جوان آنلاین: روز گذشته انتشار خبر آسیب دیدن یکی از تابلو‌های پابلو پیکاسو در حین مرمت در موزه هنر‌های معاصر به مهم‌ترین خبر حوزه تجسمی تبدیل شد. خبری که پس از چند ساعت از سوی مشاور موزه‌ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت ارشاد رد شد، ولی موزه‌های هنر‌های معاصر تکذیبیه‌ای رسمی در این باره صادر نکرد تا این موضوع مبهم و چالش برانگیز باقی بماند.
روز گذشته خبرگزاری فارس در خبری با عنوان «تابلو پیکاسو در موزه هنر‌های معاصر آسیب دید» چنین نوشت «گزارش‌ها از موزه هنر‌های معاصر تهران حاکی از آن است که روند مرمت برخی آثار ارزشمند بدون حضور متخصصان معتبر و با روش‌های غیرعلمی انجام شده است. همچنین دو منبع به خبرنگار تجسمی فارس گفته‌اند یکی از آثار بسیار فاخر پیکاسو در حین مرمت غیراصولی آسیب دیده است».
پس از انتشار این خبر، رضا دبیری‌نژاد، مشاور موزه‌ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت ارشاد بحث آسیب دیدن یکی از تابلو‌های پیکاسو را رد کرد: «ماجرای آسیب دیدن یک اثر از پیکاسو در موزه هنر‌های معاصر را رد می‌کنم. به زودی نمایشگاه آثار پیکاسو افتتاح خواهد شد و زمانی که در معرض دید قرار بگیرند، متوجه خواهید شد که هیچ اثری آسیب ندیده است.»
دبیری‌نژاد در ادامه مرمت آثار پیکاسو را این‌گونه شرح داد «برای مرمت و بهبود وضعیت آثار پیکاسو یک تیم حرفه‌ای با تجربه و تحصیل کرده مرمت به کار گرفته شدند. تیم مرمت فعلی تجربه بهبودسازی چند اثر مدرن کاخ نیاوران را نیز دارند و عضو انجمن مرمتگران آثار ایران هستند. در واقع این مرمت و بهبودسازی زیر نظر انجمن مرمتگران آثار ایران آغاز شده است».
«جوان» برای پیگیری دقیق‌تر این موضوع با حسن نوفرستی، مدیر روابط عمومی موزه هنر‌های معاصرتهران گفت‌وگویی کوتاه انجام داد. نوفرستی بحث آسیب دیدن تابلویی از پیکاسو را رد کرد و گفت: «به طور صد در صد می‌گویم که هیچ اتفاقی نیفتاده است و همه در حال آماده کردن کار‌ها برای نمایشگاه هستند. مگر می‌شود تابلوی پیکاسو آسیب ببیند.»
آسیب مرمتگران به کاشی‌های کاخ گلستان
چندی پیش نیز انتشار تصاویر مرمت شده کاشی‌های کاخ گلستان موجی از خشم و حیرت را در شبکه‌های اجتماعی و فضای رسانه‌ای به وجود آورد. در این عکس‌ها، کاشی‌ها پس از مرمت شکل و شمایل دیگری پیدا کرده‌اند و قرابتی با نسخه اولیه‌شان ندارند.
پس از این اتفاق فتح‌الله نیازی، رئیس انجمن صنفی مرمتگران، نسبت به از بین رفتن آثار تاریخی ایران با مرمت اشتباه و غیراصولی هشدار داد و گفت: «ساختار‌های غیررسمی و مافیا در انتخاب پیمانکاران دخالت دارند و افراد غیرمتخصص با استفاده از روابط شخصی، پروژه‌های مرمتی را می‌گیرند. این موضوع باعث شده مرمتگران حرفه‌ای به حاشیه رانده شوند و کیفیت کار‌ها کاهش یابد.» نیازی همچنین «ضعف نظارت دولتی»، «کمبود بودجه» و «نبود حمایت کافی» از مرمتگران را مهم‌ترین دغدغه‌های این حوزه می‌داند.
بلایی به نام مرمت غیراصولی
مرمت غیراصولی و ناشیانه آثار هنری به بلایی تبدیل شده که هر بار خبرهایش از گوشه و کنار به گوش می‌رسد. روند غیرشفاف در انتخاب مرمتگران یکی از آسیب‌های این حوزه است. وقتی مرمتگران با آثار تاریخی و هنری یک کشور طرف هستند باید به صورت شفاف نام و سابقه آنها اعلام شود تا هیچ شک و شبهه و نگرانی‌ای بابت تجربه و کارشان به وجود نیاید.
حتی در بعضی موارد اگر تخصص و مهارت لازم جهت مرمت اثری در داخل کشور وجود ندارد، حتماً باید از افراد باسابقه کشور‌های دیگر کمک گرفت. نباید در بحث مرمت آثار تاریخی و هنری که با گنجینه تاریخی و هنری یک کشور مرتبط است، سهل‌انگاری و ساده‌انگاری صورت بگیرد و چنین کاری باید در نهایت ظرافت و مهارت انجام شود.
مسئولان هنری باید متوجه اهمیت مرمت و حفظ آثار تاریخی باشند و تمام تلاششان را جهت حفظ این میراث گرانبها انجام بدهند. میراث تاریخی و هنری هر کشوری، علاوه بر جنبه‌های هویتی و تاریخی آن، امانتی است که از نسل‌های گذشته به امروز رسیده و باید بدون آسیب و تخریب به نسل‌های آینده برسد.
