جوان آنلاین: استاد سرشناس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل‌نهرو گفت: من فکر می‌کنم نمایشگاه کتاب تهران که هند هم در آن شرکت کرده نباید به پایتخت محدود شود و نمایشگاه‌های استانی کتاب هم باید میهمان ویژه از کشور‌های دیگر داشته باشند، چرا که همه کسانی که در شیراز، مشهد، اهواز یا زاهدان هستند نمیتوانند به تهران بیایند.
به گزارش «جوان» به نقل از ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، روابط فرهنگی ایران و هند تاریخ درازدامنی دارد و شاید نتوان نخستین سال‌های این روابط را از دل تاریخ تمدن بشری احصا کرد. در طول قرن‌ها این رابطه پر فراز و نشیب بوده و گاهی آنچنان درخشان شده که در هند تولیدات فرهنگی و ادبی فارسی مهمی را برجای گذاشته است، تولیداتی که نه تنها در ایران که در حافظه فرهنگی بشریت ثبت شده‌اند. به همین دلیل زبان فارسی نیز در هند همیشه جایگاه والایی داشته است. با این اوصاف حضور استعمار بریتانیا در هندوستان فاصله‌هایی را بین این دو تمدن به وجود آورد. حضور هند در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند فرصت مغتنمی باشد تا با برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت فاصله ایجاد شده را از بین برد.
پروفسور سیداختر حسین کاظمی، ایران‌شناس، پژوهشگر زبان فارسی و استاد گروه مطالعات فارسی و آسیای میانه، دانشکده زبان، ادبیات و مطالعات فرهنگی دانشگاه جواهر لعل نهرو با اشاره به اینکه متأسفانه تاکنون نتوانسته حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را تجربه کند، گفت: اگر روزی من به نمایشگاه کتاب در ایران بیایم، کتاب‌هایی از جمله «شاهنامه»، «مثنوی معنوی»، «خمسه نظامی»، «گلستان» و «بوستان» سعدی و «دیوان حافظ» خریداری خواهم کرد و اگر از کتاب‌های معاصران هم بپرسید دوست دارم حتماً مجموعه شعر دکتر شفیعی‌کدکنی و نوشته‌های محمد علی اسلامی‌ندوشن را تهیه کنم.
پروفسور اختر حسین در رابطه با کتاب‌هایی که ناشران هندی می‌توانند در نمایشگاه کتاب تهران به مخاطبان ایرانی عرضه کنند، گفت: هند یک کشور بزرگ و پهناور است و فرهنگ هند مثل فرهنگ ایران یکنواخت نیست. اینجا هر استان یک زبان دارد و هر استان در زبانش ادبیاتی دارد. علاوه بر زبان‌ها و ادبیاتی که هند دارد ادبیات و زبان انگلیسی هم به صورت تکامل یافته در هند وجود دارد. پس انتخاب ما خیلی متنوع است. اگر شما در زمینه فلسفه نگاه کنید ما نویسندگانی داریم مثل کریشنا مورتی، راد‌ها کریشنن. این‌ها کسانی بودند که در زمینه فلسفه کتاب‌های گرانبهایی نوشتند و این کتاب‌ها نه فقط در هند بلکه بیرون هند هم مورد استقبال قرار می‌گیرند.
وی افزود: اگر شما شعر را دوست دارید ما شاعران بسیار برجسته‌ای در هند داشته‌ایم که هم به زبان انگلیسی شعر گفته‌اند و هم به زبان‌های محلی. مانند شاعرانی، چون نسیم ازکیل و کملا داس که بعداً به اسلام مشرف شد و اسم خودش را ثریا گذاشت که بسیار شعرهای‌شان دلنشین و دوست داشتنی است. همچنین اگر شما افسانه و رمان و داستان‌های کوتاه و بلند را بپسندید، ما نویسندگانی داریم مثل خوشوانت سینگ و قره‌العین حیدر. این‌ها نویسندگانی با آثار بسیار گرانبهایی هستند و همه از معاصران ما بوده‌اند. این فرهنگ خیلی جالب است. هند، پاکستان و بنگلادش یک حوزه فرهنگی را تشکیل می‌دهند که ما آن را آسیای جنوبی می‌گوییم. از این قسمت‌ها هم نمی‌شود شاعرانی، چون فیض احمد فیض و احمد فراز را فراموش کرد. ما نویسندگان زیادی داریم که در هر زمینه‌ای آن‌ها یک وزنه بوده‌اند و در هر رشته ید طولایی داشته‌اند.
این ایران‌شناس و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در مورد تأثیر حضور هند در این نمایشگاه بر نزدیک‌تر کردن صنعت نشر دو کشور، خاطرنشان کرد: این گام بسیار مهمی است که در جهت گسترش روابط فرهنگی دیرپای دو کشور دوست و هم‌فرهنگ و تا حدی هم هم‌زبان برداشته شده و روابط دیرینه فرهنگی دو کشور را مستحکم‌تر خواهد کرد. حضور به عنوان میهمان می‌تواند برای هند بهانه‌ای باشد تا علاقه خود را به فرهنگ ایران نشان بدهد و آثار ارزنده‌ای را که در زمینه ایران و ایران‌شناسی هم در زمان گذشته و هم در دوران معاصر تولید کرده در عرصه دید مخاطبان قرار دهند و دوستان ایرانی از آن کتاب‌ها و ارمغان هند استفاده کنند.
نویسنده کتاب «سیاست در اندیشه و شعر اقبال» افزود: علاوه بر این ناشران هندی کتاب‌ها را همراه خود می‌برند و به نمایش می‌گذارند و به فروش می‌رسانند، می‌توانند تابلو‌هایی را هم برای ایرانیان به نمایش بگذارند که آیینه فرهنگ دو کشور است، مثل اشعار بسیار نابی که شاعران هندی با توجه به ایران سروده‌اند و تصاویر و آثار ایرانی‌هایی که سال‌های سال در هند زندگی کرده‌اند یا خاطرات و یادداشت‌های بسیار شیرین از هند داشته‌اند و آن‌ها را به رشته تحریر درآورده‌اند. این هنر‌ها را اگر در نمایشگاه قرار بدهند مردم می‌توانند گذشته و حال دو کشور را بهتر درک کنند.
اخترحسین کاظمی در پایان پیشنهاد داد: من فکر می‌کنم نمایشگاه کتاب تهران که هند هم در آن شرکت کرده نباید به پایتخت محدود شود و در نمایشگاه‌های استانی کتاب هم باید میهمان ویژه از کشور‌های دیگر داشته باشند، چرا که همه کسانی که در شیراز، مشهد، اهواز یا زاهدان هستند که نمیتوانند به تهران بیایند. پس باید یک برنامه متناوب هم داشته باشیم که علاوه بر پایتخت این برنامه‌ها در شهر‌های مهم ایران هم بچرخد، چرا که من فکر می‌کنم موج فرهنگ باید تا آخرین نقطه ایران برسد و مردم بیشتری از آن بهرمند شوند.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab. ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
