جوان آنلاین: استان سمنان با کاهش ۷۸ درصدی بارندگی‌ها نسبت به بلندمدت و ١٠ درصدی نسبت به سال گذشته حالا با کسری سالانه ۱۳۳ میلیون متر مکعب آب‌های زیرزمینی مواجه است. این کم آبی موضوع جدیدی برای سمنان نیست، چون از دهه ۸۰ تاکنون بار‌ها نسبت به آن هشدار داده شده و کشاورزان این منطقه با چالش پایین رفتن سطح آب چاه‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. اما وقتی نماینده شاهرود و میامی در مجلس از آبرسانی به ۳۰ روستای این دو شهرستان با تانکر خبر می‌دهد، معلوم می‌شود باید اقدامات عاجلی برای رفع این بحران صورت گیرد.
استان سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های ایران به شمار می‌آید. سمنان تقریبا ۶ درصد از مساحت کل ایران را به خود اختصاص داده است و با هشت شهرستانی که دارد، نزدیک به یک میلیون نفر از جمعیت ایران را در دل خود جای داده است.
با این اوصاف، سمنان و شهرستان‌هایش با کسری سالانه ۱۳۳ میلیون متر مکعب آب‌های زیرزمینی روبه‌رو هستند که به اقدام اساسی و عاجل در زمینه رفع بحران کم‌آبی نیاز دارد؛ موضوعی که از دهه ۸۰ خورشیدی به عنوان مهم‌ترین مسئله استان و مطالبه اساسی مردم این خطه مطرح شده و روی زمین مانده است.
میانگین بارندگی استان سمنان در سال بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیمتر و در کشور ۲۵۰ میلیمتر است، اما تبخیر در استان سمنان چنان بالاست که اگر آبی به ارتفاع دو متر و ۲۰ سانتیمتر زیر نور آفتاب داشته باشیم در کمتر از یک‌سال تبخیر می‌شود و این موضوع مهر تأییدی بر بحران کم‌آبی در سمنان است.
اقدامات بی‌اثر مسئولان
در میانه‌های تابستان سال جاری بود که استاندار وقت سمنان با بیان اینکه به دلیل کمبود بارش هم اکنون با بحران کم آبی مواجه هستیم، گفت: «مردم تا جایی که می‌توانند در مصرف آب و انرژی صرفه‌جویی کنند.»
سیدمحمدرضا هاشمی با تأکید بر اینکه برای راه‌حل کوتاه‌مدت و گذار از این بحران باید منابع موجود مدیریت شود، ادامه داد: «در حوزه کشاورزی باید به سمت کشت محصولات کم آب بر حرکت کرد. خوشبختانه در این خصوص اقدامات خوبی برای استان شامل اجرای سیستم‌های نوین آبیاری، تغییر الگوی کشت و کشت گلخانه‌ای انجام گرفته است.»
وی با بیان اینکه طی سه سال گذشته و به ویژه چند ماه اخیر پیگیر وضعیت کشاورزان در سطح ملی بودیم، تصریح کرد: «امیدواریم نتایج این کار باعث رضایت کشاورزان شود. اولویت اول در استان تأمین آب شرب و پس از آن تأمین آب برای کشاورزی است، بنابراین شبانه‌روز می‌کوشیم با مشکلی در این حوزه مواجه نباشیم.»
هنوز چند ماهی از حرف‌های استاندار سمنان که دیگر در این مسند نیست، نمی‌گذرد که نماینده شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه ۳۰ روستا در این دو شهرستان با تانکر آبرسانی می‌شوند، گفته است کمبود آب برای کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین معضلات این حوزه انتخابیه است.
احمد عجم با اشاره به تذکر و نطق خود در مجلس شورای اسلامی پیرامون مسائل مرتبط با راه‌های روستایی حوزه انتخابیه‌اش در شهرستان‌های شاهرود و میامی بیان کرد: «امروز با کمبود‌های جدی و نارسایی فراگیر در موضوعاتی مانند راه روستایی با توجه به گستردگی شاهرود و میامی و هم مرزی با پنج استان کشور مواجه هستیم که نیاز است وزارت راه به این مسئله ورود جدی داشته باشد.»
وی با بیان اینکه کمبود آب شرب در شهر‌ها و روستا‌های شاهرود و میامی از دیگر موضوعاتی بود که ما در مجلس هم در قالب نطق و تذکر به دولت، اعلام کرده‌ایم، گفت: «روستا‌های زیادی در شهرستان‌های شاهرود و میامی با تانکر آبرسانی می‌شوند که این امر باید مورد توجه وزارت نیرو قرار گیرد.»
نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس با بیان اینکه کمبود آب کشاورزی مشکل دیگر و معضل ساکنان این منطقه است، افزود: «اشتغال عمده مردم در شاهرود و میامی وابسته به کشاورزی است آن هم کشاورزی معیشتی که ارتزاق مردم و همچنین نان سفره‌های مردم را تأمین می‌کنند، بنابراین کمبود آب در تمام شئون زندگی مردم تأثیرگذار شده است.»
عجم با بیان اینکه متأسفانه سوء مدیریت دستگاه‌های اجرایی و ناظر مانند وزارت نیرو سبب کاهش ۵۰ درصدی سهمیه آب مندرج در پروانه کشاورزان شده است، تأکید کرد: «این موضوع کشاورزان را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است، اما دولت باید در این موضوع ورود کند.»
وی با بیان اینکه دولت باید آب را در افق بلندمدت استان سمنان مانند دیگر استان‌های کویر مرکزی ببیند، افزود: «تأمین آب از حوزه‌ها و روش‌های مختلف یکی از خواسته‌های مردم شاهرود و میامی است، زیرا این منطقه با کمبود جدی منابع آبی روبه‌روست.»
تأمین آب از منابع زیرزمینی
بر پایه گزارش‌ها، ۲۱ درصد آب مورد نیاز استان سمنان از منبع چشمه و قنات، ۱۷ درصد از محل آب‌های سطحی و ۶۲ درصد از محل حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق تأمین می‌شود و به بیانی دیگر ۸۰درصد نیاز آبی استان را منابع زیرزمینی تأمین می‌کند و تنها ۸ درصد مساحت استان سمنان قابلیت تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی را دارد که این آمار زنگ خطر پدیده خاموش فرونشست است.
طبق آمارها، سالانه یک میلیارد و ۴۰ میلیون مترمکعب برای پاسخ به نیاز استان سمنان، آب استحصال می‌شود و از مجموع آب استحصالی برای رفع نیاز آبی سمنان تنها ۳۰ درصد آب با کیفیت است و دیگر چاه‌های آب دارای هدایت الکتریکی بالاست.
به گفته کارشناسان، اکنون برای تأمین آب آشامیدنی شهر‌ها از طریق حفر چاه باید کف‌شکنی کرد و در عمق بیش از ۳۵۰ متر می‌توان به آب دست یافت و حفر چنین چاه‌های عمیقی فاجعه‌ای است که پیامد اصلی آن چالش فرونشست است و همین عامل خود گویای آن است که استان سمنان برای تأمین آب آشامیدنی دیگر مجاز به حفر چاه نیست و باید تأمین آب از طریق راهکار‌های دیگر مانند انتقال آب یا جمع‌آوری آب‌های سطحی دنبال شود.
نیاز آب آشامیدنی استان سمنان ۹۸۵ لیتر بر ثانیه است، اما ظرفیت تأمین آب استان در سال گذشته که بارندگی نسبت به امسال بهتر بود، ۸۳۰ لیتر بر ثانیه بود. طبق مطالعات انجام شده ۱۴ محدوده ممنوعه و ممنوعه بحرانی در استان شناسایی شده است که مجوز حفر چاه آب در آن مناطق داده نمی‌شود.
بنام خدا 
