جوان آنلاین: گلعلی بابایی، دبیر علمی شانزدهمین دوره جایزه جلال میگوید:، چون داوران از استقلال کامل برخوردارند، نمیتوان بهطور مطلق ادعا کرد که سلیقههای فکری، سیاسی، هنری و اجتماعی آنان در انتخاب آثار بیتأثیر باشد.
جایزه جلال با همه افت و خیزهایی که در ۱۵ دوره گذشته داشته، بزرگترین جایزه ادبی کشور به شمار میرود و انتخابها در آن اهمیت بسیاری دارد. این جایزه که باید تقویتکننده ادبیات ایرانی و انقلابی باشد، طی سالهای اخیر جایگاه قابل توجهی به منظور جذب مخاطبان به سوی آثار برگزیده نداشته، با وجود این همواره مورد توجه بوده است.
گلعلی بابایی، دبیر علمی شانزدهمین دوره جایزه جلال که در سالهای گذشته هم در میان شایستگان تقدیر جلال جای داشته و هم در میان داوران بخشهای مستندنگاری درباره روند برگزاری این دوره، تغییرات احتمالی و نگاهش به این جایزه به تسنیم میگوید: خانه کتاب و ادبیات ایران در برگزاری جایزه ادبی جلالآل احمد ملزم به اجرای اساسنامهای است که طی نشست ۵۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۲۱ تیرماه ۱۳۸۴ به تصویب رسید. بنابراین انتخاب داوران هر گروه، طبق مصوبه شورای انقلاب فرهنگی، توسط اعضای ۹ نفره شورای علمی و با رأیگیری علنی انجام میشود، بدیهی است که در میان ۹ نفر از عزیزان شورای علمی از همه سلیقههای فکری حضور دارند و این مهم را انجام میدهند. از طرفی، چون داوران از استقلال کامل برخوردارند، نمیتوان بهطور مطلق ادعا کرد که سلیقههای فکری، سیاسی، هنری و اجتماعی آنان در انتخاب آثار بیتأثیر باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در این دوره از جایزه تغییراتی داشتهایم و بخش ویژه در این دوره به چه آثاری توجه دارد، توضیح میدهد: از آنجا که هر تغییری در روند اجرای جایزه ادبی جلال مستلزم داشتن مصوبه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی است، بنابراین هیچ تغییری نداشته، اما با توجه به مسئلهای که این روزها نهتنها جامعه اسلامی، بلکه کل جوامع بشری دنیا با آن روبهرو هستند و آن ددمنشیهای رژیم غاصب صهیونیستی در نسلکشی مردم مظلوم غزه است، بنابراین ما هم برای این دوره از جایزه ادبی جلال بخش ویژهای را با عنوان «آرمان فلسطین» پیشبینی کردهایم. ضمن آنکه در انجام ماده یک از اهداف این جایزه که در اساسنامه به آن تأکید شده، «ارتقای زبان و ادبیات ملی- دینی» مثل دوره قبل بخش ویراستاری هم مدنظر است.
بابایی درباره اینکه آثار برگزیده جایزه جلال پس از انتخاب و اخذ جایزه رها میشوند، میگوید: این واقعیتی است که در تمامی جشنوارههای ادبی- هنری و فرهنگی کشور وجود دارد و من نوعی در جایگاه دبیرعلمی که برای یک دوره انتخاب میشوم، اختیار چندانی برای اعمال قوانین حمایتی در جهت ترویج و توزیع بیشتر آثار برگزیده ندارم. از اینرو اگر قرار است چنین اتفاقی برای آثار برگزیده رخ دهد و الزام قانونی برای انجام آن وجود داشته باشد، باید از مسیر تدوین قانون مشخصی انجام گیرد یا اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی با افزودن متمم بر آییننامه اجرایی جایزه جلال مصوب ۲۱ تیرماه ۱۳۸۴ نهادهای مربوطه را به حمایت از این آثار ملزم کند.
از دبیر دوره شانزدهم جایزه جلال سؤال میشود که جایزه جلال به دبیری گلعلی بابایی چه تفاوتی با سایر ادوار این جایزه خواهد داشت. به عبارتی دیگر تلاش شما برای متفاوتتر برگزار شدن این دوره جایزه در چیست که اینگونه پاسخ میدهد: با توجه به فرآیند اجرای جایزه ادبی جلال که متکی بر قوانین و ضوابط مشخص است، رفتن یک فرد یا آمدن شخص دیگری در جایگاه دبیر این پویش بزرگ فرهنگی ـ ادبی نمیتواند در کلیت فعالیت آن تأثیر چندانی بگذارد، اما به مدد الهی تمام تلاشم را بر این امر متمرکز میکنم که حق به حقدار برسد و از اعمال نظرات سلیقهای یا خدای ناکرده جانبدارانه جلوگیری شود.
بابایی درباره نقاط ضعف و قوت جایزه جلال هم به این نکات اشاره میکند که با توجه به برگزاری ۱۵ دوره از آن، چنین به نظر میرسد که بعضی از مواد اساسنامه و دستورالعمل اجرایی آن مستلزم بازنگری و افزودن متممهای جدید هستند، بهویژه در خصوص نحوه داوریها، تفکیک گونههای ادبی و موارد دیگر. یکی از مباحث این است که بخش مستندنگاری خود به چند بخش تقسیم شود. البته داوران و دبیران دورههای گذشته بارها بر این موضوع تأکید کردهاند، اما، چون این تغییر باید با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی رخ دهد، تاکنون این مهم انجام نشده است.