مشاور وزیر و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور با اشاره به حضور بیش از ۶میلیون افغان در ایران گفت: حضور اتباع خارجی در کشور قانونمند و هدفمندسازی می‌شود.
نادر یار احمدی شامگاه دوشنبه در گفت‌وگویی گفت: مردم ایران در سال‌های گذشته با منش کریمانه خود همواره در قبال اتباع خارجی، به‌ویژه کسانی که به‌دلیل بحران‌های انسانی و جنگ از کشور‌های خود کوچ کرده‌اند، نقش مهمی در پذیرش و حمایت ایفا کرده‌اند. این رفتار در شرایطی شکل گرفته که غالباً فراتر از ظرفیت‌های دولتی و بدون انتظار از نهاد‌های حاکمیتی بوده است، با این حال نگرانی‌هایی در جامعه نسبت به پیامد‌های ناشی از بی‌برنامگی در حوزه اتباع خارجی به چشم می‌خورد.
وی افزود: مسئولان ذی‌ربط در حوزه اتباع و مهاجران خارجی ضمن قدردانی از رفتار بزرگوارانه مردم ایران، تأکید دارند که اکنون زمان آن فرا رسیده است با برنامه‌ریزی دقیق و مبتنی بر واقعیت‌های اجتماعی، روند مدیریت مهاجرت در کشور سامان یابد. در همین راستا، مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی کشور، واژه اتباع خارجی را از مهاجران خارجی تفکیک کرده است. یاراحمدی افزود: گروهی از اتباع با هدفی مشخص و به‌صورت قانونی وارد کشور شده‌اند، در حالی‌که عده‌ای دیگر به دلایل ناخواسته نظیر جنگ و ناامنی و گاه به‌صورت غیرقانونی، مهاجرت کرده‌اند. ایران به‌عنوان یکی از امضاکنندگان کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهندگان، خود را موظف می‌داند در چارچوب ضوابط بین‌المللی، به نیاز‌های مهاجران پاسخ دهد، حتی اگر ورود آنان به‌صورت غیرقانونی صورت گرفته باشد. مرکز امور اتباع، برای هر دو گروه چه افراد دارای مدارک و چه فاقد مدارک اقامتی برنامه‌هایی جهت قانونمندسازی، توانمندسازی و هدایت به مسیر‌های مشخص طراحی کرده است. بر اساس مقررات موجود، حتی افرادی که به‌صورت غیرمجاز وارد کشور شده‌اند نیز در صورت معرفی خود به مقامات قانونی، می‌توانند از برخی تسهیلات بهره‌مند شوند.
وی گفت: علاوه بر مهاجرانی که به دلیل بحران وارد کشور شده‌اند، ایران هم‌اکنون میزبان افرادی از بیش از ۱۰۰ملیت مختلف است. برخی از آنان به‌عنوان متخصص، کارگر ماهر یا نیروی کار ساده در کشور فعالیت دارند. اتباع افغانستان و عراق به‌لحاظ جمعیت، بیشترین حضور را در کشور دارند. درحالی‌که شمار اتباع عراقی در کشور در مقیاس هزاران نفر برآورد می‌شود، شمار اتباع افغانستانی به میلیون‌ها نفر می‌رسد.
وی افزود: در دهه‌های گذشته، ایران به‌طور خاص پذیرای مهاجران جنگ‌زده از عراق و افغانستان بوده است. با وجود پایان جنگ در برخی از این کشورها، گروهی از مهاجران همچنان تمایلی به بازگشت به وطن خود ندارند و در مناطق خاصی از ایران، به‌ویژه میهمان شهر‌های غرب کشور زندگی می‌کنند. به گفته مسئولان، در حال حاضر بیش از ۶ میلیون‌و۱۰۰هزار تبعه خارجی در ایران حضور دارند. از این تعداد، حدود ۴ میلیون نفر دارای سوابق ثبت‌شده هستند که حدود ۲ میلیون‌و۳۰هزار نفر از آنها در فرایند سرشماری‌های گذشته شناسایی شده‌اند، با این حال هنوز موقعیت قانونی رسمی برای برخی از آنان تعریف نشده است. در کنار آن، حدود ۲ تا ۵/۲ میلیون نفر نیز به‌صورت غیرمجاز در کشور حضور دارند.
وی گفت: برنامه‌ریزی برای مدیریت مهاجرت در ایران نه‌تنها در راستای تأمین منافع ملی، بلکه در راستای رعایت حقوق انسانی و تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گیرد. تأکید مسئولان بر آن است که تنها در صورت ایجاد نظم و برخورد با ورود‌های غیرقانونی، می‌توان خدمات و امکانات لازم را به‌درستی به مهاجران قانونی ارائه کرد.
یاراحمدی همچنین گفت: در راستای ساماندهی بهتر امور اتباع خارجی، مسئولیت‌های مختلف به دستگاه‌های مرتبط واگذار شده است، به عنوان مثال: سیاستگذاری و تصمیم‌گیری به عهده مرکز امور اتباع خارجی است. مدیریت اردوگاه‌ها و میهمان‌شهر‌ها در حوزه وزارت کشور قرار دارد. برخورد با افراد غیرقانونی و صدور مدارک اقامتی به عهده نیروهای انتظامی و فراجاست. وی توضیح داد: مدارک معتبر جهت اقامت، اصلی‌ترین سند برای افراد خارجی، گذرنامه است. افرادی که با گذرنامه وارد کشور می‌شوند، می‌توانند بر اساس قوانین موجود، با شرایطی مانند سرمایه‌گذاری (مثلاً سپرده‌گذاری ۱۰۰هزار دلاری به همراه اضافه‌شدن مبلغی متناسب با تعداد اعضای خانواده) اقامت دریافت کنند.
یاراحمدی اضافه کرد: در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۴، علاوه بر گذرنامه و کارت اقامت، مدرک دیگری قبول نخواهد شد. این امر به‌منظور ایجاد یکپارچگی در سرویس‌دهی به اتباع خارجی و جلوگیری از بروز ابهام در تعیین وضعیت اقامتی آنهاست.
