![](/files/fa/news/1394/3/15/146283_216.jpg)
پاي وزير امور خارجه امريكا شكسته و دست به عصا شده است اما آنچنان كه از اظهارات سخنگوي وزارت خارجه امريكا بر ميآيد واشنگتن اميدوار است حتي قبل از «مهلت مقرر، يعني آخر ماه ژوئن كار تدوين توافق نهايي و ضمائم مربوطه تمام شود.» اين اميدواري كاخ سفيد كه نشانگر احساس نياز غرب به توافق با ايران است، به معناي اين نيست كه غربيها دست از تقلا براي تحميل شرايط جديد به ايران برميدارند، بنابراين مذاكره كنندگان ايران بايد تا آخرين لحظه در حال مقابله با امتيازگيري طرف مقابل باشند، به خصوص كه امريكاييها همچنان در حال اجراي بازي صداهاي متناقض هستند تا به زعم خود نيازشان به توافق با ايران را بپوشانند.
همزمان با اظهارات وزير امور خارجه ايران و همتاي چينياش درباره عامل «زياده خواهي» در مذاكرات هستهاي، سخنگوي فارسي زبان وزارت خارجه امريكا با بيان اينكه مذاكرات هستهاي وارد مرحله فوق حساس شده در مصاحبهاي گفت كه وندي شرمن (معاون وزير خارجه امريكا و ديپلمات ارشد اين كشور در مذاكرات هستهاي با ايران) همراه با بعضي اعضاي تيم مذاكره كننده عازم وين شده تا به اميد خدا قبل از مهلت مقرر(روز يازدهم تيرماه)، يعني آخر ماه ژوئن كار تدوين توافق نهايي و ضمائم مربوطه تمام شود.
آلن اير در گفت و گوي خود با بخش فارسي زبان خبرگزاري ترند جمهوري آذربايجان با تأكيد بر اينكه فكر تمديد مهلت براي رسيدن به توافق با ايران مطرح نيست، افزود: ما روي 30 ژوئن به عنوان آخرين مهلت تمركز داريم و اگر با جديت و حسننيت كار كنيم، ميتوانيم قبل از آن به توافق برسيم. اير در واكنش به سوالي درباره موضع اصولي ايران راجع به عدم ارائه اجازه بازديد از تأسيسات نظامي و مصاحبه با دانشمندان هستهاي گفت: موضع امريكا اين است كه مذاكرات صرفاً داخل اتاق مذاكرات انجام شود و نه در رسانهها اما ميشود جواب داد كه به طور كلي اصل راستي آزمايي در توافق نهايي حياتي است و اميدواريم سازوكاري در آن مورد پيدا شود كه مورد پسند همه طرفها قرار گيرد. وي با تأكيد براينكه در مورد جزئيات مسائل مهم باقي مانده اظهارنظر نميكند، افزود: حل موضوعاتي مانند زمانبندي لغو تحريمها، شفافيت و دسترسي در جهت راستيآزمايي براي رسيدن به توافق نهايي ضروري محسوب ميشود.
اظهارات اميدوارانه اير نسبت به حصول توافق در زمان مقرر در حالي است كه ششمين دور مذاكرات ايران و تمامي اعضاي گروه 5+1 با مذاكرات كارشناسي معاونان وزير خارجه كشورمان با همتايان روس، چيني و سه كشور اروپايي و امريكايي در وين آغاز شد.
صبح روز جمعه هم مذاكرات كارشناسي و رايزنيهاي دوجانبه ميان هيئتها ادامه يافت كه مهمترين آنها بازهم نشستي بود كه ميان سيدعباس عراقچي و وندي شرمن به ترتيب معاونان ظريف و كري ساعت ١٢ به وقت تهران انجام شد. محمد جواد ظريف در حاشيه نشست شانگهاي گفت: با توجه به فرصت كم باقي مانده به 11 تير ايران با طرف روسي و چيني درباره اينكه با تكيه بر تفاهمهاي لوزان و بدون زياده خواهي كار را به مسير خود برگرداند و به نتيجه برساند، صحبت كرده است. ظريف تأكيد كرد: به نظر من هميشه راهكاري براي نگارش توافق در خصوص مسائل فني هستهاي پيدا ميشود اما آنچه حصول پيشرفت در نگارش توافق را با مشكل مواجه ميكند زياده خواهيها يا همان تلاش براي طرح مسائل جديد است. همسو با ظريف وزير خارجه چين هم در نشست سه جانبه با وزراي خارجه روسيه و ايران از طرفين خواست از طرح مطالبات جديد در مذاكرات هستهاي اجتناب كنند تا گفتو گوها دشوارتر نشود؛ سخناني كه نشان ميدهد به رغم لحن مثبت اير طرفهاي شرقي نگران نقش مخرب زياده خواهي يا به تعبير ديگر طرح مطالبات جديد طرفهاي غربي در پيشبرد روند گفت و گوها با ايران هستند.
بازي مواضع متناقض
نگراني طرفهاي شرقي و ايران از طرح مطالبات جديد و به عبارت دقيقتر زياده خواهي غربي بيراه نيست به خصوص كه از امريكا صداهاي متناقض به گوش ميرسد. غايب اين دور مذاكرات يعني جان كري كه در دور آخر مذاكرات سر پيري معركه دوچرخه سواري در فرانسه گرفته بود و در تورنمنت فرضي خود مصدوم هم شد و پايش شكست، بعد از انجام عمل جراحي روي پايش ايستاده است و حالا ميتواند با عصا راه برود و از همان واشنگتن روز پنجشنبه با وندي شرمن نتايج دور جديد مذاكرات را پيگيري ميكند.
اظهارات اميدوارانه آلن اير و اصرار معنادار كري براي پيگيري مذاكرات با ايران به ظاهر صدايي را از امريكا نمايندگي ميكند كه خواستار توافق با ايران است اما اين به معناي دست برداشتن از اقدامات و اظهارات ضد توافق با ايران در كنگره امريكا و حتي به شكلي متعارض در داخل خود دولت امريكا نيست. در سطح كنگره يك رسانه امريكايي گزارش داده كه وزير انرژي امريكا در نشستي غيرعلني با نمايندگان مجلس سناي امريكا نتوانسته آنها را درباره توافق هستهاي با ايران متقاعد كند. پايگاه خبري «واشنگتن فري بيكن» روز پنجشنبه اين خبر را از قول منابعي آگاه نوشت: برخي قانونگذاران مانند باب كوركر، رئيس كميته روابط خارجي مجلس سنا با اين نگراني كه دولت اوباما قادر به عقد توافقي خوب با ايران نيست، جلسه را ترك كردند.
به نوشته فري بيكن، سناتور كوركر و ساير نمايندگان جمهوريخواه كنگره خواستار دستيابي به سندي هستند كه جزئيات دقيق آنچه دولت موقتاً بر سر آن به توافق رسيده را تشريح كند، اما مقامات دولت از تحويل چنين سندي خودداري ميكنند.
تقلاي جمهوريخواهان براي چوب گذاشتن لاي چرخ توافق با ايران به كنار، وزارت دفاع تحت اداره دولت اوباما هم در آستانه مذاكرات در آخرين گزارشاش درباره توان نظامي ايران ضمن اعتراف به توان فزاينده نظامي كشورمان توسعه فناوريهايي كه «ميتوانند براي جنگافزار هستهاي مناسب باشند» را ادامه ميدهد.
به گزارش بلومبرگ در اين گزارش روز چهارشنبه پنتاگون كه از گسترش و توسعه موشكهاي بالستيك ايران به عنوان يكي از اين فناوريها نام برده است به رغم تأكيد بر پايبندي «كامل» ايران به تعهدات هستهاي، ادعا شده است كه «به نظر ميآيد فعاليتهاي مخفي [جمهوري اسلامي] ادامه دارد.»
با اين وجود همان روز چهارشنبه، جاش ارنست، سخنگوي كاخ سفيد به خبرنگاران گفت با اينكه هنوز گزارش وزارت دفاع را نديده اما «ابعاد نظامي احتمالي» برنامه اتمي ايران، «چيزي است كه ما نشان دادهايم [در هر توافقي] ميخواهيم حل شود.»
بازي ارائه مواضع متناقض كه به نظر ميرسد تاكتيكي برنامهريزي شده براي افزايش امكان فشار بر ايران باشد تا اتفاقي ناشي از به اصطلاح گوناگوني نهادهاي تصميمسازي در ساختار سياسي امريكا، به اينجا ختم نميشود. روزنامه نيويورك تايمز كه عموماً طرفدار دموكراتهاست و معمولاً طرف دولت را ميگيرد اخيراً گزارشي جمهوريخواهپسندانه كاركرد و مدعي شد ذخيره اورانيوم غنيشده ايران 20 درصد افزايش داشته است. سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا هم در پاسخ به اين گزارش هارف در واكنش به گزارش اخير نيويورك تايمز در پيامي در صفحه توئيتر خود اين گزارش را پر از اشتباه توصيف كرد و نوشت: به هر حال اين موضوع مشكل عمدهاي در مذاكرات هستهاي جاري با ايران به وجود نميآورد.
هارف در پيامي در صفحه توئيتر خود به بخشهايي از گزارش نيويورك تايمز اشاره كرد و نوشت: شما ميگوييد كه كارشناسان و مقامات غربي دقيقاً نميدانند چرا ذخيره اورانيوم ايران به سطحي رسيده است كه حقيقت ندارد. ما دقيقاً ميدانيم كه چه خبر است و ايران از برنامه اقدام مشترك پيروي ميكند. كارشناسان معتقدند فرآيند ارسال سيگنالهاي متناقض و اتخاذ مواضع متفاوت از سوي مقامها و ساختار سياسي امريكا عمدتاً با دو هدف جلوگيري از نشان دادن ناچاري واشنگتن به توافق با ايران و از سوي ديگر فراهم ساختن زمينه اعمال فشار بر مذاكرهكنندگان ايراني طراحي و در پيش گرفته شده است اما رسانههاي غربي تقلا ميكنند اين بازي متناقض را ناشي از ساختار سياسي امريكا و اختلاف نظر واقعي دو حزب رقيب جلوه دهند.