جوان آنلاین: در شرایط کنونی اقتصاد کشور، سرمایه‌گذاری در بخش تولید یکی از کلیدی‌ترین راه‌ها برای خروج از اوضاع نگران کننده فعلی، تورم و رکود از یک‌سو و ایجاد اشتغال پایدار و بهبود وضعیت معیشتی مردم از سوی دیگر است. با این حال، بسیاری از مردم به دلایل مختلف از جمله بی اعتمادی و نگرانی از سوخت رفتن سرمایه و یا فقدان سود مورد انتظار، از سرمایه‌گذاری در این بخش خودداری می‌کنند. برای تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در تولید، باید به همه ابعاد این مسئله توجه کرد و بستر‌های لازم را فراهم نمود. در این زمینه به برخی نکات مهم اشاره می‌کنیم:
۱ـ معرفی و شفاف‌سازی مزایای سرمایه‌گذاری در تولید
مردم باید به وضوح درک کنند که سرمایه‌گذاری در تولید نه تنها برای اقتصاد کشور مفید است، بلکه برای خود آنها علاوه بر سود معنوی، سود مادی نیز در پی خواهد داشت. این شفاف‌سازی باید از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های آموزشی انجام شود. مردم باید بدانند که سرمایه‌گذاری در تولید به ایجاد اشتغال پایدار، افزایش درآمد ملی و بهبود شرایط اقتصادی منجر می‌شود. همچنین، مقایسه مزایای سرمایه‌گذاری برای تولید با معایب سایر روش‌های افزایش سرمایه (خرید ارز، سکه، مسکن و...)، می‌تواند به مردم کمک کند تا بهترین تصمیم را بگیرند.
۲ـ کاهش پیچیدگی‌های اداری و مالی
پیچیدگی‌های اداری و مالی، مردم را از حضور در عرصه سرمایه گذاری برای تولید منصرف و پشیمان می‌کند. یکی از موانع اصلی سرمایه‌گذاری در تولید، پیچیدگی‌های اداری و مالی است. مردم ترجیح می‌دهند در حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که دارای سود فوری، تضمین شده، ساده و بدون دردسر باشد. بنابراین، دولت و نهاد‌های مربوطه باید با کاهش بروکراسی و ارائه خدمات الکترونیک، فرآیند سرمایه‌گذاری در تولید را تسهیل کنند. ایجاد سکو‌های برخط (پلتفرم‌های آنلاین) برای ثبت‌نام، دریافت مجوزها، دریافت حمایت‌های لازم و پیگیری سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند به جذب بیشتر سرمایه‌های مردم کمک کند.
۳ـ مقابله با سودجویان و کلاهبرداران
سوداگران و سودجویان با عوام‌فریبی و تشویق مردم به سرمایه گذاری در حوزه‌های خطرناک و پرریسک دلالی (خرید ارز، سکه، شرکت‌های بی ریشه و کلاهبردار و...) و وعده دسترسی سریع به سود‌های بالای سرمایه‌گذاری، آنان را از سرمایه‌گذاری در تولید منع و بلکه می‌ترسانند. در شرایط فعلی و پیدایش سکو‌های (پلتفرم های) مجازی خطر سوداگران و سودجویان برای فریب مردم را از نظر کمی و کیفی بشدت مضاعف کرده است. تبلیغات سنگین کلاهبرداران، سودجویان و ... در دنیای مجازی در کنار دنیای واقعی مردم را به امید یافتن راهی برای عبور از اوضاع بد معیشتی به سمت خود می‌کشاند و روزی نیست که با اخبار افتادن عده‌ای از مردم در دام کلاهبرداران ذائقه‌ها تلخ نشود. ایجاد اعتماد و جذب سرمایه‌های مردم به میدان تولید، علاوه بر این که سبب گشایش اقتصادی خانواده‌ها می‌شود، هم به رونق و جهش تولید کمک می‌کند و هم از افتادن مردم در دام کلاهبرداران جلوگیری می‌کند.
باید بپذیریم که با توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی، مردم ترجیح می‌دهند در کوتاه‌ترین زمان ممکن از سود سرمایه خود بهره‌مند شوند. بنابراین، طرح‌هایی که بازدهی بالاتر و سریع‌تری دارند، می‌توانند جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران داشته باشند. دولت و بخش خصوصی می‌توانند با ارائه طرح‌های مشارکتی کوتاه‌مدت با تضمین سود در بازه‌های زمانی مشخص، مردم را به سرمایه‌گذاری در تولید ترغیب کنند.
۴ـ جلوگیری از نسخه‌های تقلبی
این احتمال دور از ذهن نیست که سودجویان و کلاهبرداران بلافاصله با ارائه نسخه‌های تقلبی تولید و با راه‌اندازی شرکت‌های پوچ تولیدی، اقدام به جذب سرمایه مردم کنند. یکی از دغدغه‌های اصلی مردم، احتمال سوءاستفاده از سرمایه‌های آنها توسط رانت‌خواران و سودجویان به نام سرمایه گذاری در تولید است. برای رفع این نگرانی، باید مکانیزم‌های شفاف و نظارتی قوی در نظر گرفته شود تا مردم مطمئن شوند سرمایه‌های آنها در مسیر درست و برای تولید استفاده می‌شود. ایجاد سیستم‌های گزارش‌دهی و نظارت مردمی می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی کمک کند.
۵ـ حفاظت از سرمایه مردم
یکی از ضرورت‌های بسیار مهم در مسیر جذب و هدایت سرمایه به حوزه تولید، حفاظت و صیانت از سرمایه‌های مردم توسط نهاد‌های مسئول بویژه دستگاه‌های انتظامی، اطلاعاتی و قضایی است. مردم باید اطمینان داشته باشند که نهاد‌های مسئول از سرمایه‌های آنها محافظت می‌کنند. این امر مستلزم تقویت قوانین و مقرراتی است که از حقوق سرمایه‌گذاران حمایت کند. همچنین، ایجاد صندوق‌های تضمین سرمایه‌گذاری می‌تواند به کاهش ریسک‌های مالی کمک کرده و اعتماد مردم را جلب کند.
۶ـ حمایت‌های مالی و مالیاتی
حمایت‌های مالی و مالیاتی از سرمایه‌گذاران به اعتمادسازی و ترغیب و تشویق مردم به ورود به میدان تولید کمک می‌کند. دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی کم‌بهره، معافیت‌های مالیاتی و سایر مشوق‌های اقتصادی، مردم را به سرمایه‌گذاری در تولید تشویق کند. کاهش مالیات بر درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در تولید و ارائه بیمه‌های سرمایه‌گذاری جاذبه سرمایه‌گذاری مردمی را بیشتر می‌کند.
۷- مشارکت عمومی-خصوصی
مشارکت عمومی-خصوصی (به انگلیسی: public–private partnership) (PPP، ۳P یا P۳) می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید عمل کند. دولت باید با ایجاد چارچوب‌های قانونی مناسب و ارائه مشوق‌های مالی، بخش خصوصی را به مشارکت در پروژه‌های تولیدی تشویق کند. این امر می‌تواند شامل مشارکت در پروژه‌های زیرساختی، صنعتی، و کشاورزی باشد
۸ـ معرفی موفقیت‌های سرمایه‌گذاران
معرفی موفقیت‌های سرمایه‌گذاران در بخش تولید و تبلیغات مثبت و به موقع درباره این موفقیت‌ها می‌تواند به ایجاد انگیزه در دیگران کمک کرده و سایرین را به ورود به میدان تولید تشویق کند. مردم باید ببینند که سرمایه‌گذاری در تولید نه تنها ممکن است، بلکه می‌تواند به موفقیت‌های بزرگ نیز منجر شود.
۹ـ ارتقای آگاهی و آموزش
بسیاری از مردم به دلیل عدم آگاهی کافی از فرآیند‌های سرمایه‌گذاری در تولید، از این کار خودداری می‌کنند. برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها و سمینار‌ها می‌تواند به افزایش دانش و مهارت‌های مردم در این زمینه کمک کند. همچنین، ارائه مشاوره‌های تخصصی به سرمایه‌گذاران می‌تواند به کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.
۱۰ـ توسعه زیرساخت‌های تولید
یکی از دلایل اصلی عدم تمایل مردم به سرمایه‌گذاری در تولید، ضعف زیرساخت‌های تولیدی است. دولت باید با توسعه زیرساخت‌هایی مانند راه‌ها، برق، آب، اینترنت و...، بستر‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در تولید را فراهم کند. این اقدامات می‌تواند به افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در تولید کمک کند.
۱۱ـ تشویق به تشکیل تعاونی‌ها
بسترسازی و تشویق مردم به تشکیل تعاونی‌ها و مشارکت‌های جمعی می‌تواند به کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری و افزایش انگیزه‌ها کمک کند. این روش‌ها می‌توانند به مردم این اطمینان را بدهند که سرمایه‌های آنها در کنار دیگران و با حمایت نهاد‌های مسئول، در مسیر درست قرار دارد.
۱۲ـ شفاف‌سازی قوانین و مقررات
قوانین و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری در تولید باید به طور کامل شفاف و قابل فهم باشند. مردم باید بدانند که چه قوانینی بر سرمایه‌گذاری آنها حاکم است و چگونه می‌توانند از این قوانین به نفع خود استفاده کنند. این شفاف‌سازی اعتماد عمومی را افزایش می‌دهد.
۱۳- حمایت از نوآوری و فناوری
تشویق سرمایه‌گذاری در بخش‌های نوآورانه و فناوری‌های جدید می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران جوان و خلاق کمک کند. دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات ویژه به شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها، مردم را به سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها ترغیب کند.
۱۴- توسعه بازار‌های مالی
بازار‌های مالی توسعه‌یافته و کارآمد می‌توانند به تامین مالی پروژه‌های تولیدی کمک کنند. دولت باید با توسعه بازار‌های سرمایه، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری، و تسهیل دسترسی به منابع مالی، شرایط را برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید بهبود بخشد. همچنین، توسعه ابزار‌های مالی نوین مانند اوراق مشارکت و صکوک می‌تواند به جذب سرمایه‌های خرد و کلان کمک کند.
۱۵- ارتقای دانش فنی و نیروی کار
ارتقای دانش فنی و مهارت‌های نیروی کار یکی از عوامل کلیدی در افزایش بهره‌وری و جذب سرمایه‌گذاری است. دولت و بخش خصوصی باید با همکاری یکدیگر، برنامه‌های آموزشی و کارآموزی را برای نیروی کار در بخش تولید توسعه دهند. این امر می‌تواند شامل آموزش‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف تولیدی، مدیریت کیفیت، و فناوری‌های نوین باشد.
۱۶- حمایت از فناوری‌های سبز و پایدار
نوآوری و فناوری نقش مهمی در افزایش رقابت‌پذیری و جذب سرمایه‌گذاری دارند. دولت باید با حمایت از تحقیقات و توسعه (R&D)، ایجاد مراکز تحقیقاتی، و ارائه تسهیلات برای شرکت‌های نوآور، شرایط را برای توسعه فناوری‌های نوین در بخش تولید فراهم کند. همچنین، تشویق به استفاده از فناوری‌های سبز و پایدار می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری در بخش‌های نوظهور کمک کند.
۱۷- تقویت روابط تجاری بین‌المللی
هماهنگی بین سیاست‌های داخلی و خارجی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی کمک کند. دولت باید با اتخاذ سیاست‌های خارجی مناسب، روابط تجاری و اقتصادی با سایر کشور‌ها را تقویت کرده و زمینه همکاری سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را فراهم کند. این امر می‌تواند شامل انعقاد توافقنامه‌های تجاری، کاهش موانع تجاری، و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI: Foreign Direct Investment) باشد.
۱۸- ایجاد صندوق‌های تضمین سرمایه
صندوق‌های تضمین سرمایه‌گذاری می‌توانند ریسک‌های مالی را کاهش داده و اعتماد مردم را جلب کنند. دولت می‌تواند با ایجاد چنین صندوق‌هایی، اطمینان خاطر بیشتری به سرمایه‌گذاران بدهد.
۱۹- حمایت از استارت‌آپ‌ها
حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا در بخش تولید می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران جوان و خلاق کمک کند. دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی و مشاوره‌های تخصصی، این اکوسیستم را تقویت کند.
۲۰- فرهنگ‌سازی و تبلیغات هدفمند:
فرهنگ‌سازی در مورد اهمیت سرمایه‌گذاری در تولید و تبلیغات هدفمند می‌تواند به افزایش مشارکت مردم کمک کند. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نقش کلیدی در این زمینه دارند.
۲۱- اقدامات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
دولت باید با ایجاد سامانه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و معرفی درست آنها به مردم نظیر «درگاه ملی مجوز‌های کشور» و تسهیل فرایند‌های سرمایه گذاری میل و شوق سرمایه‌گذاری برای تولید را در مردم زیاد کند. این سامانه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که علاوه بر سادگی مردم را به سرمایه گذاری در صنایع کوچک‌تر نه پیشران‌ها تشویق کند.
نتیجه‌گیری
تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بخش تولید نیازمند ایجاد شرایط مناسب و ارائه راهکارهای موثر است. دولت باید با ایجاد ثبات اقتصادی، بهبود زیرساخت‌ها، کاهش موانع بوروکراتیک، و ارائه مشوق‌های مالیاتی، شرایط را برای سرمایه‌گذاری تسهیل کند. همچنین، توسعه بازار‌های مالی، ارتقای دانش فنی، حمایت از نوآوری، و ایجاد هماهنگی بین سیاست‌های داخلی و خارجی می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاری کمک کنند. در نهایت، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی در مورد اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش تولید می‌تواند به افزایش مشارکت مردم و تحقق اهداف اقتصادی کشور کمک کند.
منابع
۱- مشرق. (۲۰۲۵). چه کنیم سرمایه‌گذاری برای تولید افزایش یابد؟
۲- بانک جهانی. (۲۰۲۴). گزارش توسعه اقتصادی جهانی.
۳- صندوق بین‌المللی پول. (۲۰۲۴). سیاست‌های اقتصادی برای جذب سرمایه‌گذاری.
۴- سازمان توسعه و تجارت ایران. (۲۰۲۵). راهکارهای تشویق سرمایه‌گذاری در بخش تولید.
۵- وزارت اقتصاد و دارایی. (۲۰۲۵). سیاست‌های مالیاتی برای جذب سرمایه‌گذاری.
منابع پیشنهادی برای مطالعه:
۱- بانک جهانی (۲۰۲۴). گزارش توسعه اقتصادی جهانی
۲- صندوق بین‌المللی پول (۲۰۲۴). سیاست‌های اقتصادی برای جذب سرمایه‌گذاری
۳- سازمان توسعه و تجارت ایران (۲۰۲۵). راهکارهای تشویق سرمایه‌گذاری در بخش تولید
۴- وزارت اقتصاد و دارایی (۱۴۰۳). سیاست‌های مالیاتی برای جذب سرمایه‌گذاری
۵- مرکز آمار ایران (۱۴۰۳). آمار‌های اقتصادی و تولیدی کشور
۶- OECD (۲۰۲۴). گزارش سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی
۷- UNCTAD (۲۰۲۴). گزارش سرمایه‌گذاری جهانی
۸- مجله اقتصادی ایران (۱۴۰۳). تحلیل‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری
