نويسنده: هادي غلامحسيني
وقتي عموم مردم ايران آه ندارند تا با ناله سودا كنند، بايد ديد 900هزار ميليارد تومان منابعي كه در بخش سپردههاي بلند مدت شبكه بانكي وجود دارد، متعلق به كدام اشخاص حقيقي و حقوقي است و جا دارد دولت يازدهم و بانك مركزي و شبكه بانكي مشخص كنند سود و پاداش اين حجم از دارايي كه سالانه بالغ بر 200هزار ميليارد تومان مي‌شود از كدام بخش اقتصادي ايران تأمين مي‌شود. آيا اين سودها حقيقي هستند يا كاغذي!
به گزارش «جوان»، نرخ سود سالانه سپرده بانكي در ايران بالغ بر 20 تا 25 درصد است، اين در حالي است كه طبق آخرين آمار منتشر شده توسط بانك مركزي حدود 900 هزار ميليارد تومان منابع در بخش سپردههاي مدت‌دار بانكي منابع وجود دارد كه شبكه بانكي بايد سالانه به اين حجم از منابع بالغ بر 200هزار ميليارد تومان پاداش، جايزه يا سود پرداخت كند، حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه با اين اوضاع خراب مالي عموم مردم ايران، منابع مالي بانكي براي چه اشخاصي است و بانك‌ها كه خود دچار چالش كمبود نقدينگي و مالي هستند از چه محلي سود مذكور را تأمين مي‌كنند.
اختلاف بين تورم مورد ادعاي دولت (تك رقمي) تا نرخ سود سپرده سالانه بانك و نرخ سود تسهيلات بالغ بر 20تا 25 درصد است، حال بايد ديد نرخ تأمين مالي 30 درصدي تسهيلات بانكي خود به تورم و بيكاري در جامعه منتج مي‌شود يا خير؟
زيان براي بانك و سود علي‌الحساب براي مشتري
گفتني است سود پرداختي شبكه بانكي به سپرده‌ها علي الحساب است يعني قبل آنكه خود بانك محاسبه كند كه در سال مالي سود كرده يا زيان، سود و پاداش سپرده گذار را پرداخت مي‌كنند، تحت اين شرايط است كه بانك‌هاي زيان ده در سال مالي به سپرده‌گذاران خود سود پرداخت مي‌كنند كه ديد فلسفي و عقلاني اين كار غلط به نظر مي‌رسد.
اشخاص حقيقي و حقوقي ثروتمند سپرده‌گذار
بررسي وضعيت هزينه درآمد عموم خانوار مردم ايران نشان مي‌دهد آنها پولي براي پس انداز ندارند و حتي درآمدشان كفاف هزينه هايشان را هم نمي‌دهد، بدين ترتيب مشخص است منابع هنگفت موجود در بخش سپردههاي شبكه بانكي متعلق به اشخاص حقيقي و حقوقي ثروتمند و برخوردار جامعه هستند.
طبق گزارش مركز آمار بين متوسط هزينه غيرخوراكي ثروتمندترين دهك شهري و فقيرترين دهك شهري در سال 94 بيش از 59 ميليون و 500 هزارتومان فاصله بوده است، در اين ميان در حالي كه دهك دهم 28 درصد از هزينه مصرفي 560 هزار ميليارد توماني كشور را به خود اختصاص مي‌دهد، اما تنها 3 درصد از اين دهك ماليات ناچيزي پرداخت مي‌كنند، اين در حالي است كه يك نماينده مجلس به طعنه گفت: فعلاً فضلا و علماي مجلس مصلحت نديده‌اند يارانه غيرنيازمندان حذف شود.
اختلاف 97 میلیونی هزینه سالانه دهک یک و 10
بر اساس گزارش بانك مركزي، مجموع هزينه يك خانواده از دهك اول (فقير) در طول سال 7ميليون و 138 هزار تومان برآورد شده است. در مقابل مجموع هزينه يك خانواده از دهك دهم (ثروتمند) طي سال 93 معادل 104 ميليون و 292 هزار تومان بوده است. اين موضوع اختلاف 97 ميليون و 154 هزار توماني را در هزينه پايين‌ترين طبقه و بالاترين طبقه طي يك سال نشان مي‌دهد.
برآورد مركز آمار و بانك مركزي از ميزان هزينه و درآمد خانوار در دهك‌هاي مختلف درآمدي نشان مي‌دهد اختلاف زيادي ميان دهك‌هاي بالا و پايين وجود دارد و همين امر ضمن ايجاد طبقات برخوردار و محروم در جامعه تبعات اجتماعي و اقتصادي بدي را در كشور پديد آورده است. كارشناسان ضعف تقاضا در اقتصادهاي نفتي را پديده‌اي بسيار خطرناك عنوان مي‌كنند، به ويژه آنكه اين رويداد با ركود اقتصادي هم عجين شده باشد.
فروپاشي قدرت خريد طبقه متوسط و پايين‌تر از متوسط ريشه اصلي اين بحران تقاضا در اقتصاد است. بر اين اساس شكافي چشمگير در ميزان درآمد و هزينه خانوار طي اين سال‌ها ايجاد شد كه ناشي از تورم بالا و همچنين افزايش نرخ ارز است و متأسفانه ميزان افزايش دستمزدها در طبقه متوسط و پايين‌تر از آن بسيار كمتر از رشد هزينه بوده است.
فريب سود بالاي بانك‌ها را نخوريد
سال نو شروع شده و مردم در فكر اين هستند پول خود را كجا ببرند كه بتوانند بخشي از هزينه‌هاي خود را از پس‌اندازشان تأمين كنند اما بانك مركزي مي‌گويد ارائه سود بالا، نشانه موفقيت بانك نيست.
در اين ميان، شرايطي كه اكنون بر بازارهاي مختلف در اقتصاد ايران حاكم است، فلش سودآوري مطمئن و بي‌دغدغه، بدون ماليات و از دست رفتن بخشي از اصل سرمايه را به سمت بانك‌ها هدايت مي‌كند؛ بانك‌هايي كه اكنون محل امني براي سپردههاي خرد مردم شده‌اند و حداقل مبالغ مطمئني را براي آنها به عنوان سود به همراه دارند؛ يعني يك سپرده‌گذار، اين دغدغه را ندارد كه سود پولش كم و زياد شود يا اينكه بخشي از آن به عنوان ماليات از كف او برود.
در چنين وضعيتي، بانك‌ها نيز كه با مضيقه‌هاي بسياري مواجهند و بخش عمده‌‌اي از دارايي‌هاي آنها، منجمد بوده و در ساختمان‌هايي بلوكه شده كه بازارشان كساد است، ترجيح مي‌دهند با هر روشي كه شده، حتي رقابت‌هاي ناسالم بانكي، منابع مالي مردم را به سمت خود هدايت كنند؛ به همين دليل، طرح‌هاي جذابي را هر چند وقت يكبار رو مي‌كنند.
عمده اين طرح‌ها با محور توزيع بيشتر سود بين سپرده‌گذاران متمركز است و بانك‌ها تلاش دارند از هر فرصتي استفاده كنند تا بلكه منابع مالي مردم را به سمت خود جلب كنند، البته آنها كف و حداقلي را هم براي جذب سپرده‌ها و ارائه سود بيشتر از حد معمول برگزيده‌اند كه اعداد و ارقام متفاوتي را در بر مي‌گيرد. حال سياستگذار پولي و بانكي به صراحت به مردم هشدار مي‌دهد كه ارائه سود بالا، نشانه يك بانك موفق نيست و برخي بانك‌ها به دليل اينكه وضعيت نامناسبي دارند، اقدام به توزيع سود بيشتر مي‌كنند.
نرخ سود بالا شاید نشانه ورشکستگی باشد
ولي‌الله سيف، رئيس‌كل بانك مركزي مي‌گويد: بانكي كه در حال ورشكستگي بوده، ممكن است نرخ سود بالا بدهد تا بتواند شرايط را تغيير دهد. بانك مركزي به تمام سپرده‌گذاران بانك‌ها علامت مي‌دهد تا در اين راستا مراقب باشند.
وي مي‌افزايد: بر اين اساس مردم فكر نكنند تمام بانك‌هايي كه از بانك مركزي مجوز دارند، در وضعيت يكساني قرار گرفته‌اند، بلكه ممكن است در شرايط فعلي، بانك‌هايي كه نرخ سود بالا دارند، يكي از دلايلشان اين باشد كه ريسك بالايي مي‌دهند. نرخ بالا احتمال ريسك بالا هم دارد.
رئيس كل بانك مركزي مي‌گويد: ممكن است آن بانك در شرف ورشكستگي قرار داشته باشد و چاره‌اي جز پرداخت نرخ سود بالا نداشته باشد، يعني مردم نبايد جذب بانك‌هايي شوند كه نرخ سود بالا مي‌دهد. بانك مركزي به مردم هشدار مي‌دهد همه بانك‌هاي مجوزدار مثل هم نيستند و بايد دقت شود كه كدام بانك سالم عمل مي‌كند. در اين شرايط، پرداخت سود بالا نشانه ريسك بالاتر است پس نبايد ملاك براي سرمايه‌گذاري بانك‌ها، نرخ سود بالاتر باشد.
بانک ها با پول مردم کمر اقتصاد کشور را شکستند و موجب احتکار زمین و دلار وطلا و خودرو و0000 شدند . در نتیجه تورم و رکود وانحصار را به کشور دادند. باید مدیران بانک ها از اول انقلاب تا اکنون مورد باز بینی قرار گیرند تا معلوم شود با چه هدفی می خواستند اقتصاد کشور را از بین ببرند 
