جوان آنلاین: اولین چیزی که با شنیدن نام قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به ذهن متبادر می‌شود، سابقه درخشان آن در حوزه‌های عمرانی کشور به ویژه در بخش زیرساختی است، اما باید گفت همانطور که این قرارگاه در اجرای پروژه‌های عمرانی کشور، نقش پررنگی ایفا کرده است، از دیگر بخش‌های مهم مانند نقش آفرینی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز غافل نبوده و در این حوزه هم در قالب یک هلدینگ بزرگ فعالیت گسترده‌ای دارد که شاید عموم مردم، کمتر نامی از آن شنیده باشند: «هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص).» این هلدینگ در بیست و چهارمین نمایشگاه تلکام با ارائه پروژه‌های ملی و محصولات فناورانه حضور پررنگی داشت. غرفه شلوغ و پررفت‌وآمد این هلدینگ در سالن هشت نمایشگاه بین‌المللی به راستی دیدنی بود.
هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) تاکنون ده‌ها ابرپروژه را با موفقیت به سرانجام رسانده است که در بین آن‌ها می‌توان به ایجاد بستر بیش از ۲۳ هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری زیرساخت مخابراتی کشور (نور۱)، پروژه مانیتورینگ و کنترل شبکه‌های توزیع و انتقال آب کشاورزی دشت ازگله، پروژه توسعه تجهیزات شبکه انتقال نوری زیرساخت کشور (تدبیر ۱)، پروژه سیگنال‌رسانی صدا‌و‌سیما (سفیر ۱)، پروژه سیستم کنترل هوشمند ترافیک اهواز، پروژه دیسپچینگ ملی گاز ایران (سدید)، پروژه ۳ هزار کیلومتر فیبر نوری شرکت مخابرات ایران، پروژه سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) تونل اراک به خرم‌آباد، پروژه الزامات امنیتی پروژه دیسپچینگ ملی گاز ایران، پروژه سیستم کنترل، ابزار دقیق و تلکام پالایشگاه NGL ۳۲۰۰ غرب کارون اشاره کرد.
اقدام‌هایی که بر پایه طراحی و ساخت صفر تا ۱۰۰ داخلی با تکیه بر کارکنان جوان متخصص و نخبه کشور صورت گرفته که توانسته است در مسیر جهش تولید و خودکفایی فناوری اطلاعات و ارتباطات گام مؤثری بردارد.
سجاد زارعی مدیرعامل هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در روز پایانی رویداد تلکام ۱۴۰۲ در گفتگو با «جوان» در پاسخ به این سؤال که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) برای رفع مشکلات کشور در مواقع بحرانی چه پروژه‌هایی را پیاده‌سازی و اجرا کرده است، گفت: قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) از پنج سال پیش متناظر با وزارتخانه‌های دولت، هلدینگ‌های متعددی تشکیل داده است. به این صورت که هلدینگ نفت و گاز مطابق با وزارتخانه متناظر خود کار می‌کند. هلدینگ صنعت و معدن با وزارت صنعت و معدن کار می‌کند یا هلدینگ راه و شهرسازی با وزارتخانه مربوطه فعالیت می‌کند. در کنار این هلدینگ‌ها، هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات هم تأسیس شده که با توجه به جنس کار، در حوزه تخصصی فناوری اطلاعات و ارتباطات فعال است.
در این زمینه، حضرت آقا (رهبر معظم انقلاب) هم دغدغه دارند، بنابراین از چند سال قبل که تحقق شبکه ملی اطلاعات در دولت‌های متعدد عملیاتی بوده است، بخش‌هایی از زیر ساخت آن از سوی قرارگاه اجرایی شده است.
ما در این حوزه، بیش از ۳۰ هزار کیلومتر فیبر نوری در حوزه زیر ساختی کشور را اجرا کرده‌ایم. چیزی حدود ۴۰ درصد از زیرساخت ارتباطی کشور از طریق این فیبرنوری است که قرارگاه سازندگی خاتم عملیاتی کرده و هنوز هم کار در این حوزه ادامه دارد.
زارعی افزود: حوزه افزایش پهنای باند از دیگر دغدغه‌های جدی توسعه فناوری کشور است. از این رو برای کمک به توسعه این بخش، قرارگاه خاتم پروژه تدبیر را اجرا کرده است، به‌طوری که پهنای باند کشور را از سه ترابیت بر ثانیه به بیش از ۴۰ ترابیت بر ثانیه رسانده است و اگر این پروژه قبل از شیوع بیماری کرونا عملیاتی نشده بود، به طور قطع در زمان کرونا هیچ کدام از پلتفرم‌های نرم‌افزاری از جمله شاد و کسب و کار‌های اینترنتی نظیر پلتفرم‌های اطلاع‌رسانی، چون ایتا و سروش که روی این بستر قرار دارند، امکان سرویس‌دهی به کاربران خود را نداشتند.
همانطور که حضرت آقا هم فرمودند: من اگر رهبر نبودم مدیر فضای مجازی می‌شدم.
از این رو کارکردن در این حوزه، دارای اهمیت زیادی است. کل کار‌هایی که در این عرصه انجام می‌شود، توسعه دسترسی مردم کشور به زیرساخت ارتباطی است.
وی گفت: وقتی مردم به سامانه‌های ارتباطی داخلی و اطلاع‌رسانی ملی دسترسی داشته باشند و از رسانه‌های داخلی تغذیه رسانه‌ای و فکری شوند، در جهت تحقق اهداف نظام حرکت خواهند کرد.
وی با بیان اینکه این قرارگاه در حوزه محرومیت‌زدایی در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات هم بسیار فعال بوده است و در مناطقی که هیچ اپراتوری حاضر نیست حضور داشته باشد، این قرارگاه حضور مؤثر دارد، به طوری که فاز سوم فیبررسانی به مناطق محروم روستایی (uso) را نیز در دست اقدام دارد تا ارتباطات و اینترنت را به دورترین نقاط کشور و مناطق صعب‌العبور برساند. در این راستا بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر فیبر نوری را در این مناطق عملیاتی کرده است.
در فاز‌های بعدی آن همچنین مقرر شده ۱۲ هزار کیلومتر دیگر را عملیاتی کند.
مدیرعامل هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به دیگر پروژه ملی که این هلدینگ انجام داده اشاره و تصریح کرد: در حوزه نفت و گاز، پروژه دیسپچینگ ملی گاز را قرارگاه اجرایی کرده که در بیش از هزار و ۲۰۰ نقطه در سطح کشور، تجهیزاتی را نصب کرده است. اطلاعات ایستگاه‌های گاز به دو مرکز در تهران و اصفهان ارسال و با کنترل خطوط گاز و تغییرات الگوی مصرف از سوی یک نرم‌افزار اسکادای بومی مبتنی بر هوش مصنوعی مدیریت می‌شود.
به گفته زارعی، مقاوم‌سازی شبکه گاز استان تهران در برابر زلزله از دیگر کار‌های مهم این هلدینگ است. به عبارتی اگر زلزله‌ای در این استان رخ دهد از طریق سنسور‌هایی منصوب به صورت بخشی، ورودی و خروجی‌های گاز بسته می‌شود و گاز‌های موجود در لوله‌ها از طریق برج‌هایی که نصب شده، تخلیه می‌شود و به این ترتیب، خطر انفجار گاز در زمان زلزله به حداقل ممکن می‌رسد.
وی همچنین به پلتفرم‌ها و سامانه‌های نرم‌افزاری که این هلدینگ طراحی و راه‌اندازی کرده است، اشاره می‌کند.
وی در ادامه گفت: ارتباط قرارگاه با دانشگاه‌ها بسیار نزدیک است و در حوزه تخصصی با آن‌ها همکاری و تعامل دارد و در این راستا، بومی‌سازی تجهیزات را با دانشگاه علم و صنعت کشور پیش می‌برد و با دانشگاه امیرکبیر هم همکاری اثربخشی دارد و هدف از این همکاری و تعامل را پررنگ‌شدن ارتباط صنعت و دانشگاه عنوان کرد.
زارعی درباره بومی‌سازی تجهیزات ضروری در بخش‌های مختلف افزود: در حوزه سیستم کنترل پالایشگاهی هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم ورود کرده و تنها سیستم کنترل بومی پالایشگاهی را طراحی و ساخته است که در پالایشگاه مهر خلیج‌فارس عملیاتی خواهد شد.
همچنین روبات‌های زیردریایی و زیرسطحی را طراحی و ساخته کرده است که برای خطوط آب به کار می‌رود تا گرفتگی و دیگر مشکلات را عیب‌یابی و رفع کنند.
مدیرعامل هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) درباره ارزیابی این دوره از نمایشگاه در برقراری ارتباط با شرکت‌هایی که در تولید و ساخت و طراحی سامانه‌ها، نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزار‌ها اظهار کرد: با شرکت‌های دولتی و خصوصی ارتباط برقرار کردیم و با توانمندی‌های آنان آشنا شدیم.
از دیگر اتفاقات خوبی که در این هلدینگ روی داده است، بحث شبکه‌سازی است.
از این رو با شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات فعال هستند، شبکه‌سازی مناسبی به منظور بومی‌سازی تجهیزات و فعالیت‌های دانش‌بنیان انجام شده است.
وی درباره حرکت هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارگاه خاتم بر لبه فناوری‌های روز گفت: از آنجا که رفع گلوگاه‌های کشور به استفاده از فناوری‌های سطح بالا نیاز دارد و فناوری که امروز به کار می‌رود، ممکن است فردا از رده خارج شود. بنابراین لازم است در این مسیر به بومی‌سازی تجهیزات پرداخته شود تا با اطمینان و خیال راحت بتوان از آن‌ها استفاده کرد. به عنوان مثال تجهیزاتی که در سیستم کنترل پالایشگاهی استفاده می‌شود، مغز اصلی پالایشگاه است و همه فرمان‌ها که در آنجا صادر می‌شود از طریق این سیستم است، پس اگر بومی‌سازی نشود امکان هر نوع سوء‌استفاده از سوی دشمنان وجود دارد، از این رو ضرورت دارد در این حوزه با اولویت ورود کرده و به نتیجه مطلوب برسیم.
زارعی نقش فناوری در داشتن حکمرانی پرقدرت را مهم و ضروری دانست و افزود: یکی از راه‌های مؤثر برای ایجاد قدرت نرم برای نظام، استفاده بهینه و اثربخش از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات است.
