جوان آنلاین: امروز مهم‌تر از هر زمان دیگری باید نسل جدید را برای آینده‌ای که در انتظارشان است، تربیت کرد. در این مسیر، وظیفه داریم سربازانی واقعی برای فرهنگ انتظار و مهدویت بسازیم. یکی از مهم‌ترین کانون‌های تربیتی که باید در این مسیر فعال و مؤثر باشد، مدارس هستند. مدارس باید به مکانی تبدیل شوند که نسل جدید در آن به درستی آموزش‌های دینی و تربیتی را دریافت کنند و با آگاهی از وظایف خود در قبال جامعه و آینده بشریت، آماده خدمت به اهداف بزرگ فرهنگی و اجتماعی شوند. بنابراین مدرسه نه تنها به عنوان یک محیط آموزشی بلکه به عنوان یک کانون تربیتی مؤثر در زمینه‌های دینی، اجتماعی و انقلابی باید بتواند نقش خود را در تحقق اهداف مهدوی و آماده‌سازی نسل آینده برای حضور در عرصه‌های مختلف به درستی ایفا کند. سراغ مسئولان دو نمونه از این مدارس رفته و با آنان درباره تربیت مهدوی دانش‌آموزان گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
«ریان» تلاش برای تربیت منتظران
مجتمع قرآن و عترت ریان (نام دروازه‌ای از بهشت برای ورود روزه‌داران) از جمله این مدارس است که بعد از فتنه سال ۱۳۸۸ با هدف تربیت نیرو‌های همتراز و اتصال نسل جدید به انقلاب مهدی (عج) به عنوان یاران واقعی شکل گرفت. شاگردان زیادی به این مؤسسه آمدند و رفتند تا اینکه با درخواست بسیاری از خانواده‌ها، این مجتمع از سال ۱۳۹۲ در مقطع پیش‌دبستانی آغاز به کار کرد و حالا هم مدرسه ریان با هدف تربیت نسلی همپای تعالیم قرآن و عترت و ارزش‌های انقلاب اسلامی که خود را برای ایفای نقش به‌عنوان منتظران واقعی امام زمان (عج) آماده می‌سازد، مشغول خدمت است. در این مدرسه، علاوه بر آموزش‌های علمی، توجه ویژه‌ای به تربیت روحیه انقلابی، جهادی و منتظرانه در دانش‌آموزان می‌شود.
آقای مصطفی کلانکی یکی از اعضای هیئت مدیره این مجتمع آموزشی است. وی بر این باور است که مجتمع در مسیر تربیت یاران امام زمان (عج) حرکت می‌کند، چراکه تربیت نسل‌های آینده باید بر اساس اصول اسلامی و انقلابی باشد تا این نسل‌ها در آینده بتوانند در عرصه‌های مختلف، در کنار انقلاب اسلامی، به‌عنوان سربازان امام زمان (عج) حضور داشته باشند.
کلانکی در مورد ویژگی‌های این مدارس گفت: «وجه تمایز این مدارس از سایر مدارس اسلامی، توجه ویژه به آموزش‌های قرآنی، حفظ و تدبر در قرآن و مفاهیم انقلابی است. این آموزش‌ها به صورت کودکانه و جذاب ارائه می‌شوند تا بچه‌ها بتوانند به اندازه ظرفیت خود از این آموزش‌ها بهره‌مند شوند و با نگاه انقلابی به مسائل روز جامعه بپردازند و درک عمیقی از اهداف انقلاب اسلامی پیدا کنند. مدرسه همچنین تلاش دارد دانش‌آموزان را برای حضور در میدان‌های جهاد تبیین، جبهه مقاومت و حمایت از انقلاب اسلامی آماده کند.»
وی افزود: «کلاس‌های تدبر در قرآن مجتمع نیز در دو سطح برگزار می‌شود، یکی برای سنین پایین‌تر که بیشتر به تدبر و درک آیات می‌پردازند و دیگری برای سنین بالاتر که شامل تفسیر و بحث‌های تدبری است. هدف این کلاس‌ها تبیین جهت‌گیری‌های انقلاب اسلامی از منظر قرآن است. این کلاس‌ها تأثیر زیادی در درک دانش‌آموزان دارند و مشارکت فعال آنها در بحث‌ها نشان از علاقه و درک عمیق آنها دارد. خانواده‌ها نیز استقبال خوبی از این کلاس‌ها دارند. مجتمع برای خانواده‌ها و بچه‌ها سواد رسانه‌ای نیز ارائه می‌دهد و رسانه را به عنوان ابزاری دو لبه معرفی می‌کند، با این هدف که دانش‌آموزان برای تصمیم‌گیری درست در فضای مجازی آموزش ببینند تا از آلودگی‌ها دور بمانند، البته والدین مانند همه زمینه‌ها نقش مهمی در این فرایند دارند.»
این عضو هیئت مدیره مجتمع ریان با اشاره به موضوع منتظران واقعی امام زمان (عج) در توضیح گفت: «در این مدارس، علاوه بر آموزش‌های قرآن و عترت، برنامه‌هایی نیز در راستای تربیت منتظران واقعی امام زمان (عج) در نظر گرفته شده است. این برنامه‌ها به بچه‌ها کمک می‌کند با درک صحیح از فلسفه مهدویت و فرهنگ انتظار، خود را آماده حضور در عصر ظهور کنند و در این راستا، مسئولیت‌پذیری و وظیفه‌شناسی در قبال آرمان‌های انقلاب اسلامی و اهداف عالی امام زمان (عج) را به‌طور عملی تجربه کنند.»
همچنین مؤسسه ریان در مناسبت‌های مختلف برنامه‌هایی با اهداف مشخص برگزار می‌کند و بر جهاد تبیین، پاسخگویی به شبهات دینی و انقلابی و مسائل جبهه مقاومت تمرکز دارد تا وظیفه خود را در این زمینه‌ها به‌خوبی انجام دهد.
همکاران و خانواده‌هایی که شاید همسو نباشند!
اما این قبیل مدارس هم مانند دیگر مدارس خالی از چالش‌ها و مشکلات نیستند. کلانکی در این باره گفت: «جذب همکاران و دانش‌آموزانی که با اهداف این مدارس همراستا نیستند، از چالش‌های اساسی این مدارس است. برخی از خانواده‌ها ممکن است به‌طور کامل با اهداف مدرسه همسو نباشند و این امر می‌تواند موجب دوگانگی در رفتار دانش‌آموزان شود، با این حال این مشکلات قابل حل است و در نهایت شاید این موارد در فضای مدرسه اصلاح شود، اما احتمالاً در آینده، به دلیل عدم‌این همکاری، نتایج مطلوبی به دست نیاید. چالش دوم مربوط به جذب همکارانی است که برخی از افراد، به رغم اینکه اشخاص خوبی هستند و نگرش انقلابی دارند، اما از آن روحیه جهادی و دغدغه‌ای که مورد نظر ماست، برخوردار نباشند. این عدم‌روحیه جهادی در روند کار تأثیر منفی می‌گذارد و به نوعی روند پیشرفت کار به سمت کارمندی‌شدن حرکت می‌کند که برای ما مطلوب نیست.»
وی در ادامه به مشکلات مالی این مدارس اشاره کرد و افزود: «از چالش‌های دیگر این مدارس، وابستگی به توان مالی مردم است که به خودکفایی آنها لطمه می‌زند. برای حل این مشکل، باید اقداماتی انجام شود تا هزینه‌ها کاهش یابد و خانواده‌ها بتوانند راحت‌تر از این مدارس استفاده کنند و شرایط برای رشد و پیشرفت این مدارس فراهم شود.»
وی در آخر با ابراز امیدواری بر همکاری والدین و مسئولان در راستای حرکت اسلامی و مهدوی‌گونه همه مدارس در کشور اظهار داشت: «در زمینه تربیت منتظران امام زمان (عج)، ریان در تلاش است از طریق برنامه‌های تربیتی و آموزشی، نسل‌های آینده را به‌گونه‌ای تربیت کند که نه تنها به عنوان انسان‌های مؤمن و با بصیرت، بلکه به‌عنوان سربازان امام زمان (عج) برای تحقق عدالت و گسترش آموزه‌های انقلاب اسلامی در دنیای امروز و فردا آماده شوند، بنابراین اگر هم‌افزایی بیشتری بین مسئولان و خانواده‌ها با این مدارس در جهت تربیت نسل‌های انقلابی و منتظران واقعی امام زمان (عج) ایجاد شود، می‌توان شاهد تغییرات چشمگیری در سطح جامعه بود و نسل‌های آینده خواهند توانست در مسیر انقلاب اسلامی، همراه با امام زمان (عج) گام بردارند.»
«موعود» در مسیر تربیت مهدوی
مجموعه مدارس موعود نیز از مؤسسات آموزشی در تهران است که سال ۱۳۸۴ تأسیس شد. این مجموعه با هدف پرورش نسل آینده با ویژگی‌های مسئولیت‌پذیری، خودباوری، اندیشه‌ورزی، مهربانی و دینداری در سه مقطع کودکستان، دبستان و دوره اول متوسطه فعالیت می‌کند و آموزش محتوای تربیت مهدوی را به صورت جدی دنبال می‌کند.
محمدصادق فدایی یکی از مسئولان این مجتمع و از فعالان فرهنگی است. وی بر این باور است تربیت مهدوی به معنای پرورش انسان‌هایی که در مسیر آرمان‌های حضرت مهدی (عج) و زمینه‌سازی برای حکومت فراگیری مهدوی گام برمی‌دارند و منتظر واقعی ظهور ایشان هستند، فقط به معنای دعا برای ظهور نیست، بلکه به معنای ساختن یک شخصیت مهدوی است که بتواند زمینه‌ساز ظهور شود.
وی در ابتدای این گفت‌و‌گو کلامش را با فرموده حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) آغاز کرد که در دیدار ۱۳۹۹/۱۰/۲۱ فرمودند: «ما که انتظار فرج داریم، انتظار ظهور حضرت بقیه‌الله (عج) را داریم، باید در این راه تلاش کنیم، باید تلاش کنیم در راه ایجاد جامعه مهدوی، هم خودسازی کنیم، هم به قدر توان‌مان، به قدر امکان‌مان، دگرسازی کنیم و بتوانیم محیط پیرامونی خود را به هر اندازه‌ای که در وسع و قدرت ماست، به جامعه مهدوی نزدیک کنیم که جامعه مهدوی، جامعه قسط، معنویت، معرفت، برادری و اخوت، علم و جامعه عزت است.»
ابعاد تربیت مهدوی چیست؟
فدایی در ادامه به ابعاد مختلف تربیت مهدوی پرداخت و گفت: «تربیت مهدوی به این معناست که فرد باید شناخت صحیح و عمیقی از امام زمان (عج) و جایگاه ایشان در هستی داشته باشد و این همان بعد اعتقادی و معرفتی است. امام زمان (عج) حجت خدا بر زمین است و شناخت ایشان کلید هدایت و سعادت انسان‌هاست. در روایات آمده است که هر کس امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلی از دنیا رفته است، بنابراین شناخت امام زمان و باور به ضرورت حکومت مهدوی از مهم‌ترین مؤلفه‌های این تربیت است. در این دوران که جهان پر از ظلم و فساد است، تنها حکومت عدل الهی می‌تواند این مشکلات را اصلاح کند. باور به غیبت امام، به معنای نبودن ایشان نیست، بلکه به معنای پنهان بودن ظاهری ایشان است. غیبت امام آزمونی برای مؤمنان است تا در دوران سختی دین خود را حفظ کنند.»
وی افزود: «یک فرد مهدوی باید از نظر اخلاقی رشد کند و ویژگی‌هایی را در خود پرورش دهد که او را شایسته یاری امام زمان (عج) کند. امام صادق (ع) فرمودند که هر کس دوست دارد از یاران حضرت مهدی (عج) باشد، باید تقوا داشته باشد و اخلاق خود را اصلاح کند. تقوا و پرهیزکاری از ویژگی‌های مهم منتظران است. منتظر واقعی باید از گناه دوری کند و در راستای خودسازی فردی گام بردارد. اخلاص و عبودیت نیز ویژگی دیگری است که منتظر باید در خود پرورش دهد. انسان باید نیت‌های خود را برای رضای خدا خالص کند و اعمالش را فقط برای خدا انجام دهد. در دوران غیبت، صبر و استقامت از ضروریات است، چون دوران غیبت دوران سختی است و منتظر باید صبور باشد.»
این فعال فرهنگی در ادامه به بعد اجتماعی و مسئولیت‌پذیری در تربیت مهدوی اشاره کرد و گفت: «تربیت مهدوی تنها به بعد فردی محدود نمی‌شود، بلکه بعد اجتماعی آن نیز اهمیت زیادی دارد. منتظر واقعی نمی‌تواند نسبت به ظلم و فساد بی‌تفاوت باشد. باید برای اصلاح جامعه و برپایی حکومت مهدوی تلاش کند. وحدت و همدلی میان مؤمنان در حکومت مهدوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا در آن زمان اختلافات از بین می‌رود و همگان حول محور عدالت جمع می‌شوند. مبارزه با ظلم و استکبار نیز از جمله وظایف منتظران است.»
فدایی ادامه داد: «نشر فرهنگ مهدویت و آشنایی دیگران با امام زمان (عج) از وظایف مهم منتظران است. سخنرانی‌ها، کتاب‌ها، مقالات، رسانه‌ها و فضای مجازی می‌توانند در گسترش این فرهنگ نقش مؤثری داشته باشند. پدر و مادر‌ها باید فرزندان خود را طوری تربیت کنند که به امام زمان (عج) علاقه‌مند شوند. آموزش دعای عهد، دعای ندبه و زیارت آل‌یاسین می‌تواند در این زمینه کمک کند.»
وی درباره بعد سیاسی و اقتصادی تربیت مهدوی نیز گفت: «در دوران غیبت، ولی‌فقیه نماینده امام زمان (عج) است و باید از او حمایت کرد. همانطور که امام خمینی (ره) فرمودند، حکومت جمهوری اسلامی مقدمه‌ای برای حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) است. در این راستا، حمایت از تولید ملی، کارآفرینی و مدیریت صحیح اقتصادی از وظایف منتظران است تا جامعه مهدوی از وابستگی به دشمنان رهایی یابد.»
موانع و راهکار‌های ترویج فرهنگ مهدوی در مدارس
این فعال فرهنگی سپس با ورود به موانع ترویج فرهنگ مهدوی در مدارس اظهار داشت: «مدرسه محل تربیت نسل‌های آینده است که جامعه را شکل می‌دهند، پس جامعه مهدی نیز از دل مدارس متولد می‌شود، اما متأسفانه ترویج فرهنگ مهدوی در مدارس با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو است که در چند حوزه اصلی قابل بررسی هستند. از موانع علمی و شناختی که ضعف در آگاهی معلمان و دانش‌آموزان را شامل می‌شود تا موانع فرهنگی مانند تأثیر فرهنگ غربی و مشغولیت بیش از حد دانش‌آموزان به فضای مجازی، برخی مدیران مدارس نیز برنامه‌های مهدوی را در اولویت قرار نمی‌دهند.»
فدایی در بیان راهکار‌هایی برای رفع این موانع گفت: «این راهکار‌ها شامل آموزش معلمان، تهیه محتوای آموزشی جذاب، استفاده از شیوه‌های نوین تدریس، برگزاری اردو‌های مهدوی، پاسخگویی به شبهات و تقویت فعالیت‌های فرهنگی مرتبط با مهدویت در مدارس است. علاوه بر این، برگزاری دوره‌های آموزشی برای معلمان، تشکیل جلسات منظم با موضوع مهدویت و برگزاری مسابقات کتابخوانی و نمایشگاه‌ها از برنامه‌های عملی مهم در این زمینه است که خوشبختانه در مدارس موعود مورد توجه است.»
