در سال‌های اخیر رهبر معظم انقلاب، شعار سال‌ها را حول مسائل اقتصادی و به‌ویژه تولید قرار داده‌اند. در ایام پایانی و آغازین هر سال گاه این سؤال مطرح می‌شود که دلیل این اصرار مکرر بر موضوع «تولید» و اساساً فایده این نامگذاری‌ها چیست؟
تعیین شعار سال درواقع نورافکنی به مسیر درست پیش روی کشور در سال آتی است و هدایت که یکی از مسئولیت‌های امام و رهبر جامعه است، ایجاب می‌نماید که در مقاطع مختلف راه را از چاه نشان داده و مسیر صحیح حرکت کشور را تبیین کند. اما در خصوص چرایی تأکید مکرر بر تولید در این سال‌ها باید به روند‌های کلان داخلی و خارجی مرتبط با کشورمان توجه کرد. به‌طور مشخص حدود یک دهه و نیم است که جنگ اقتصادی گسترده‌ای علیه کشورمان تحمیل شده است. هرچند مشکلات عمومی اقتصادی صرفاً از تحریم‌ها ناشی نمی‌شود، اما نمی‌توان انکار کرد که جنگ اقتصادی، آسیب‌های دیرپای اقتصاد ایران را آشکار کرد و بیماری‌های نهفته اقتصاد ملی را به فعلیت رساند.
در طول ۱۴ سالی که از اعمال تحریم‌های موسوم به فلج‌کننده و هوشمند علیه جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، هرگاه مسیر مذاکرات ایران و غرب با چالشی مواجه شده است، عده‌ای پرسیده‌اند: «بسیار خوب اگر مذاکره نه، پس راه‌حل بدیل شما چیست؟» موضوع دقیقاً همین‌جاست که مذاکره هیچ‌گاه برای ما راه‌حل نبوده است، اما ازآنجایی‌که بخشی از جنگ ترکیبی دشمن بر القای این گزاره استوار بوده است که «بدون غرب هیچ نمی‌توانید بکنید» و این گزاره بر بخشی از نخبگان جامعه اثرگذار بوده است، باب مذاکره کج‌دارومریز باز بوده است.
همه به یاد داریم در همان ماه‌های اولیه برجام، که جامعه منتظر چشیدن طعم سیب و گلابی‌های برجام بود، بسیاری از اقتصاددانان عاقل تأکید می‌کردند که رفع تحریم‌ها به‌تنهایی نمی‌تواند مشکل اقتصاد ایران را حل کند و در عمل هم همین‌گونه شد. جهش‌های بی‌سابقه ارزی سال ۱۳۹۷ درواقع واکنشی بود به گره خوردن حداکثری معیشت جامعه به عاملی بیرونی که اتفاقاً عامل تعیین‌کننده اصلی نبود، یعنی مذاکره. اکنون نیز احساس می‌شود همان مسیر غلط دوباره در حال تجویز شدن است. گره‌زده شدن معیشت مردم به مسائلی، چون مذاکره و FATF نتایج دلپذیری به دنبال نخواهد داشت و به نظر می‌رسد کلاف سردرگم کنونی بازار ارز نیز با همین رویکرد غلط بی‌ارتباط نیست.
چه مذاکره بشود، چه نشود، چه توافقی رخ دهد، چه ندهد، تا ساخت درونی اقتصاد مستحکم نشود، مردم از رفاه و بهبود معیشت کامیاب نخواهند شد. حتی آنان که راه‌حل مشکلات را در توافق می‌دانند نیز اذعان دارند که توافق خوب تنها زمانی شکل خواهد گرفت که کشور در موضع قدرت وارد توافق شود و ایران قوی در گرو حفظ مؤلفه‌های موجود قدرت همچون قدرت دفاعی و منطقه‌ای و نیز ارتقای قدرت اقتصادی و سرمایه اجتماعی کشور است. هیچ‌کس با ایرانی که طرف مقابل آن را ضعیف بداند، توافق خوب امضا نخواهد کرد و بنابراین راهی به‌جز تمرکز بر «تولید» نداریم. چشم اسفندیار حکمرانی کشور در این سال‌ها، اقتصاد بوده و یگانه راه تقویت آن تکیه بر تولید ملی است. تا زمانی که مشکل اقتصادی پابرجاست، باید از تولید بگوییم و فکر روز و شب مسئولان و نخبگان کشور چگونگی جهش تولید باشد.
همه کشور‌هایی که با شرایط مشابه ما گام‌های بزرگی را در اقتصاد برداشته‌اند، سال‌های متمادی بر موضوع تولید تمرکز کرده‌اند و ناکامی و عدم‌الفتح‌های مقطعی نتوانسته است آنها را از پیمودن این راه مهم منصرف سازد. پی‌ریزی اقتصاد تولیدمحور برای کشوری که سال‌ها به خام‌فروشی نفت عادت کرده است، البته آسان نیست و چه‌بسا افراد منفعت‌طلب یا ناآگاه با الگو معرفی کردن فلان حاکم کشور همسایه که با اقتصاد نفتی خود رفاه مقطعی برای جامعه‌اش فراهم آورده یا با به رخ کشیدن تحقق نیافتن حداکثری اهداف کشور در حوزه تولید، مردم را در این مسیر ناامید کنند. اما به قول جناب حافظ «در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم/ سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور. گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید/ هیچ راهی نیست کان را نیست پایان غم مخور».
