جوان آنلاین: سفره‌های زیرزمینی استان بوشهر در حالی از آب خالی شده که بخش عمده روان‌آب‌ها در این استان راهی دریا می‌شود و اجرای طرح‌های آبخیزداری نقش مهمی در کنترل این روان‌آب‌ها خواهد داشت.
در طول سال‌های گذشته مقام معظم رهبری توجه ویژه‌ای به حوزه آبخیزداری داشتند و بار‌ها به دستور ایشان اعتبارات ویژه‌ای از صندوق توسعه ملی برای این کار اختصاص یافت. با این حال هر بار سازمان جنگل‌ها که متولی آبخیزداری در کشور است از کمبود اعتبارات در این حوزه مینالد و شاید علت این امر نبود یک طرح مصوب در مجلس بود تا ردیف اعتباری ویژه برای آن منظور شود.
سازمان جنگل‌ها در دولت پیشین بار‌ها اعلام کرده بود که طرح آبخیزداری و آبخوانداری از سوی این سازمان انجام و در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است تا برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارسال و به قانون تبدیل شود، اما هیچ وقت پای این طرح برای تصویب نهایی به مجلس نرسید. برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در بوشهر باعث شده تا بخش عمده سفره‌های زیرزمینی استان خالی شود و سطح ایستابی با افت جدی روبه‌رو شود، در حال حاضر عمده دشت‌های استان در وضعیت بحرانی و ممنوعه قرار دارند. این منطقه به دلیل خشکسالی‌های پیاپی با کمبود منابع آب روبه‌روست و برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیر سطحی مزید بر علت شده تا سفره‌های زیرزمینی خالی و خالی‌تر شوند و منابع زیرزمینی در شرایط سختی قرار گرفته است.
یکی از راهکار‌های مهم برای بهبود وضعیت سفره‌های زیرزمینی، ساخت سد و اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری است، اگرچه در استان بوشهر اقدامات خوبی صورت گرفته، ولی باید این طرح‌ها افزایش یابد.
اجرای طرح‌های آبخیزداری علاوه بر نقش مهمی که در کنترل سیلاب ایفا می‌کند، میزان آب چشمه‌ها، قنوات و چاه‌ها را افزایش می‌دهد و در کاهش شوری آب‌های زیرزمینی و کاهش فرسایش خاک تأثیر به سزایی دارد. آبخیزداری باعث افزایش حاصلخیزی و رطوبت خاک و در نتیجه افزایش محصولات کشاورزی می‌شود و کنترل فرسایش و تقویت پوشش گیاهی و کاهش میزان رسوب ورودی به شبکه‌های آبیاری، انهار کشاورزی و مزارع از دیگر مزایای این طرح‌هاست.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر در گفتگو با مهر گفت: به منظور بهره‌مندی از مزایای طرح‌های آبخیزداری در استان بوشهر طرح‌ها و پروژه بسیار مهمی اجرا شده و اقداماتی نیز در دست اجرا داریم.
عبدالحسین گرشاسبی با اشاره به احداث ۸۶۷ سازه آبخیزداری در استان بوشهر ادامه داد: اعتبارات خوبی در این حوزه تخصیص یافته که شاهد اجرای پروژه‌های مهم و تأثیرگذاری در استان بوشهر در عرصه آبخیزداری خواهیم بود.
وی با اشاره به تأمین و تزریق اعتبارات ملی و استانی در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر اضافه کرد: بوشهر یکی از شش استان برتر در تدوین سند راهبردی مدیریت جامع حوزه آبخیز کشور است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر با بیان اینکه طرح آبخیزداری دره امیری دیلم به عنوان یکی از شاخص‌ترین پروژه‌های جنوب کشور در دست اجراست که اکنون حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، گفت: دره امیری دیلم دارای حجم مخزن ۲/۱ میلیون مترمکعب است که در کنترل سیلاب‌ها در زمان بارش باران و جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی و همچنین کنترل رسوب و تقویت آب‌های زیرزمینی نقش مهمی را ایفا می‌کند.
حمایت از طرح‌های آبخیزداری
به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار بوشهر، اجرای طرح‌های آبخیزداری دارای مزایایی فراوانی است که از جمله آن‌ها می‌توان به تقویت سفره‌های زیرزمینی اشاره کرد.
محمد هادی رستمیان حفظ آب و خاک را از مهم‌ترین اهداف اجرای طرح‌های آبخیزداری عنوان کرد و ادامه داد: سیلاب هر ساله خسارت‌های بسیار زیادی را وارد می‌کند که طرح‌های آبخیزداری در کنترل سیلاب نقش مهمی خواهند داشت.
وی با بیان اینکه طرح‌های آبخیزداری از هدررفت آب و کنترل روان‌آب‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند، تصریح کرد: برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان بوشهر برنامه داریم و این طرح‌ها با جدیت حمایت می‌شوند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار بوشهر از اختصاص اعتبارات مناسب برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان خبر داد و افزود: برنامه داریم که از ظرفیت مردم برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان بوشهر استفاده شود.
وی راه‌اندازی پویش مردمی اجرا و حمایت از برنامه‌های آبخیزداری در استان بوشهر را یک نیاز دانست و اضافه کرد: بیشترین منفعت اجرای این طرح‌ها به مردم می‌رسد.
در همین رابطه، مدیرکل آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نیز در نشستی که با مسئولان استان بوشهر داشت، گفت: این استان در حوزه منابع زیستی یکی از ظرفیت‌های بی‌بدیل کشور محسوب می‌شود و اقدامات مهم و مؤثر در عرصه آبخیزداری و آبخوانداری با همکاری مؤثر استانداری انجام شده است.
حمید نوری با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ برای سه استان کشور مدیریت جامع در عرصه آبخیزداری برنامه‌ریزی شد، گفت: بوشهر یکی از شش استان برتر برای تدوین سند راهبردی طرح مدیریت جامع حوزه آبخیز در کشور معرفی شده است. در این برنامه ۸۳۸ هزار هکتار اراضی برای طرح آبخیزداری در استان بوشهر در نظر گرفته شده است و برای سال جاری ۱۵ میلیارد ریال برای مطالعه تدوین سند راهبردی لحاظ شده است.
به گفته این مسئول، در قلمرو مدیریت و حکمرانی منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به دنبال هم‌افزایی، هماهنگی، خوب و قدرتمند همه دستگاه‌های اجرایی هستیم.
وی با بیان اینکه براساس انعقاد تفاهمنامه با قرارگاه امام‌حسن مجتبی (ع) طرح آبخیزداری در سطح ۶۳۰ هزار هکتار اراضی استان بوشهر اجرا می‌شود، به تغییر الگوی کشت اشاره و بیان کرد: حسابداری آب و حوزه‌های آبخیز موضوع مهمی است که باید به آن توجه کنیم و نباید در هر زمان هر محصولی در حوزه‌های آبخیز استفاده شود.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به تعادل حسابداری آب و کربن نیز اشاره و عنوان کرد: تعادل حسابداری آب و کربن سبب کاهش کربن هوا می‌شود که کمک بزرگی به سلامت حوزه آبخیز و ساکنان حوزه آن می‌کند. نوری از تصویب منابع ملی و استانی برای طرح‌های حوزه آبخیزداری استان خبر داد و گفت: براساس انعقاد تفاهمنامه با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) طرح آبخیزداری در سطح ۶۳۰ هزار هکتار اراضی استان بوشهر اجرا می‌شود.
با وجود مشکلات و چالش‌های فراوانی که در عرصه تأمین آب وجود دارد، نیاز است که طرح‌های آبخیزداری در استان‌هایی مثل بوشهر که با چالش فراوانی روبه‌رو هستند، با جدیت بیشتری دنبال و پیگیری شود و اعتبارات مورد نیاز برای این طرح‌ها تخصیص یابد.
