جوان آنلاین: پدیده طوفان‌های ریزگرد و گرد و غبار در سال‌های اخیر به چالشی مهم تبدیل شده‌است. در حال حاضر اغلب استان‌های ایران درگیر این مشکل هستند. بر اساس تحقیقات پژوهشگران این طوفان‌ها دارای دو منشأ داخلی و خارجی بوده و بررسی‌ها نشان می‌دهد که به دلیل خشکسالی، کانون‌های داخلی تولید ریزگرد در حال گسترش است و حیات را در استان‌های مختلف تهدید می‌کنند.
با وجود اینکه بر اساس گزارش‌ها، ۷۰ درصد ریزگرد‌های کشور دارای منشأ خارجی در کشور‌های اطراف به ویژه عراق، سوریه و عربستان است، اما وضعیت کانون‌های داخلی تولید ریزگرد رو به وخامت است و در سایه خشکسالی، این کانون‌ها در حال گسترش هستند.
با توجه به مشکلات بسیار گسترده‌ای که در حوزه گرد و غبار در ایران وجود دارد، شعار روز جهانی مقابله با گرد و غبار امسال با ابتکار ایران تعیین و در این زمینه، روز گذشته کنفرانسی برگزار شد.
علی‌محمد طهماسبی بیرگانی، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست و دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار با اشاره به اینکه امسال شعار این روز جهانی گرد و غبار با ابتکار جمهوری‌اسلامی ایران تعیین شده‌است، گفت: روز گذشته این مراسم با حضور سفرای خارجی و نمایندگان نهاد‌های بین‌المللی در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد.
تعیین روز جهانی مبارزه با گرد و غبار به ابتکار ایران
به گزارش روابط‌عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست، علی‌محمد طهماسبی بیرگانی، مشاور رئیس سازمان و دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار با اعلام این خبر افزود: به پیشنهاد جمهوری‌اسلامی ایران، تقویم جهانی، ۱۲ژوئیه هر سال را به‌عنوان روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار تعیین کرد و در مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد تصویب شد.
وی با اشاره به اینکه مبتکر شعار امسال این روز، جمهوری‌اسلامی ایران است، تأکید کرد: کمک به تاب آوری دربرابر گردوغبار از طریق آگاهی‌بخشی عمومی، همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی و اقدام دانش پایه به‌عنوان شعار این روز تعیین شده‌است.
طهماسبی‌بیرگانی تأکید کرد: سال۱۳۹۷و۱۳۹۸ ستاد ملی در گام اول نسبت به شناخت منشأ‌های داخلی و خارجی گرد و غبار اقدام و در گام دوم برنامه های عمل داخلی و خارجی را عملیاتی کرد که تعیین خسارت‌های گرد و غبار، دستور‌العمل اطلاع رسانی و سایر کار‌های نرم‌افزاری از جمله این اقدامات بود. او اضافه کرد: در بعد خارجی از سال۱۴۰۱ با دست‌پر به رایزنی با کشور‌های همسایه پرداختیم و در همین راستا در فروردین ماه به اتفاق ریاست محترم سازمان به کشور‌های عراق، سوریه، قطر، امارات و کویت سفر کردیم.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار اضافه کرد: این اقدامات گسترده باعث شد تا در تیر۱۴۰۱ کنفرانس منطقه‌ای گرد و غبار با حضور ۱۱ کشور و شش نهاد بین‌المللی برگزار شود و در بیانیه نهایی به اشتراک‌گذاشتن برنامه‌های عملی زیر منطقه‌ای که ابتکار جمهوری‌اسلامی ایران بود، اضافه شد.
ایجاد صندوق منطقه‌ای برای مبارزه با پدیده گرد و غبار
طهماسبی بیرگانی تأکید کرد: ایجاد یک صندوق منطقه‌ای در خصوص پدیده گرد و غبار پیشنهاد شهید جمهور آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی بود و این پیشنهاد بعد از کنفرانس و بیانیه پایانی به سازمان‌ملل فرستاده شد. او اضافه کرد: ما در این زمینه پیشگام بودیم و پیشنهاد دادیم تا ۱۲ ژوئیه به عنوان روز جهانی مقابله با گرد و غبار تعیین شود و در این زمینه مکاتبات متعددی صورت گرفت و نمایندگان کشورمان در سازمان ملل‌متحد با تلاش فراوان موضوع را پیگیری کردند و سرانجام در خرداد ماه ۱۴۰۲این روز تحت‌عنوان روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار به تصویب اعضای ملل‌متحد رسید.
لزوم آغاز عملیات اجرایی گرد و غبار در منطقه
در ادامه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ضمن اشاره به تبعات گرد و غبار اظهار کرد: لازم است عملیات اجرایی مقابله با گرد و غبار در منطقه آغاز شود.
به گزارش ایسنا علی سلاجقه در ارتباط با مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار افزود: ایران یکی از کشور‌های پیشرو در مبارزه و کنترل طوفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار است و با توجه به توافقات صورت گرفته دست همکاری به سمت کشور‌های منطقه مانند عمان، عراق، سوریه و یمن به منظور کنترل طوفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار دراز می‌کنیم.
وی افزود: با کشور‌های منطقه رایزنی‌های متعددی در این زمینه انجام داده‌ایم و تبادل‌نظر کارشناسی صورت گرفته‌است.
سلاجقه با اشاره به نصویب قطعنامه مقابله با طوفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار در مجمع محیط‌زیست ملل متحد و بیانیه دو نشست منطقه‌ای و بین‌المللی در این زمینه تأکید کرد: لازم است به این میثاق بین‌المللی عمل کنیم، چراکه گرد و غبار همه ارکان یک کشور را مانند سیستم حمل و نقل و زیست گیاهی و جانوری تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
وی در ادامه گفت: ایران دو طرح و برنامه زیر عمل منطقه‌ای را نیز در جنوب و جنوب غرب و شمال و شمال شرق برای مقابله با گرد و غبار تدوین کرده‌است.
۱۵۰ کشور درگیر پدیده گرد و غبار
سلاجقه افزود: به پیشنهاد ایران یک دهه به عنوان دهه مبارزه با طوفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار نامگذاری شده‌است، چراکه مردم ۱۵۰ کشور جهان از این معضل رنج می‌برند و شرایط به گونه‌ای است که می‌توان جدول مندلیف را در هوا مشاهده کرد، چون انواع فلزات در هوا وجود دارد.
وی تأکید کرد: این وضعیت هشداری جدی تلقی می‌شود، چراکه موجب افزایش بیماری‌ها شده‌است بنابراین باید همکاری‌های کشور‌ها جدی‌تر دنبال شود.
همکاری منطقه‌ای برای حل طوفان‌های شن و غبار ضروری است
معاون دبیر کل سازمان ملل متحد و دبیر اجرایی کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل گفت: همکاری منطقه‌ای در حل مسائل طوفان‌های شن و غبار و تأثیرات آن‌ها بر مبنای اینکه طوفان‌های شن و غبار خاصیت چند ملیتی دارند. ضروری است.
به گزارش خبرنگار ایرنا، «ارمیدا آلیسجا بانا» در پیامی در مراسم بزرگداشت روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار افزود: با افتخار این بیانیه را به نمایندگی از FAO به عنوان ریاست متنوع ائتلاف سازمان ملل برای مبارزه با طوفان‌های شن و غبار ارائه می‌دهم.
وی اظهار داشت: طوفان‌های شن و غبار مسئله‌ای بین‌المللی با اهمیت روزافزونی هستند که تأثیرات زیادی بر سلامتی انسان، امنیت غذایی، حمل و نقل، انرژی و محیط‌زیست دارند. حدود ۲ میلیارد تن گرد و غبار سالانه وارد جو می‌شوند که بر بیش از ۱۵۰ کشور در تمام قاره‌ها تأثیر می‌گذارند و تهدیدی برای دستیابی به ۱۱ از ۱۷ اهداف توسعه پایدار و اهداف مرتبط دارند، زیان‌های اقتصادی ناشی از یک طوفان شن و غبار می‌تواند به میلیون‌ها دلار
برسد.
این مقام مسئول اضافه کرد: تغییرات آب و هوا، شامل تغییرات در دما و سطوح بارندگی و کاهش پوشش گیاهی، سطح خطرات طوفان‌های شن و غبار را تغییر می‌دهد و ریسک‌های مرتبط را در برخی مناطق افزایش می‌دهد. کسانی که به کشاورزی در مناطق خشک وابسته هستند با رویداد‌های مکرر و گسترده‌تر و شدیدتر طوفان‌های شن و غبار روبه‌رو خواهند شد.
تلاش‌های بین‌المللی برای حمایت از کشور‌های دارای مشکل گرد و غبار
معاون دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: تلاش‌های بین‌المللی برای حمایت از کشور‌ها در ارتقای شیوه‌ها و سیاست‌های پایدار برای کاهش منابع طوفان‌های شن و غبار و مدیریت تأثیرات آن‌ها در حال گسترش هستند. در سال ۲۰۱۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را تصویب کرد که سازمان‌های سازمان ملل متحد را تشویق به راه‌اندازی فرآیند بین‌نهادی برای توسعه یک پاسخ جهانی به طوفان‌های شن و غبار می‌کند.
وی افزود: در ادامه، ائتلاف سازمان ملل برای مبارزه با طوفان‌های شن و غبار در سپتامبر ۲۰۱۹ در جریان کنفرانس ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زدایی در نیو دهلی تأسیس شد، این ائتلاف متشکل از ۲۰ سازمان از زیر مجموعه ملل متحد و سایر سازمان‌های بین‌المللی است. هدف ائتلاف، تحریک عمل جهانی علیه طوفان‌های شن و غبار است.
وی اظهار داشت: با بزرگداشت روز بین‌المللی طوفان‌های شن و غبار سالانه، ما می‌توانیم تلاش‌ها را برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مبارزه با طوفان‌های شن و غبار به منظور ترویج سلامت و خوب‌بودن انسان، ترویج استفاده و مدیریت پایدار از زمین، افزایش امنیت غذایی و مقاومت در برابر تغییرات آب و هوا و ترویج معیشت پایدار، به هم پیوسته کنیم، ما باید به همکاری برای ارتقای مدیریت طوفان‌های شن و غبار در مناطق با خطر بالا که در بیشتر موارد فراتر از مرز‌های ملی می‌روند، کار کنیم.
وی گفت: به عنوان ریاست ائتلاف از ژوئیه ۲۰۲۰، FAO متعهد است که همکاری با تمام اعضای ائتلاف و کشور‌ها را ادامه دهد. ائتلاف را ادامه خواهد یافت تا تجربیات، داده‌ها، روش‌ها و ابزار‌های مربوط به مبارزه با طوفان‌های شن و غبار را در زمینه‌های مختلف از جمله مدیریت پایدار خاک، خاک و آب برای حفاظت از سلامت و معیشت مردم و دستیابی به امنیت غذایی به اشتراک بگذارد.
