایه سبکبالی است. در کنار همه این زیبایی‌ها طبیعت‌گردی به فرزندان آموزش می‌دهد چگونه با طبیعت رفتار کنند؛ چیزی از آن برندارند و چیزی در آن نریزند. به این ترتیب کودکان دغدغه‌مند طبیعت می‌شوند و در آینده شمار زیادی از افرادی را خواهیم داشت که پاسدار طبیعت هستند. این می‌تواند از بزرگ‌ترین دستاورد‌های طبیعت‌گردی، اما به شکل صحیح و آگاهانه باشد.
هر فصل یک سفر
هر چند تعطیلات طولانی ما ایرانی‌ها در فصل تابستان تعریف شده است، اما صالحی معتقد است با برنامه‌ریزی درست و دقیق می‌توان زیبایی‌های هر فصل را با یک سفر کوتاه دید و فرزندان را از آن زیبایی‌ها بهره‌مند کرد. این هم بر می‌گردد به مدیریت والدین. وی درباره تعداد روز‌های سفر نیز معتقد است سفر کوتاه یا طولانی بستگی به شرایط اقتصادی و موقعیت کاری اعضای خانواده دارد. به لطف خدا کشورمان مکان‌های دیدنی مختلف و جاذبه‌های گوناگونی دارد که می‌توان برای سفر کوتاه یا طولانی برنامه‌ریزی کرد.
«دمای آسایش» یک سفر خوب
این کارشناس گردشگری از «دما» و «میزان بارش» به عنوان ملاک‌های انتخاب منطقه سفر نام برده و اظهار می‌دارد: «امروزه اینترنت اطلاعات مورد نیاز را به راحتی در اختیار همه قرار می‌دهد. بعضی سایت‌ها نیز راهنمای خوبی برای انتخاب زمان مناسب سفر هستند. اما خانواده‌ها بدانند دو ملاک دما و میزان بارش ملاک‌های انتخاب منطقه سفر هستند. به طور مثال دمای ۲۰درجه دمای آسایش است. اگر منطقه‌ای دمایی کمتر از ۱۴ داشت سرد است و اگر بالای ۳۰ درجه داشت گرم است و مناسب سفر نیست. میزان بارش هم اگرچه جذابیت خودش را دارد، اما در علم گردشگری بارش زیاد یک پارامتر منفی به حساب می‌آید.
سفر‌های اقتصادی
وقتی از خانواده‌ها درباره نرفتن به سفر سوال می‌شود عمده پاسخ معطوف به شرایط اقتصادی و هزینه‌های بالای سفر است. صالحی در پاسخ به این سوال و راهکار‌های سفر آسان و اقتصادی می‌گوید: مهم‌ترین پارامتر‌های هزینه سفر، اقامت، حمل و نقل و خورد و خوراک است. بعضی خانواده‌ها راه‌حل‌های کاستی این هزینه‌ها را می‌دانند و آن را انجام می‌دهند. اما لازم است به چند مورد اشاره شود. یک راه‌حل استفاده از چادر است. اگر خانواده‌ای امکان استفاده از آن را دارد می‌تواند برای پایین آوردن هزینه اقامت حداقل یک یا دو شب سفرش را از چادر مسافرتی استفاده کند. لغو سفر‌های هوایی و استفاده از خودروی شخصی هم می‌تواند هزینه‌های سفر را کاهش دهد. مورد مهم دیگری که کمتر در سفر‌ها مشاهده می‌شود خورد و خوراک‌هایی است که خود خانواده‌ها تهیه می‌کنند و در کتاب خوراک در سفر به آن اشاره شده است. باید بدانیم ۳۰درصد از هزینه‌های سفر مربوط به خورد و خوراک است، بنابراین اگر خانواده‌ها سعی کنند وعده‌های غذایی‌شان را به جای صرف در رستوران خودشان طبخ کنند قطعاً سفرشان کم هزینه خواهد بود.
سفر‌های دسته جمعی یا انفرادی؟
این کارشناس، درباره سفر‌های دسته جمعی و انفرادی می‌گوید: سفر‌های دسته جمعی برای رفتن به یک ویلا در شهر‌های شمالی سفر خوب و خوشی خواهد بود، اما برای طبیعت گردی سخت است و توصیه نمی‌شود، مگر با افراد هم سنخ و پا به کار که در یک حد توان جسمی باشند. سفر‌های دسته جمعی در بعضی مواقع محدودیت‌هایی را اعمال می‌کند، سرعت کند و دسترسی به جاذبه‌ها کم می‌شود. مثلاً برای رفتن به یک قله در بالای کوه، ممکن است یک همسفر انرژی نداشته باشد و همسفر دیگری پادرد داشته باشد؛ لذا توصیه می‌شود بسته به نوع سفر و شرایط مکانی سفر، جمعی یا محدود بودن سفر را انتخاب کنید.»
تفاوت سفر ایرانی‌ها با خارجی‌ها
هنگام سفر در گذر از شهر‌ها به خصوص اماکن تاریخی حتماً شاهد توریست‌های خارجی بوده‌اید که همه لوازم ضروری‌شان را در یک کوله به همراه دارند. این شاید برای ما ایرانی‌ها که برای رفتن به یک سفر چند روزه و چند ساعته یک یا دو چمدان لوازم همراه داریم باعث تعجب باشد، اما آن‌ها با همین حداقل‌ها سفر‌هایی طولانی را انجام می‌دهند. صالحی در تفاوت سفر ایرانی‌ها با خارجی‌ها می‌گوید: «خارجی‌ها سفرهایشان با برنامه‌ریزی است. آن‌ها برای وعده‌های غذایی برنامه‌ریزی دارند و حتماً از غذا‌های محلی تست می‌کنند. آن‌ها هم‌چنین شنیده‌ها و دیده‌هایشان را یادداشت می‌کنند، کاری که در ایرانی‌ها کمتر دیده می‌شود. این‌ها مواردی است که اگر هر ایرانی در رفتن به سفر لحاظ کند سفر او راحت و سبک، اما پربار و توأم با اطلاعات زیاد خواهد بود.»
ذهن‌ها را نسبت به زیبایی‌های کشورمان روشن کنیم
سفر خارجی یا داخلی؟ سوالی که ممکن است بعضی خانواده‌ها یک جواب شیک و لاکچری برای آن داشته باشند و به جای سفر‌های داخلی سفر‌های خارجی‌شان را به رخ بکشند. این تغییر فرهنگی متأسفانه در بین بعضی از خانواده‌ها که تعدادشان زیاد هم نیست دیده می‌شود و بدتر از آن افرادی که خود را ملزم می‌کنند به خاطر چشم و هم چشمی با گرفتن وام‌های پرسود، حداقل یک سفر خارجی را داشته باشند تا در زمان خودش آن را در کفه دیگر ترازوی دوستان قرار دهند!
صالحی می‌گوید: باید ذهن این افراد را نسبت به زیبایی‌های کشورمان روشن کنیم. باید این افراد آنچنان به کمال فکری برسند که به جای رفتن به کشور‌های خارجی، دیدن کوه‌های مریخی خودمان برایشان جذاب‌تر باشد. این وظیفه ما و رسانه‌هاست که این قبیل افراد به خصوص قشر خاکستری را به سمت جاذبه‌های ایران بکشانیم و آن جوان اندیشمندی را که شک دارد به کشور دیگر برود یا به گشت‌و‌گذار در ایران بپردازد از دودلی نجات دهیم.»
