سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: یکی از مهم‌ترین شروط شادی و شاد زیستن، تقویت روحیه خودباوری در زندگی است. خودباوری یعنی انسان به ظرفیت‌هایی که خدای متعال در وجود او گذاشته توجه کند. در وجود انسان به عنوان سرسلسله مخلوقات عالم استعداد‌های زیادی نهفته شده است و نیاز به شکوفایی دارد. خداوند در سوره آل‌عمران یکی از عوامل آرامش در زندگی را توجه به برتری الهی انسان دانسته و در این باره می‌فرمایند: «اگر مؤمن هستید، سستى نکنید و غمگین مباشید که شما برترید».
یکی از عوامل مهم ناآرامی‌در زندگی، غفلت از این ظرفیت‌ها است. وقتی شخصی در مسائل و مشکلات پیچیده زندگی قرار می‌گیرد، از این ظرفیت‌ها غافل می‌شود و همه ذهنیت او درگیر آن مشکل می‌شود. از این رو از آینده خود ناامید می‌شود. پس نیاز است در این مورد به این استعداد‌ها توجه کند. قرآن با توجه به این واقعیت نسبت به این برخورد انسان‌ها با مشکلات این طور می‌فرماید: «هرگاه ما به انسان نعمت تندرستى و ثروت و غنا عطا کنیم از یاد و توجه ما، دورى و غفلت مىکند چنان که گویا از خدا و نعمت‌هاى او مستغنى و بىنیاز است. چنین آدمى، هر گاه که مبتلا به محنت و سختى یا بیمارى و تنگدستى مى‌شود سخت ناامید گشته و هیچ‌گونه امید گشایش و فرج برایش باقى نمىماند.» برای خروج از این تنگنا باید روحیه خودباوری به معنای شناسایی نعمت‌هایی که خدا به انسان داده را تقویت کرد تا به خداباوری رسید و در ساحل امن آرامش قرار گرفت. برای روحیه خودباوری و کسب آرامش در زندگی باید چند نکته را رعایت کنیم.
نکته اول اینکه قبل از اینکه بخواهیم در مشکلات خود را ببازیم به دنبال راه خروج از مشکلات با همان امکانات موجود باشیم. به طور مثال اگر در مسائل معیشتی گرفتار شدیم با همان اندک مال مدیریت اقتصادی داشته باشیم و توقعات را کاهش دهیم. در کتب غررالحکم و دررالکلم، حدیث ۳۳۹۷ امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «گواراترین زندگی برای کسی است که به آنچه خداوند قسمت او کرده، خرسند باشد».
نکته دوم اینکه از مقایسه زندگی خود با دیگران دوری کنیم چراکه این مقایسه باعث می‌شود انسان از داشته‌های خود غافل شود و در نتیجه آرامش خود را از دست بدهد. در کتاب الکافی، جلد ۸، صفحه ۲۴۴ امام جعفر صادق (ع) می‌فرمایند: «به ناتوان‌تر از خودت بنگر و به توانگرتر از خویش منگر، زیرا این کار تو را به آنچه قسمت تو شده است، قانع‌تر می‌سازد».
نکته سوم اینکه خودباوری در پرتو خداباوری محقق می‌شود. باید خدا در زندگی ما پررنگ باشد تا در سختی‌ها و راحتی‌ها آرامش داشته باشیم. در آیه ۵۹ سوره انعام خدای متعال از همه تغییرات و تحولات عالم خبر دارد و چطور از مسائل بنده‌اش خبر نداشته باشد و نتواند گره‌گشایی کند. این باعث تقویت خودباوری می‌شود. «و کلید‌های غیب، تنها نزد اوست. جز او کسی آن را نمی‌داند و آنچه در خشکی و دریاست می‌داند و هیچ برگی فرونمی‌افتد، مگر اینکه آن را می‌داند».
نکته چهارم اینکه از ناکامی‌ها در زندگی نهراسیم و مأیوس نشویم. باید دوباره بلند شد و تلاشی نو را شروع کرد. قرآن کریم در سوره انشراح آیات ۵ و ۶ می‌فرماید: «فان مع العسر یسرا، ان مع العسر یسرا»: همیشه در کنار سختی یک آسانی هست. پیامبر اکرم (ص) نیز می‌فرمایند: «بدان که با سختی‌ها آسانی است و با صبر، پیروزی و با غم و اندوه، خوشحالی و گشایش است». در روایتی دیگر نیز حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «لا یعدم الصبور الظفر و ان طال به الزمان»: پیروزی از انسان شکیبا و بردبار جدا نمی‌شود، هرچند روزگار به دراز بکشد.
نکته پنجم اینکه برای خودباوری باید مواظب انجام تکالیف دینی خود باشیم تا این خودباوری به خود باوی کاذب و تکبر نینجامد. یعنی انسانی که اهل بندگی و توجه به عبادات خدا در زندگی باشد روز به روز به نیرو‌هایی که خدا به او داده امیدوار می‌شود و آن را در مسیر حق مصرف می‌کند. در دعای کمیل آمده است: «قو علی خدمتک جوارحی»: این نیرو‌های من را در مسیر خودت تقویت کن.
* کارشناس مذهبی و پژوهشگر سبک‌زندگی
