جوان آنلاین: محمدحسن حسینی در کانال تلگرامی خود نوشت: تویی پیمانه اسرار، گوش و چشم را بربند | نتاند کاسه سوراخ خودپیمانگی کردن.
مولانا در بیت فاخر بالا، به شیوه‌ای هنرمندانه مفهوم انباشت‌ها و متغیر‌های نرخ و حالت را از منظر نگرش سیستمی تبیین می‌کند. همان‌طور که پیش‌تر نیز در یادداشت‌های پیشین اشاره شد، شعر به واسطه ظرفیت‌های بیانی خود، قادر به خلق چنین مفاهیمی است. در ادامه تلاش می‌کنم برخی از این ظرافت‌ها در تطبیق با نگرش سیستمی را مورد بررسی قرار دهم. در این بیت، ذهن و ضمیر انسان (کاسه) به مثابه یک انباشت در نظر گرفته می‌شود که قابلیت پذیرش و نگهداری اسرار الهی را دارد. حواس (گوش و چشم) به عنوان نرخ‌های ورودی عمل می‌کنند که می‌توانند محتوای این انباشت را تحت‌تأثیر قرار دهند. در مقابل، سوراخ‌ها استعاره‌ای از نرخ‌های خروجی یا نشت‌ها هستند که موجب از دست رفتن محتوای ارزشمند این انباشت می‌شوند. توانایی حفظ اسرار (پیمانگی کردن)، در این میان به عنوان یک متغیر حالت مطلوب برای این انباشت تلقی می‌شود. نکته قابل توجه در این بیت، تأکید شاعر بر بستن ورودی‌ها برای جلوگیری از نشت و خالی شدن ظرف ذهن است. منظور از این ورودی‌ها، همان محرک‌های مزاحم و ناخالص حواس هستند که می‌توانند تمرکز را بر هم زده و موجب پراکندگی ذهن شوند. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، زبان شعر با بهره‌گیری از استعاره و تصویرسازی، به شکلی مؤثر این مفاهیم را به تصویر می‌کشد و ناتوانی ظرفی را که ورودی‌های آن کنترل نشده است، در حفظ محتوا به زیبایی نمایان می‌سازد. کاری که در مدل‌سازی‌های مرسوم پویاشناسی سیستم‌ها، با نرم‌افزار‌های مرسوم امکان‌پذیر نیست.
