جوان آنلاین: خانه‌های تاریخی یکی‌یکی تخریب می‌شوند. حالا قرار است جلوی این رویه تاریخ‌سوز گرفته شود. مسئولان شهری از ابلاغیه جدید برای حراست از خانه‌های تاریخی خبر داده‌اند. بنا بر اظهارات مدیران شهری، ۷۷ خانه تاریخی هم از سوی شهرداری تملک شده‌است.
هر از چندگاهی خبری از تخریب و نگهداشت نامناسب یک خانه یا بنای تاریخی در تهران بر سر زبان‌ها می‌افتد و چند روزی سرتیتر رسانه‌های حوزه شهری و میراثی می‌شود و بعد از مدتی هم که کارکرد رسانه‌ای‌اش را از دست داد، به فراموشی سپرده می‌شود. اگر وسعت مرور اخبار مرتبط با تخریب بناهای تاریخی را به دو دهه اخیر محدود کنیم، بیشترین آثار تاریخی تخریب‌شده در این بازه زمانی، بنا‌هایی هستند که مالک خصوصی داشته یا بنای تاریخی است که به فهرست میراث ملی راه پیدا نکرده‌است. در کنار آن بنا‌هایی که مالک شخصی به جانشان می‌افتند، خوشبختانه برخی بنا‌ها که دارای ارزش میراثی برای آن‌ها تعریف می‌شود، از سوی شهرداری خریداری شده‌است، تا با تعریف کاربری فرهنگی به حیات خود ادامه دهند.
نجات جان ۸۸ خانه پایتخت
آنچنان که از سوی حمیدرضا حاجوی، سرپرست معاونت بافت و بناهای تاریخی شهر تهران در گفتگو با «جوان» اعلام شده‌است، چیزی حدود ۸۸ خانه در حال حاضر در لیست خانه‌ها و بناهای تاریخی قرار می‌گیرند که از سوی مدیریت شهری تهران از ابتدا تاکنون خریداری شده‌است.
نجات جان این ۸۸ خانه از دست ورثه و تملک آن به خودی خود جای تقدیر دارد، چراکه این بناهای تاریخی بعد از بازتعریف هویتی و بازپیرایی به شهر بازمی‌گردند. اما گاهی کج‌سلیقگی‌ها، بلای جان این بناهای تاریخی می‌شود که از شر تخریب کامل در امان مانده‌اند.
محمدحسین حسن‌نیا، کارشناس میراث فرهنگی معتقد است که این مسئله به دلیل نبود یک مدیریت واحد است نه کم کاری یک نهاد مشخص! سرپرست معاونت بافت و بناهای تاریخی شهر تهران با تأکید بر اینکه به دلیل نبود یک مرجع واحد، شاهد رفتار‌های سلیقه‌ای و گاهی خطا‌هایی درباره رسیدگی به بناهای تاریخی هستیم، از ابلاغ دستورالعمل صدور پروانه مرمت، احیا، بهره‌برداری از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر تهران به مناطق بیست و دو گانه خبر داد.
شهرداری تهران ۸۸ پلاک تاریخی و فرهنگی تملک کرده‌است
سرپرست معاونت بافت و بناهای تاریخی شهر تهران با تأکید بر اینکه ۸۸ پلاک قدیمی، تاریخی و فرهنگی که به دلیل واجد شرایط میراثی بودن یا ثبت ملی شدن از سوی شهرداری خریداری شده‌است، نیاز به تصمیم‌گیری واحد و تخصصی دارد، گفت: براساس این ابلاغیه جدید هرگونه تصرف، تغییر کاربری و سیاستگذاری درباره خانه‌ها و بناهای تاریخی تحت نظارت شهر تهران با نظارت معاون شهرسازی و دو عضو از کمیسیون معماری شهرسازی و اجتماعی شورای شهر صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در واقع یک کارگروه خاص برای رسیدگی به تمام مسائل املاک تاریخی دایر خواهد شد و همه ارکان زیرمجموعه شهرداری ملزم می‌شوند تا قبل از هرگونه تصمیم‌گیری و اقدام درباره بنای تاریخی آن را منوط به نظر این کارگروه کنند.
مرمت و بهسازی بناهای تاریخی و ارزشمند مشمول بسته‌های تشویقی شد
حامد سلیمی، مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران با بیان اینکه هدف از اجرای این دستورالعمل، تسهیل و تسریع در نوسازی، بهسازی، مرمت و بهره برداری از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر تهران است، تصریح کرد: در این نوع پروانه، املاک واجد ارزش که تأییدات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران را اخذ کرده‌اند، مشمول دریافت بسته‌های تشویقی متنوع از جمله معافیت از کلیه هزینه‌ها و عوارض مربوط به تغییر کاربری پهنه و کاربرد بنا، مرمت و بازسازی و دیگر عوارض مندرج در پروانه‌های ساختمانی و عوارض استفاده‌های موقت در شهر تهران می‌شوند. وی ادامه داد: همچنین این املاک در صورت درخواست الحاقات جدید می‌توانند تا حداکثر ۲۰ درصد از مساحت اعیانی موجود و تا سقف ۲۰۰ مترمربع و نیز عدم تعهد تأمین پارکینگ بهره‌مند شوند. سلیمی افزود: مدیریت شهری از تمام ظرفیت‌های موجود در مسیر حفاظت و صیانت از بناهای تاریخی و واجد ارزش استفاده خواهد کرد و امید است با تشکیل کمیته سیاستگذاری تملک و بهره‌برداری ذیل مصوبه مذکور، شاهد اتفاقات خوبی در حوزه حفاظت از بناهای تاریخی و واجد ارزش شهر باشیم.
افزایش بودجه مرمت و احیای خانه‌های تاریخی
به گفته احمد علوی، عضو شورای شهر تهران، در سال‌های اخیر بودجه مرمت و احیای خانه‌های تاریخی در اختیار شهرداری افزایش یافته‌است و برای برخی از این خانه‌ها به صورت مستقیم اعتبار در نظر گرفته و برای گروهی دیگر به‌صورت یکجا اعتباری حدود ۴۰۰ میلیارد تومان اختصاص داده شده‌است که باید برای مرمت‌شان تصمیم‌گیری شود.
بنابر اعلام نظر رئیس کمیته گردشگری شورای شهر تهران، از سال ۱۴۰۰ تا امروز همه اعتبارات این حوزه افزایشی بوده‌است و برای همه خانه‌هایی که گزارش رسیده نیازمند اعتبارند، بودجه‌ای در نظر گرفته شده‌است.
