جوان آنلاین: ناترازی انرژی در بخش‌های مختلف از جمله در حوزه گاز به یک موضوع آشنا برای ما تبدیل شده است. هوای سرد تقاضا برای مصرف گاز جهت گرمایش را افزایش می‌دهد و اتکای مداوم به وسایل قدیمی به طور قابل توجهی بر عرضه تأثیر می‌گذارد. ناترازی و شکاف بین تقاضا و عرضه گاز در زمستان امسال به بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که این حجم از ناترازی نه تنها منجر به کمبود گاز می‌شود، بلکه خطرات قطعی برق را نیز به همراه دارد که نتیجه آن تعطیل شدن بخش بزرگی از صنایع و همچنین ضربه جدی به درآمد‌های ارزی کشور خواهد بود. کارشناسان پیشنهاد‌های مختلفی برای حل مشکل ناترازی گاز مطرح کرده‌اند. یکی از راهکارها، اجرای طرح جایگزینی ۵ میلیون بخاری فرسوده در مناطق سردسیر با بخاری‌های هرمتیک است. اجرای این طرح نیازمند سرمایه‌گذاری‌ای حدود ۲ میلیارد دلار است که عدد قابل توجهی است. برآورد‌ها نشان می‌دهد این طرح در همان سال اول حدود ۳ میلیارد دلار آورده خواهد داشت و علاوه بر اینکه سرمایه اولیه بازگشت داده می‌شود، سودآوری هم دارد. با توجه به این موضوع، برای دولت، صنایع و حتی بانک‌ها توجیه اقتصادی دارد که به این طرح ورود کنند.
چنانچه گاز صرفه‌جویی شده از محل جایگزینی بخاری‌های فرسوده در راستای حمایت از صنایع پایین دستی سودآور هزینه شود، می‌تواند ارزآوری بالایی برای کشور داشته باشد. از سوی دیگر، بخشی از این گاز نیز باید برای نیروگاه‌ها مصرف شود، به نحوی که بتوانیم گازوئیل و مازوت آزادشده را صادر کنیم و از این نظر هم سودآوری برای کشور داشته باشیم.
اجرای طرح جایگزینی بخاری‌های فرسوده در مناطق سردسیر به حدی برای کشور سودآوری دارد که باید با جدیت در دستور کار باشد. به این ترتیب، جلوی هدررفت انرژی تا حد زیادی گرفته می‌شود. از این گاز صرفه‌جویی شده می‌توانیم به نحوی استفاده کنیم که منافع کشور بیش از پیش تأمین شود.
مهم‌ترین و بهترین راهکار برای حل ناترازی گاز در اوج زمستان برای تأمین گاز مورد نیاز نیروگاهی و آزاد شدن توان صادراتی مازوت و سوخت مایع مورد استفاده نیروگاه‌ها، تکیه بر تعویض بخاری‌های فرسوده و حرکت به سمت جایگزینی آن با بخاری‌های هرمتیک است که در عین حال که ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اولیه دارد، ولی بیش از ۳ میلیارد دلار هر ساله از محل صادرات سوخت مایع نصیب کشور خواهد شد.
همچنین کاهش مصرف گاز ناشی از استفاده از بخاری‌های هرمتیک، عرضه گاز را برای صنایع با ارزش افزوده بالا آزاد می‌کند. این صنایع که برای رشد اقتصادی ایران حیاتی هستند، از تأمین گاز پایدار و قابل اطمینان بهره‌مند خواهند شد که امکان ادامه تولید و گسترش را فراهم می‌کند. با حمایت از این صنایع، این طرح به توسعه کلی اقتصادی و ایجاد اشتغال کمک می‌کند.
بنابراین جایگزینی بخاری‌های فرسوده با بخاری‌های هرمتیک مؤثرترین و کارآمدترین راه‌حل برای رفع عدم تعادل گاز زمستانی ایران است. این ابتکار می‌تواند مصرف گاز را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، عرضه و تقاضا را متعادل کند و مزایای اقتصادی و زیست محیطی متعددی به همراه داشته باشد.
بسترسازی برای تأمین گاز نیروگاه‌ها و صادرات گازوئیل با جایگزینی ۵ میلیون بخاری فرسوده
احمد آریایی‌نژاد، نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «جوان» با اشاره به این موضوع که نیازمند یک نگاه بلندمدت به مسائل هستیم و در حوزه انرژی و گاز نیز باید همین رویکرد را داشته باشیم، تصریح کرد: «اگر دولت نگاه مقطعی به موضوعات و مشکلات داشته باشد، همه ضرر می‌کنند. اما اگر به سمت برنامه‌ریزی‌های درازمدت و پرمنفعت برویم، می‌توانیم مسائلی همچون ناترازی را حل کنیم.»
وی ادامه داد: «طرح جایگزینی ۵ میلیون بخاری فرسوده با بخاری‌های هرمتیک و کم مصرف در مناطق سردسیر می‌تواند کمک بزرگی به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کند. جلوگیری از هدررفت گاز به معنی کمک به حل مشکل ناترازی است.»
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: «موضوع مهم این است که طرح مورد بحث در اسرع وقت اجرایی شود و از الان دولت به فکر حل مشکل ناترازی گاز برای ماه‌های سرد سال بعد باشد. متأسفانه معمولاً هر سال در آستانه فصل سرد سال به فکر حل مشکل ناترازی می‌افتیم که دیر است.»
آریایی‌نژاد با اشاره به اهمیت تأمین گاز نیروگاه‌ها با تکیه بر گاز تأمین شده از این محل و آزاد شدن گازوئیل و سوخت مایع در اختیار نیروگاه‌ها در جهت صادرات زمستانی گفت: «تأثیر تعویض بخاری‌های فرسوده صرفاً مربوط به صرفه‌جویی گاز به میزان ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز نخواهد شد و گازی که از محل جایگزینی بخاری‌های فرسوده صرفه‌جویی می‌کنیم، به انحای مختلف می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. می‌توانیم گاز را در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهیم و گازوئیل و مازوت آزاد شده را صادر کنیم.»
وی ادامه داد: «حمایت از صنایع باید به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده انجام گیرد. باید از صنایعی حمایت به عمل آوریم که برایمان ارزآوری بالایی دارند. تنها در این صورت است که منافع کشور تأمین می‌شود.»
به گفته این نماینده مجلس، هدررفت انرژی به هیچ عنوان توجیهی ندارد و باید جلوی آن را بگیریم. هیچ عقل سلیمی قبول نمی‌کند بر اثر استفاده از وسایل گازسوز پرمصرف و غیربهینه گاز را هدر دهیم و برای تأمین انرژی مورد نیاز صنایع با مشکل مواجه شویم.
وی ادامه داد: «ناترازی گاز مشکلات جدی برای اقتصاد ملی به وجود می‌آورد و باید برای حل این مشکل راهکار‌های مؤثر و عاجلی به اجرا بگذاریم. همه چیز به مدیریت برمی‌گردد. با مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی‌های درازمدت و آینده‌نگرانه می‌توانیم برای حل مشکلات اقدام کنیم.»
آریایی‌نژاد خاطرنشان کرد: «راهکار‌های متنوعی برای حل مشکل ناترازی گاز پیشنهاد شده است. ذخیره‌سازی گاز از سوی صنایع، جایگزینی بخاری‌های فرسوده و تعرفه‌گذاری پلکانی از جمله این راهکارها هستند. هر کدام از این روش‌ها به نوبه خود می‌توانند در حل مشکل ناترازی گاز مؤثر باشند. باید به اجرای دقیق آنها مبادرت کنیم.»
وی ادامه داد: «در کنار اجرای روش‌هایی که بالا به آنها اشاره شد، باید فرهنگ‌سازی صحیح در حوزه مصرف نیز مدنظر باشد. این باور غلط را باید از بین ببریم که ما دارنده منابع عظیم گازی هستیم و دلیلی برای صرفه‌جویی وجود ندارد. گاز صرفه‌جویی شده می‌تواند صادر شود و ارزآوری بالایی برای کشور داشته باشد. از سوی دیگر، مصرف صحیح انرژی باعث می‌شود با مشکل ناترازی مواجه نشویم.»
این نماینده مجلس در پایان تأکید کرد: «با توجه به مزیت‌هایی که جایگزینی بخاری‌های فرسوده برایمان دارد، باید به سمت اجرای این روش برویم. دولت باید برنامه‌ریزی جدی و درازمدت در این زمینه داشته باشد. اگرچه ابتدا سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری مورد نیاز است، اما با توجه به مزیت‌هایی که طرح دارد، اجرای آن برایمان توجیه اقتصادی دارد.»
