جوان آنلاین: دکتر سیدکاظم ملکوتی، متخصص روانپزشکی، فلوشیپ روانپزشکی سالمندان در گفتگو با «جوان» درباره مصادیق سالمند آزاری می‌گوید: سالمند آزاری شکل‌های مختلفی دارد. ممکن است روانشناختی باشد، فیزیکال، یعنی جسمی یا می‌تواند بی‌توجهی به نیاز‌های سالمند باشد. این موارد به طور مجموع در ۲۰ الی ۳۰ درصد از سالمندان دیده می‌شود. سالمندآزاری ممکن است در خانواده از سوی فرزندان، همسر یا پرستار یا هر جای دیگری مانند مراکز درمانی یا خانه سالمندان از طریق پرسنل و مراقبین دیده شود.
وی می‌افزاید: مسئله دیگر فشار روانی است که برای مراقب پیش می‌آید و بیشتر در مراقبینی دیده می‌شود که به تنهایی بدون کمک شخص یا یک تیم از سالمندی نگهداری می‌کند. به تبع انواع فشار‌ها مانند بی‌خوابی، اذیت و آزار و عصبانیت را خواهد داشت و واکنش‌هایی نشان داده خواهد شد. این تعامل دو طرفه است که گاهی به شکل سالمند آزاری بروز می‌کند.
این متخصص روانپزشک به سوءاستفاده‌های مالی از سالمندان اشاره کرده و اظهار می‌دارد: بخش دیگری از سالمندآزاری، ممکن است سوءاستفاده مالی باشد که در این‌باره شاهد پرونده‌های زیادی در پزشکی قانونی هستیم. همچنین مراجعات زیادی به کلینیک‌ها می‌شود. اگر سالمندی مال و اموالی داشته باشد، ممکن است به شکل‌های مختلفی مورد سوءاستفاده روانی قرار بگیرد به طور مثال او را گول بزنند یا وعده وعید بدهند و در نتیجه درگیری خانوادگی ایجاد شود.
ملکوتی می‌افزاید: اگر در کلینیکی سالمند جرئت حرف‌زدن نداشته باشد به‌خصوص وقتی کنار مراقب یا خانواده باشد، مثلاً دردش را نگوید و سکوت کند و فقط نگاه کند، باید شک کنیم مبادا فشار روانی روی او وجود دارد به همین جهت از صحبت در کلینیک منصرف می‌شود. به غیر از کلینیک، خانواده‌هایی که سالمندشان را به پرستاری در خانه سپرده‌اند باید هر روز این حالات را در سالمندشان چک کنند.
تبعات سالمند آزاری چیست؟
این روانپزشک سالمندان در بیان تبعات و آسیب‌های سالمند آزاری می‌گوید: کسانی که در معرض سالمندآزاری قرار می‌گیرند بیشتر از سالمندان دیگر در معرض افسردگی هستند و بعد از افسردگی دچار آلزایمر می‌شوند، به خصوص آن‌هایی که در خانه سالمندان زندگی می‌کنند. اختلال خواب نیز در آن‌ها شایع است. دچار کابوس یا وحشت می‌شوند. ممکن است خواب آن‌ها به دو الی سه ساعت کاهش پیدا کند آن وقت در طی روز چرت بزنند. حتی ممکن است مبتلا به اختلالات در تغذیه که مشکلات گوارشی به دنبال دارد و اختلال در ادرار، بی‌اختیاری اداری و عفونت‌های ادراری و سوءهاضمه شوند.
وی برای پیشگیری از این آسیب اجتماعی، آموزش مراقبت از سالمند را ضروری دانسته و بیان می‌کند: آموزش به مراقب در اولویت است، چراکه بعضی از آن‌ها بدون هیچ سوءنیتی رفتار می‌کنند که نمی‌دانند باعث آزار سالمند می‌شود. یا به دلیل نداشتن آشنایی به شیوه مراقبت ممکن است دچار فشار‌های روحی و روانی شوند و خواسته یا ناخواسته کاری کنند که موجب سالمند آزاری شده سپس احساس گناه کنند.
پذیرش خانه سالمندان و پرستار خانگی
ملکوتی درباره مقاومت سالمندان برای همراه شدن به خانه سالمندان یا پذیرش آن‌ها برای قبول پرستار خانگی می‌گوید: غیر از سالمند گاهی خود ما هم راضی نمی‌شویم که سالمندان با غریبه‌ها باشند که به حق هم است، اما گاهی تنها راه پیش روست. در این شرایط خاص باز نیاز به آموزش پیدا می‌کنیم. درباره قبول پرستار خانگی گاهی بین بیمار و مراقب بدبینی پیش می‌آید. افکار پارانوئیدی که نمی‌گذارد سالمندان با مراقب کنار بیایند. این افکار بدبینی باید کنترل شود. اگر سالمندی در مقابل پرستار یا مراقبی در خانه سالمندان دچار بیقراری یا پرخاشگری حادی شد به جای تغییر در پرستار یا مکان نگهداری، می‌توان با تجویز دارو مشکلات او را کنترل و رفع کرد، چراکه تغییر پرستار کار راحتی نیست و برای خانواده و بیمار پذیرش پرستار جدید سخت است.
