جوان آنلاین: فرهنگ فارسی عمید، معلم را معادل با واژههایی مانند تعلیمدهنده، آموزاننده و آموزگار آورده و در لغتنامه دهخدا نیز معلم به معنی آموزاننده، مدرس و آموزگار معنی شده است. شاید با این تفسیر سؤال را از زاویهای دیگر هم بتوان پرسید. مثلاً اینکه بهترین معلم زندگی شما چه ماجرایی، چه داستانی، چه چیزی و کجا بود و از آن ماجرا و داستان چه درسی یا چه چیزهایی یاد گرفتید؟!
زندگی مملو از فراز و فرود، پستی و بلندی است. یک روز هوای زندگی ابری و دیگر روز آفتابی است. یک روز بدهکار و روز دیگر طلبکاریم. اساس این دنیا این است که در همیشه روی یک پاشنه نمیچرخد. یک روز خوبیم و یک روز بد. یک روز شادیم و روز دیگر افسرده. چند صباحی پلههای موفقیت را یک به یک و شمرده بالا میرویم و دیگر روز شبیه بازی مار پله نیش میخوریم و پایین و پایینتر میرویم. زندگی یعنی همین و هیچ چیزی بیشتر از آنچه در روزمرگیهای همه ما وجود دارد برای ما درسآموز نیست و به قول قدیمیها روزگار بهترین و بزرگترین معلم ماست.
بی شک یکی از بهترین معلمهای زندگی تجاربی است که در روزمرگیهای ما نهفته است. بهترین معلم زندگی شما با چه واژهای تعریف میشود؟ شکست، بیپولی، دلشکستگی، فوت عزیزان، اشتباهات، تصادف، تصمیمات، تنشها، دعواها، دلخوریها و...
یکی از بهترین معلمهای زندگی هر کسی بدترین فرد زندگی او یا بدترین اتفاق زندگی اوست. هیچکس به اندازه یک دروغگو نمیتواند به ما یاد دهد که چقدر صداقت در زندگی اثرگذار است. هیچکس به اندازه کسی که گذشت میکند به ما اهمیت بخشش را یاد نمیدهد. هیچکس به اندازه یک مادر بداخلاق ما را مادری مهربان نمیکند. هیچکس به اندازه پدری متعصب ما را متعادل نمیکند. هیچکس به اندازه یک رفیق وابسته ما را مستقل نمیکند. هیچکس به اندازه یک همسایه سختگیر ما را انعطاف پذیر نمیکند. یک همکار انحصار طلب است که به ما یاد میدهد گذشت داشته باشیم. دخترخاله حسود به ما یاد میدهد که از داشتههای دیگران ناراحت نشویم و حتی احساس رضایت کنیم. پسرخاله بدجنس ما را خیرخواه میکند. مدیر و رئیس سختگیر ما را سهلگیر میکند. انسان بدقول ما را خوشقول میکند. کسی که رأس ساعت سرقرار حاضر نمیشود ما را ترغیب میکند که سر ساعت سر وعده برسیم. اصلاً سادهتر کسی که دست پخت خوبی ندارد ما را به سمتی میبرد تا حتی آشپزی خوبی داشته باشیم. کسی که نسبت به پدر و مادرش بیمحبت است، ما را نسبت به والدین خوشرفتار میکند. فرزندی که حرمت والدین را ندارد ما را ترغیب به احترام میکند و... مخلص کلام را سعدی بزرگ گفته است که: ادب از که آموختی؟ از بیادبان.
گاهی انجام ندادن یک کار بد میتواند به همان اندازه انجام دادن یک کار خوب مفید و مثمر ثمر باشد. خیلی از ما فکر میکنیم انسان خوب کار خوب انجام میدهد و انسان بد کارهای بد، اما در بلند مدت آنچه اهمیت دارد این است که انسانهای خوب کارهای بد انجام نمیدهند. همین یک درس زندگی است که ما حتی در مواجهه با بدترین افراد هم که قصد آسیبزدن به ما را دارند صبوری کنیم و درس آن را از دلش بیرون بکشیم. ما همان انسان خوب باشیم که کارهای بد دیگران را میبینیم و آن را انجام نمیدهیم. اصلاً به آدمها شبیه معلم معکوس نگاه کنیم. حتی شاید خود ما هم مستثنی نباشیم. ما هم کاستیهای اخلاقی داشته باشیم که خود چندان متوجه آن نباشیم.
تا به حال فکر کردید اگر زندگی این فراز و فرودها را نداشت و همانطور بود که شما میخواستید چگونه میشد؟! یک زندگی دیکتهشده که هر چه در خانه و مدرسه یاد گرفته بودیم را اجرا میکردیم در حالی که تجارب به اصطلاح کف خیابان (کار و روزمرگی) ما را از آن شرایط ثابت و تکراری خلاص میکند. هرچه بیشتر پول از دست بدهیم بیشتر یاد میگیریم چگونه پسانداز و سرمایهگذاری کنیم. کسانی که اغلب موفقیت چندانی در زندگی به دست نیاوردند همان کسانی هستند که تمایلی به اشتباه کردن ندارند یا اینکه اشتباه کردند و هنوز از اشتباهات خود درس نگرفتند.
یک تصادف میتواند ما را برای همیشه محتاط کند. یک رفتار پرخاشگرانه ما را در شرایط بحرانی صبورتر میکند. یک تصمیم غلط به ما کمک میکند تا بهتر و بیشتر فکر کنیم. یک شکست عاطفی عمیق شیوه انتخاب و نگاه ما را به افراد تغییر میدهد. بیماری عزیزانمان دایرهای از درسهای مختلف است که لحظه به لحظه ما را به کلاس بالاتری هدایت میکند.
در حالت کلی هیچ چیز به اندازه روزهای سخت زندگی، یعنی همان روزهایی که گوشه خیابان اشک میریزیم و کم میآوریم، ساعتهایی که خیابانها را پیاده روی میکنیم، دعاهایی که گوشه مسجد و امامزادهای میخوانیم به ما درس نمیدهد و بزرگمان نمیکند. درسهای زندگی ما را به کلاس بالاتر رشد شخصیتی میرساند و زندگی اینگونه میتواند معلم معکوس خوبی برای همه باشد.
ما برای یادگیری به دنیا آمدیم و جهان و روزمرگیهایش معلم تک تک ما است. روز معلم را به همه آنهایی که وارد زندگی ما شدند و با رفتار خود به ما درس زندگی یاد دادند تبریک بگوییم و البته تشکر هم کنیم. اگر جز این نگاهی به زندگی و جهان داشته باشیم هر روز بیشتر از قبل باختیم و نه تنها هیچ پیشرفتی نمیکنیم بلکه هیچ لذتی هم نخواهیم برد.