جوان آنلاین: بر اساس قانون مدنی، عقد نکاح یک قرارداد رضایی است و انجام آن منوط به هیچ گونه تشریفات دیگری نشده، بنابراین ممکن است عقد نکاح بدون تنظیم سند ازدواج یا ثبت کردن ازدواج واقع بشود.
قانونگذار برای اینکه اثبات نکاح در صورت بروز اختلاف به آسانی امکانپذیر باشد و زوجین تعهدات مربوط به عقد نکاح یا ازدواج را بپذیرند و همچنین نظم‌بخشی و ساماندهی به این عقد اجتماعی مهم، ثبت‌کردن ازدواج دائم را در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق الزامی کرده و در قانون برای جرم عدم‌ثبت ازدواج نیز مجازات‌هایی پیش‌بینی کرده است.
برای نخستین بار در نظام حقوقی ایران، ماده یک قانون راجع به ازدواج مصوب ۱۳۱۰، ثبت کردن عقد نکاح از سوی مرد را الزامی دانسته و عدم‌ثبت عقد نکاح دائم را جرم‌انگاری کرده و بر اساس این قانون، شوهر مکلف شده است طی ۲۰ روز پس از ازدواج دائم با زن، اقدام به ثبت نکاح دائم کند.
بر اساس این قانون فرصت ثبت ازدواج دائم ۲۰ روز بود که البته این قانون در سال ۱۳۱۶ اصلاح شد و موعد ۲۰ روزه به عنوان مهلت زمان ثبت نکاح دائم حذف و شوهر مکلف به ثبت واقعه نکاح در دفاتر رسمی شد که بر اساس این ماده در نقاطی که وزارت عدلیه معین و اعلام می‌کند، هر ازدواج و طلاق و رجوع باید در یکی از دفاتری که مطابق نظام‌نامه‌های وزارت عدلیه تنظیم می‌شود، واقع و به ثبت برسد. پس از آن، نظر به اهمیت ثبت نکاح دائم بر اساس قانون مجازات‌های اسلامی نیز لزوم ثبت ازدواج دائم مورد پیش‌بینی قرار گرفته و برای عدم‌ثبت نکاح مجازات تعزیری مقرر شد، با این حال باز هم مهلت ثبت واقعه ازدواج تعیین نشد تا اینکه با اصلاح قانون حمایت خانواده در سال ۱۳۹۱، ثبت ازدواج دائم به موجب این قانون ضروری و مرد مکلف شده است نسبت به ثبت واقعه نکاح اقدام کند، بنابراین همانگونه که ملاحظه می‌شود در قوانین ناظر بر ثبت نکاح، فرصت و مهلت ویژه و به خصوص جهت ثبت کردن ازدواج مورد پیش بینی قرار نگرفته است، به این معنا که پس از وقوع عقد نکاح یا ازدواج، مرد مکلف است نسبت به ثبت واقعه ازدواج اقدام کند، در غیر این صورت ممکن است به مجازات قانونی عدم‌ثبت ازدواج محکوم شود.
